Jaar na rapport grensoverschrijdend gedrag weinig vooruitgang in danswereld: 'Er is veel wantrouwen'

Grensoverschrijdend gedrag in de danswereld komt veel voor, bleek vorig jaar uit een groot onderzoek. Een cultuuromslag was nodig. Maar een jaar later gaat verandering nog langzaam. "De danswereld is een groot risicogebied."

"Er is veel veranderd, maar er moet ook nog veel gebeuren", zegt Nienke Eilander van de Alliantie Dans Veilig. Ze ziet dat de meldcultuur is veranderd, er open gesprekken zijn en dat er meer vertrouwenspersonen zijn in de danssector.

Kritiek op Dans Veilig

Vier op de tien actieve dansers hebben met grensoverschrijdend gedrag te maken gehad, concludeerde het rapport Schaduwdansen van onafhankelijk onderzoeksbureau Verinorm over misstanden vorig jaar mei. In 11 procent van de gevallen ging het om seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Om te zorgen voor een cultuurverandering richtte twaalf organisatie de Alliantie Dans Veilig op. Maar vanuit oud-dansers die te maken hebben gehad met grensoverschrijdend gedrag klonk in het begin kritiek. Zij twijfelden aan de betrouwbaarheid van de alliantie omdat de dansers daar niet bij betrokken worden.

Cultuuromslag is van de lange adem

Eilander legt uit dat inmiddels in alle lagen waar plannen gemaakt worden om de cultuur in de danswereld te veranderen, dansers zijn betrokken. Een cultuuromslag ontwikkelen in de danswereld is iets van de lange adem, ziet zij.

Dat komt volgens haar omdat de danswereld een groot risicogebied is voor grensoverschrijdend gedrag. "Denk aan machtsverhoudingen in de wedstrijd en jurering, een beperkt aantal werkplekken in de sector, strenge toelatingseisen bij de dansopleiding en een sterke fysieke factor in de sport."

Veel herkenning

Voormalig danseres Kim Koumans kwam in 2021 naar buiten met haar eigen ervaringen in de danswereld. "Want in de sector wordt niet geluisterd en misstanden worden in de doofpot gestopt." Snel daarna merkt ze dat ze niet alleen is. "Heel veel dansers herkenden zich in mijn verhaal."

Maar ze krijgt ook negatieve reacties op haar verhaal. "De danssector voelde zich aangevallen en wilde het ook niet weten", vertelt ze. Daarbij wordt ze bestempeld als een beschadigd kind dat gewoon aan het liegen is, vindt ze. "En niet alleen ik, maar ook ouders hebben dit te horen gekregen als hun kinderen met hun verhaal kwamen." Haar verhaal is een van de redenen dat het onderzoek er kwam.

'Binnen de sector is veel wantrouwen'

Een jaar verder ziet Eilander de cultuur mondjesmaat veranderen. Alle verschillende dansbonden bij elkaar brengen is een uitdaging, merkt Eilander. "Binnen de danssector is veel wantrouwen."

"Je hebt de dansvakopleiding, de verschillende soorten dansbonden, op wedstrijdniveau maar ook recreatie. Elkaar leren kennen en het vertrouwen in elkaar krijgen, heeft best wat tijd gekost." Maar het is iets wat wel nodig is, anders hebben de maatregelen geen effect. "Je wil vanuit elk perspectief een betere danswereld inrichten", zegt ze.

Betere bewustwording

De danswereld is niet veel veranderd na het rapport, volgens Koumans. "Toen ik zag hoe het liep na het rapport, heb ik wel een flinke klap gehad." Zo merkt ze op dat het ministerie in het rapport de bal weer legt bij de danswereld zelf. "Eigenlijk ook zonder harde maatregelen."

Hoewel harde maatregelen vanuit de overheid uitblijven, ziet ze wel dat de bewustwording de danswereld heeft veranderd. "Ook bij veel ouders. Die laten hun kind niet meer zomaar alleen met een trainer."

'Je hoeft het niet meer uit te leggen'

Koumans ziet ook op andere plekken verbetering als het gaat om grensoverschrijdend gedrag in de danswereld, zoals bij het Openbaar Ministerie. "Want het gebeurt heel veel via grooming. Dat trainers bij kinderen langzaam een band proberen op te bouwen. En dat je eigenlijk aangerand kan worden onder het mom van kunst of choreografie", legt ze uit.

"Dat is nu wel bekend bij het Openbaar Ministerie en zedenrechercheurs." Daar is Koumans heel blij mee. "Dan hoef je niet meer voor de eerste keer uit te leggen."