Meer dan de helft van jongeren tot 35 jaar (55 procent) vindt dat de Europese Unie vooral voordelen heeft voor Nederland. Zij zijn daarmee een stuk positiever gestemd dan oudere mensen.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 26.000 leden van het Opiniepanel. Deelnemers boven de 35 jaar zijn sterk verdeeld over de vraag wat de EU ons oplevert: een derde (34 procent) denkt daar positief over, een even grote groep ziet vooral nadelen.

Levert de EU meer voordelen of nadelen op voor Nederland?

Problemen gezamenlijk aanpakken

Een groot deel (55 procent) van de jongeren vindt bovendien dat Europese samenwerking in de afgelopen 5 jaar belangrijker is geworden. Zij wijzen daarvoor op grote, maatschappelijke problemen die voorbij de landsgrenzen gaan, zoals klimaat, oorlog of migratie. Zaken die je alleen gezamenlijk op kunt lossen, denken veel jongeren.

Zeker met de uitbraak van oorlog in Oekraïne geeft ook een deel van de meer eurosceptische jongeren aan meer noodzaak te zien voor Europese samenwerking. "Ik was altijd anti-EU, maar door alles wat nu in de wereld speelt, voelt het toch prettig om als één geheel een statement te kunnen maken tegen terreur en dreiging", aldus een jonge PVV-stemmer.

Belangrijkste Europese verkiezingsthema's per leeftijdsgroep

Kritische ouderen

Oudere kiezers zijn op hun beurt vaker kritisch over die samenwerking. Zij vinden bijvoorbeeld dat het Europees Parlement te veel macht heeft over individuele lidstaten en landen zelf te weinig inspraak krijgen. 6 op de 10 kiezers boven de 35 jaar (57 procent) zouden het daarom een goed idee vinden als de EU minder bevoegdheden krijgt.

Sommigen van hen pleiten er bijvoorbeeld voor om de EU in te perken tot een economische samenwerking en 'politieke ideologieën' achterwege te laten: "Lidstaten moeten weer eigen keuzes kunnen maken over grensbewaking en asielopvang", vindt een panellid.

Jongeren willen transparantie

Hoewel jongeren minder stellig zijn in de overtuiging dat de bevoegdheden van de EU beperkt moeten worden (38 procent), zijn ook zij niet unaniem positief over hoe de zaken daar nu geregeld zijn. Zij noemen de EU bijvoorbeeld 'te bureaucratisch', 'log' en 'inefficiënt'.

Daarnaast vinden jongeren dat het werk binnen het Europees Parlement 'zichtbaarder' en 'transparanter' zou moeten zijn: "Het vetorecht zorgt ervoor dat alles heel langzaam gaat en schimmige deals worden gesloten om iets te bereiken", zegt een deelnemer.

Voorkeur Nederlands EU-lidmaatschap

Jong en oud tegen Nexit

Toch zijn uiteindelijk jonge en oudere kiezers het er over eens dat Nederland beter lid kan blijven van de EU, dan eruit te stappen. Bij kiezers boven de 35 jaar willen 6 op de 10 (60 procent) dat Nederland in de EU blijft, en onder jongeren zelfs 8 op de 10 (78 procent).

Een aantal van hen stelt daar wel voorwaarden aan, zoals dat het politieke stelsel 'democratischer' zou moeten en Nederland 'meer ruimte moet krijgen om te onderhandelen over bepaalde richtlijnen'. Maar voor 'een klein handelsland als Nederland' zien de meeste het EU-lidmaatschap toch als essentieel. "Kijk naar het Verenigd Koninkrijk. Is het er daar nou echt beter geworden?", vraagt een deelnemer zich af.

info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden van 18 tot en met dinsdag 21 mei 2024. In totaal deden 26.142 mensen mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.