Er moet een raadgevend referendum komen over de Wet Raadgevend Referendum. Dat vindt Jan Roos althans. Hij maakt vandaag bekend dat hij zich de komende maanden gaat inspannen om de wet te behouden.

Bij de onderhandelende partijen, die vandaag een akkoord bereikt hebben, is er weinig enthousiasme over het raadgevend referendum. VVD, CDA en de ChristenUnie waren al geen voorstander van de wet. Maar D66, die juist altijd voor referenda was, is er na het Oekraïne-referendum ook enigszins van teruggekomen. 

Roos heeft al ervaring met een referendum: als lid van GeenPeil voerde hij stevig campagne voor een referendum over het associatieverdrag met Oekraine. Na dat referendum bleek dat er 'nee' gestemd was. Volgens Roos is er onvoldoende geluisterd naar die 'nee'-stem. "Het is een grof schandaal. Als Mark Rutte eerlijk was geweest had hij gewoon gezegd: 'zoek het uit, ik doe er niets mee'. Dan had hij precies hetzelfde gedaan als hij nu had gedaan." 

Roos vreest ervoor dat met het van tafel gaan van de Wet Raadgevend Referendum de mogelijkheid om het volk te raadplegen tot een minimum beperkt wordt. "Met Oekraine deden ze niets, met dit referendum gaan ze ook niets doen. Maar hoewel je dat van tevoren al weet, heb je wel een mogelijkheid om een onderwerp aan te kaarten. Zodra een Eerste Kamer instemt met het afschaffen van die referendumwet, ben ik dan ook de eerste die héél erg hard gaat werken om de wet te behouden." 

Paus Franciscus ligt sinds 3 weken in het ziekenhuis vanwege een dubbele longontsteking. Overal in de wereld komen gelovigen bijeen om voor hun leider te bidden en gister kregen ze eindelijk goed nieuws van de paus zelf: het gaat iets beter met hem.

Het ‘strengste asielbeleid ooit’ dat asielminister Marjolein Faber wil uitvoeren, is weer een stapje dichterbij. De fel bekritiseerde asielwetten zijn vrijwel ongewijzigd goedgekeurd door de ministerraad en kunnen worden voorgelegd aan de Tweede Kamer.

Het zijn misschien wel de meest beeldbepalende wetten van dit kabinet: de asielnoodmaatregelenwet en de Wet invoering tweestatusstelsel. Deze twee wetten regelen dat niet elke asielzoeker onder dezelfde voorwaarden in Nederland mag blijven, maken gezinshereniging moeilijker, verblijfsvergunningen korter en schaffen ook de verblijfsvergunningen voor onbepaalde tijd af.

Tweede ronde

De ministerraad boog zich vandaag voor de tweede keer over de wetten van Faber (PVV), aanleiding hiervoor is het spoedadvies van de Raad van State. Faber zegt dat de kritiek over de onzekerheden bij de uitvoering is besproken. 'Maar ik heb één zekerheid. Zo kan het niet langer," aldus Faber.

Vorige maand raadde het belangrijke adviesorgaan asielminister Faber af de wetten in de 'huidige vorm' in te dienen. De wetten zijn volgens de Raad van State onzorgvuldig voorbereid.

Niets aanpassen, alleen kleine correctie

Maar al voor de ministerraad begon, liet Faber weten dat ze behalve een 'kleine correctie' niets zou wijzigen aan haar asielwetten. Die kleine aanpassing komt volgens haar neer op een 'technische correctie'.

Hierdoor kunnen asielzoekers na een afwijzing niet langer bezwaar maken bij de de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), de organisatie die bepaalt of mensen een verblijfsvergunning krijgen. Ze moeten nu direct beroep instellen bij de rechter.

Wel extra geld

Wel wordt er extra geld vrijgemaakt om de wetten beter uitvoerbaar te maken. In totaal wordt 115 miljoen euro vrijgemaakt.

Het gaat dan om 101,8 miljoen euro voor het tweestatusstelsel en 13,3 miljoen euro voor de asielnoodmaatregelenwet. Daarmee komt Faber enigszins tegemoet aan de snoeiharde kritiek van de Raad van State.

Kritiek

Het adviesorgaan is kritisch omdat de plannen van Faber in de praktijk niet haalbaar zouden zijn. Zo zouden er volgens het orgaan, en uitvoeringsorganisaties, nog meer opvangplekken nodig zijn omdat asielzoekers langer moeten wachten op een besluit. En dat wil het kabinet juist niet.

Ook krijgt de IND er door deze wet veel meer werk bij, maar extra geld kan die problemen dus wel iets verzachten. Tot vandaag werd de organisatie vanaf 2027 juist gekort.

'Gaat ten koste van de rechtszekerheid'

Eerder liet ook nog de Raad voor de Rechtspraak zich al kritisch uit over de plannen van Faber. De Raad noemt het 'bijzonder onwenselijk', dat de regelingen aangepast worden net voordat er nieuwe Europese regels in gaan.

Dat 'gaat ten koste gaan van de rechtszekerheid', zegt de Raad. Het zou helpen als de nieuwe regels wat later in zouden gaan, maar dat wil het kabinet niet.

Gemeenten kritisch

Mark Boumans, burgemeester van Doetinchem en voorzitter van commissie asiel en migratie van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), noemt het 'zorgelijk' dat de wetten niet zijn aangepast.

"Wij vrezen overlast en chaos voor mensen in dorpen en steden waar wij verantwoordelijk voor zijn," zegt Boumans. "Het lijkt heel moedig en strak beleid. Maar het effect zou weleens tegengesteld kunnen zijn, waardoor de kiezer die graag wil dat er iets gebeurt nog meer teleurgesteld raakt."