tv LIVE radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Is verlof de oplossing om ernstige menstruatieklachten draagbaar te maken? 'Hoort je dagelijks leven niet zo te hinderen'

Is verlof de oplossing om ernstige menstruatieklachten draagbaar te maken? 'Hoort je dagelijks leven niet zo te hinderen'
Van de vrouwen die menstrueren zou 1 op de 5 bijna iedere maand gebruik willen maken van menstruatieverlof.
Bron: ANP

Verlof van je werk vanwege menstruatieklachten. Een op de vijf menstruerende vrouwen zegt hier behoefte aan te hebben, en sommige bedrijven - zoals de NS - zijn het al aan het doorvoeren. Maar is dit de oplossing? "Zo normaliseren we de pijn."

Dat een gedeelte van de vrouwen zich moet ziek melden van werk omdat ze niet kunnen functioneren tijdens de menstruatie, heeft grote impact op de maatschappij, vertelt gynaecoloog bij Amsterdam UMC Anne Timmermans. "En dan heb je het in de cijfers alleen nog over de werkende vrouwen. Je hebt ook onbetaald werk of meiden die naar school gaan."

'Het hoort erbij'

In haar spreekkamer ziet Timmermans vrouwen die relatief lang met klachten rondlopen omdat ze het idee hebben 'dat het erbij hoort' of dat horen van hun omgeving. Maar, zegt de gynaecoloog, "Het hoort niet zodanig pijn te doen dat het je hinder geeft in het dagelijks leven, dat je daardoor je werk moet verzuimen of je sociaal leven gaat aanpassen. Of dat je zo hevig bloed dat je een thuiswerkdag in moet lassen." In plaats daarvan moet de oorzaak gezocht worden.

De Nationale Spoorwegen hebben sinds kort het menstruatieverlof en menopauzeverlof in hun cao opgenomen. "Het is misschien niet zozeer een echt verlof, maar we willen dat vrouwen erover in gesprek kunnen gaan naar hun manager", zegt NS-woordvoerder Elvira van der Vis. Ze willen daarmee een aantrekkelijke werkgever zijn en het taboe rondom menstruatie doorbreken. Het is dus niet zomaar een vrije dag wanneer het niet gaat, maar ook een stukje aandacht.

'Ze noemde me luie millenial'

"Als mijn werkgever menstruatieverlof zou aanbieden zou er een last van mijn schouders vallen", zegt de 29-jarige Marieke. Ze heeft tijdens haar menstruatie veel last van hormonale depressie en hevige pijnaanvallen. Onlangs heeft Marieke de diagnose 'verdenking endometriose' gekregen. Verdenking, want een officiële diagnose kan alleen vastgesteld worden door een operatie. Endometriose is een chronische aandoening waarbij weefsel buiten de baarmoeder groeit, wat leidt tot heftige pijn.

Tijdens haar baan als administratief medewerker in een ziekenhuis meldde ze zich één keer per maand ziek vanwege deze heftige menstruatieklachten. Ze voelde niet dat ze open kon zijn tegenover haar werkgever dus vertelde bij haar ziekmelding niet dat dit door menstruatieklachten kwam. "Ik kreeg scheve gezichten van collega's. Ze noemden mij een luie millennial die altijd ziek was", zegt ze.

Bekijk ook

In gesprek gaan

Bij de NS is het de bedoeling dat de 6000 vrouwen die bij er werken een gesprek kunnen aangaan met hun manager wanneer ze structureel last hebben van hun menstruatie of overgang. In dat gesprek kunnen ze kijken naar een passende oplossing.

"Zodat je op die dagen thuis kan werken of als je in de avond veel last hebt je die dagen in de ochtend kan werken." Waarom niet gewoon ziek melden? "Er is vaak toch een drempel om je echt ziek te melden", zegt Van der Vis.

Invloed op werk

De nieuwe regeling is sinds april van kracht. "We zien nu dat er een handjevol mensen gebruik van maken", zegt de NS-woordvoerder. Medewerkers van het bedrijf moeten zelf aangeven wanneer ze een gesprek willen met hun manager.

"Het is niet heel makkelijk om bespreekbaar te maken en wellicht ook niet als je een mannelijke leidinggevende hebt. Dat vind ik zelf ook ingewikkeld", zegt Lieke Nieuwenhuis, medewerker bij NS. Haar collega Winny Verbeek is het met haar eens: "Ik vind het een fijne erkenning voor het feit dat het gewoon invloed kan hebben op je werk."

Bekijk ook

Eis voor nieuwe baan

Ook Marieke zou veel zien in een menstruatieverlof op de werkvloer. Ze werkt nu - deels door haar endometriose - niet, maar wanneer ze straks weer aan het werk kan wil ze haar baan selecteren op de mogelijkheid om verlof op te nemen.

"Ik zou mij dan minder schuldig voelen omdat ik de tijd krijg met de pijn te dealen. Het idee dat je door die pijn niet kan werken geeft ook weer stress", zegt ze.

'Niet normaal'

Marieke en de NS zijn dus voor een menstruatieverlof. Maar zo'n verlof, normaliseert wel de extreme pijn die vrouwen kunnen ervaren. Meer aandacht klinkt misschien positief, maar zoveel last hebben van menstruatie dat je niet kan functioneren is niet normaal, vertelt Timmermans. Zij ziet vrouwen met bijvoorbeeld pijnlijke menstruaties, en hevig of onregelmatig bloedverlies. Vaak zit hier een onderliggende reden achter.

"Er is nu natuurlijk heel veel aandacht voor vrouwspecifieke aandoeningen waar endometriose, adenomyose, myomen en cyclus- en menstruatieproblemen allemaal onder vallen. We zien dat er lang te weinig aandacht is geweest voor deze aandoeningen en dat de gehele maatschappij deze pijn en dit hevig bloedverlies te lang als normaal heeft gezien. Daardoor is er weinig aandacht geweest voor de behandelingen van de onderliggende oorzaken."

Bekijk ook

Stigma door verlof

Gynaecologen zoals Timmermans maken zich zorgen dat een verlof voor menstruatie juist ervoor kan zorgen dat het verder wordt gestigmatiseerd. "Op het moment dat je dan alleen maar zegt: 'ik kan niet functioneren tijdens mijn menstruatie', dan plak je daar toch weer het stigma op dat het normaal is om tijdens je menstruatie niet te kunnen functioneren door de pijn en verlof nodig te hebben."

"Begrijp me niet verkeerd, het is absoluut niet de schuld van vrouwen", vervolgt ze. "Het probleem is hoe we hier als maatschappij naar kijken." Menstruatieverlof zou er toe kunnen leiden dat de pijn genormaliseerd wordt en wordt afgedaan als normaal bijverschijnsel van het vrouw-zijn, terwijl het diepgaande invloed kan hebben op het dagelijks leven. "Ik zet me er liever voor in dat we vechten voor het serieus nemen van vrouwspecifieke aandoeningen en dat we geld inzetten op vroegtijdige diagnostiek."

Niet aanpassen zonder aandacht voor diagnose

Wat er volgens haar op de werkvloer dan gedaan kan worden om vrouwen met deze klachten te helpen? "Je zou je op een gegeven moment moeten gaan afvragen: is er dan een rol voor een soort preventief spreekuur waar mensen laagdrempelig terecht kunnen? Waar de bedrijfsarts met je mee kan denken?" Ze vervolgt: "En een hele simpele maatregel is het ter beschikking stellen van menstruatieproducten op de werkvloer."

"En als het aanpassen van de werktijden wel zou kunnen helpen, terwijl er ook wordt gekeken naar de diagnostiek, tuurlijk kan daarnaar gekeken worden. Maar dan moet er dus wel genoeg aandacht zijn voor diagnostiek en behandeling", sluit ze af.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze landen steunen Rusland in de oorlog tegen Oekraïne

Na 3 jaar oorlog in Oekraïne heeft Rusland te maken met westerse sancties, maar komt er nog wel steun uit andere landen. Waarom en van wie? In deze video zetten we de militaire en economische hulp die president Poetin krijgt op een rij.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook in West-Duitse Gelsenkirchen wordt links verdrongen door AfD: 'Voel me in de steek gelaten'

Ook in West-Duitse Gelsenkirchen wordt links verdrongen door AfD: 'Voel me in de steek gelaten'
SPD-lijsttrekker Markus Töns en AfD-politica Enxhi Seli-Zacharias
Bron: EenVandaag

Aanstaande zondag zijn er landelijke verkiezingen in Duitsland. Gelsenkirchen, een stad in het Ruhrgebied, was decennialang een links bolwerk maar kan nu een van de eerste steden in West-Duitsland worden met de radicaal rechtse AfD als grootste partij.

Onze verslaggevers waren in Gelsenkirchen, en spraken naast lokale bewoners ook met de lokale lijsttrekkers van de sociaaldemocratische partij SPD en de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD).

Voormalig industriegebied

Gelsenkirchen, een stad met 250.000 inwoners, staat bekend als de armste van Duitsland met hoge criminaliteitscijfers. De verloedering is overal zichtbaar: talloze leegstaande huizen zijn dichtgetimmerd of bedekt met graffiti, terwijl afvalbergen met matrassen en koelkasten op vrijwel elke straathoek te vinden zijn.

De SPD was de afgelopen 75 jaar onafgebroken de grootste partij in Gelsenkirchen. Ze kwamen op voor de vele arbeiders in de staalindustrie en de mijnbouw. Maar die tijden zijn door het sluiten van de mijnen allang voorbij. De partij lijkt haar greep te verliezen wat kiezers écht bezighoudt.

Bekijk ook

Verloedering

In Ückendorf, een wijk in het zuiden van Gelsenkirchen, ontmoeten we SPD-lijsttrekker Markus Töns. Volgens hem is het grootste probleem van Gelsenkirchen dat de gemeente te weinig geld ter beschikking heeft.

Hij legt uit: "Straten worden niet opgeknapt, afval wordt te laat opgehaald, we hebben te weinig plekken in de kinderopvang en niet genoeg sociaal werkers. Dat zorgt voor onvrede onder de bevolking."

Oost-Europese migranten

Als tweede punt noemt hij migratie. "Gelsenkirchen kampt met de uitdaging van economische migratie uit Zuidoost-Europa." Lopend door de wijk vertelt hij dat de goedkope arbeiderswoningen in dit stadsdeel vooral Roemenen en Bulgaren aantrekken. Sinds 10 jaar mogen zij zonder vergunning in Duitsland komen werken.

"In de praktijk maken ze vooral gebruik van uitkeringen omdat ze vaak geen opleiding en diploma's hebben", voegt hij toe. "En dat zorgt voor veel problemen."

Bekijk ook

Aanslagen

De solidariteit van de mijnwerkers heeft in Gelsenkirchen plaatsgemaakt voor wantrouwen richting migranten en asielzoekers. De jonge partij AfD voelt deze onvrede feilloos aan.

Enxhi Seli-Zacharias heeft een Albanese achtergrond en is sinds 5 jaar lid van de AfD. In een koffietentje haalt ze de recente aanslagen in Duitsland aan. "Mensen voelen zich niet langer veilig in hun eigen land. Ik vind het onwijs zorgwekkend dat politici hier geen oog voor lijken te hebben."

'Remigration'

Het doel van de AfD is helder. Enxhi Seli-Zacharias: "We moeten de grenzen sluiten, met de 'remigration' beginnen en migranten met een strafblad die hier illegaal wonen terug naar hun land van herkomst sturen." Deze boodschap slaat ook bij mensen met een migratieachtergrond aan. Dit lijkt op het eerste gezicht tegenstrijdig, maar volgens Exhi, die dus zelf een migratieachtergrond heeft, is het dat niet.

De naturalisatie in Duitsland verloopt op dit moment veel te makkelijk, beargumenteert ze: "Ik vind het oneerlijk tegenover migranten die jaren geleden wel aan alle eisen hebben voldaan. Ook ik voel me ongelijk behandeld."

Bekijk ook

'We zijn allemaal Europees'

Het sluiten van de grenzen is volgens SPD'er Markus Töns geen oplossing. "Wij moeten deze groep mensen juist helpen om aan werk te komen door ze op te leiden." Ook de uitvoering is een probleem: er zijn in Duitsland, net als in Nederland, niet genoeg politie-agenten om de grensposten weer te bemensen.

Het plan van de AfD om migranten terug te sturen slaat volgens hem nergens op. "Wie moet er dan terug? Hoe maak je een onderscheid tussen Roemenen, Bulgaren, Fransen en Nederlanders? Wij zijn allemaal Europees."

Debat over partijverbod

De Duitse rechter heeft sommige afdelingen van de AfD als 'rechts-extremistisch' en 'antidemocratisch' bestempeld. Onzin, zegt Enxhi. Zij vindt dat het debat over een verbod op de partij juist ondemocratisch is. Volgens de na-oorlogse Duitse grondwet kan een partij die een bedreiging vormt voor de democratie worden verboden.

Töns ziet ook dat de AfD steeds sterker wordt in West-Duitsland. In het Oosten is het al hard op weg de grootste te worden. Maar hij heeft de strijd nog niet opgegeven. "Ik blijf me samen met de demokraten inzetten voor een betere toekomst in Gelsenkirchen."

Bekijk ook

'Durf 's avonds niet alleen over straat'

Ook op straat horen we het telkens weer: de onvrede is groot. Gelsenkirchen was ooit een fijne plek om te wonen, maar dat is het niet meer. Veel inwoners voelen zich onveilig, maar ze zijn ook teleurgesteld in de politiek.

Een vrouw van in de 60 legt op de lokale markt haar onvrede tegen ons uit. "Ik durf 's avonds niet alleen op straat te lopen. Ik heb echt het gevoel dat politici in een andere wereld leven. Ik voel me echt in de steek gelaten." Ze weet nog niet zeker op wie ze gaat stemmen. "Sowieso geen SPD. Ik ben nog aan het twijfelen, maar het zou zomaar AfD kunnen worden."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant