Is het TikTok-algoritme agressiever dan dat van andere social media? Volgens hoofdredacteur Pieter Klok van de Volkskrant wel. Dat is dan ook de reden dat zijn krant er niet op actief is. Experts geven hem deels gelijk. "Al is het verschil niet zo groot."

Wie aan TikTok denkt, denkt al snel aan algoritmes die er nóg meer dan andere social media op gericht zijn om gebruikers te laten zien wat ze willen zien. "Ze leiden je toch in een fuik, hoe je het ook wendt of keert", zei Volkskrant-hoofdredacteur Klok over de algoritmes.

Verschil tussen platformen

Specifiek over het TikTok-algoritme zei hij in het radioprogramma Spraakmakers dat het mechanisme daar nog sterker is dan bij andere social media.

Dat er een verschil is tussen het algoritme van TikTok en andere social media, zoals Facebook of Instagram, klopt. Dat zegt Albert Biondina, hij is afgestudeerd op algoritme-gedreven TikTok-journalistiek. "Het algoritme op TikTok bepaalt helemaal wat jij te zien krijgt."

Kanaal volgen, maar geen video's zien

Dat filteren gebeurt volgens hem ook op andere platformen, waar ook algoritmes bepalen wat je te zien krijgt. "Maar het verschil is dat je daar ook nog de content van de mensen die jij volgt ziet. Dat hoeft niet zo te zijn op TikTok."

Het gevolg is dat, ondanks dat je een bepaald journalistiek kanaal volgt, het niet zo hoeft te zijn dat je daar video's van te zien krijgt op TikTok. "De content die je ziet wordt bepaald door het algoritme, terwijl je op Instagram ook content ziet die je zelf hebt uitgekozen door mensen te volgen."

info

Wat is een algoritme?

Het algoritme is eigenlijk een reeks instructies, zegt hoofddocent Marjolein Fokkema van de Universiteit Leiden, gespecialiseerd in voorspellingsalgoritmes. "Een algoritme kan, als het een hele bak met data krijgt, daar zo goed mogelijk patronen uithalen." Daarmee weet het precies welke eigenschappen van een video goed werken onder dezelfde soort gebruikers. "Wat voor eigenschappen van video's doen het specifiek goed bij jou? Op basis van die informatie kan het algoritme steeds beter voorspellen of jij een bepaalde video leuk gaat vinden of niet."

Filterfunctie van algoritme

Toch is het te makkelijk om alleen maar negatief naar de algoritmes van social media te kijken. Het filteren heeft namelijk ook een functie, zegt AI-hoofddocent Cynthia Liem van de TU Delft. "Je kunt niet alle filmpjes op TikTok of alle muziek op Spotify gaan beluisteren. Het is nuttig dat er een selectie voor jou wordt gemaakt."

Wel is het zo dat, zoals algoritmes nu gebruikt worden, ze 'neigen de gebruiker achterover te laten leunen'. "Je krijgt wat je leuk vindt, dus je denkt zelf niet meer na om op zoek te gaan."

info

Podcast

De rubriek 'Feit of Fictie?' is ook te beluisteren als podcast.

'Klik een ander soort video aan'

Daarom is het belangrijk om je bewust te zijn van de gevaren van algoritmes. Je kunt bijvoorbeeld in een fuik belanden. Het gaat ook om de manier waarop je TikTok of Instagram gebruikt, zegt Liem. "Je kunt zelf besluiten om je anders op die platforms te gaan gedragen.''

"Klik bijvoorbeeld eens een ander soort video aan, het algoritme zal zich dan op den duur aanpassen", zegt ze. Op TikTok moet je daar zelf wellicht actiever mee aan de slag. Bovendien wijst ze erop dat er Europese wetgeving voor algoritmes is. TikTok-gebruikers hebben sinds vorig jaar de mogelijkheid om gepersonaliseerde video's uit te schakelen.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.