Wat als je vermoedt dat je kind te veel aan het gamen is en misschien zelfs een verslaving heeft? Ga vooral het gesprek aan, zegt Koen Schobbers die ouders en hun kinderen hierover adviseert. Maar het maakt wel heel veel uit hoe je dat aanpakt.

Een groepje Canadese ouders sleept Epic Games, de ontwikkelaar van het populaire computerspel Fortnite, voor de rechter. Het is de schuld van dit bedrijf dat hun kinderen verslaafd raakten aan de game en psychische klachten ontwikkelden, vinden zij.

Naar jezelf kijken

Oprichter Koen Schobbers van het platform Parents of Play adviseert opvoeders die worstelen met het gamegedrag van hun kind en begrijpt de actie van de Canadese ouders. Wel betwijfelt hij of ze er hun doel mee bereiken. "Beter kun je als ouder kijken naar waar je zelf invloed op hebt, in plaats van het te zoeken bij een externe partij", vindt hij.

"Je kunt ervoor kiezen het gevecht aan te gaan met een van de sterkste bedrijven in de game-industrie. Als dat al lukt duurt dat jaren, terwijl je kind in die periode gewoon doorgaat met gamen." Schobbers, die jaren terug de eerste Nederlandse gamer met een topsportstatus werd, adviseert opvoeders eerst naar zichzelf te kijken en zich af te vragen: wat kan ik zelf (anders) doen?

Spel-Schijf van Vijf

Om erachter te komen of het gamegedrag van een kind problematisch is, gebruikt Schobbers wat hij noemt de Spel-Schijf van Vijf. "Die draait, net als de schijf die gebruikt wordt als richtlijn voor gezond eten, om balans. De schijf bevat vijf s'en: slaap, sport, studie, sociaal en spel."

Die laatste s mag geen negatieve invloed hebben op die andere s'en, vertelt Schobbers. "Als je kind de ene dag 1 uur, de andere dag 3 uur en in het weekend misschien een keer 5 uur gamet hoeft dat helemaal geen probleem te zijn als slaap, sport, studie en het sociale leven niet in disbalans raken."

Bron: EenVandaag

Way out

Het gaat pas mis als meerdere s'en wél voor langere tijd uit balans raken. "Dan is er sprake van problematiek en mogelijk verslaving en moeten we ingrijpen." Hoe je daar als ouder het beste mee om kunt gaan? "Je kunt verschillende stappen nemen. In de eerste plaats is het belangrijk dat je begrijpt waarom je kind zoveel speelt, waarom hij of zij gamen verkiest boven bijvoorbeeld huiswerk of afspreken met vrienden."

Die waarom-vraag is heel belangrijk, zegt Schobbers. "De communicatie over dit onderwerp moet op gang komen, want in veel gevallen is het zo dat het problematische gamegedrag van kinderen niet door de game zelf komt, maar door externe factoren, zoals gepest worden of bijvoorbeeld veel druk voelen. De game is dan een way out. Als dat het geval is kun je wel het gamen proberen aan te pakken, maar dan heb je niet de oorzaak te pakken."

Wat, hoe en waarom

Hoe zorg je dat het gesprek hierover niet vervelend wordt, of in elk geval zo min mogelijk? "Stel wat-, hoe- en waarom-vragen: in een keer zomaar allerlei vragen stellen kan ertoe leiden dat je kind de hakken in het zand zet. Toon oprechte interesse."

"Begin met een wat-vraag, wat voor spel speel je? Vervolg met de hoe-vraag: hoe werkt dat dan? Dan kun je de waarom-vraag stellen: waarom speel je dit spel? Dat is de laatste, omdat je vraagt naar een persoonlijke motivatie en dat kan een lastige zijn."

Niet automatisch afsluiten

Hoewel ouders er nog weleens gebruik van maken denkt Schobbers dat pc's of consoles die automatisch uitgaan geen oplossing zijn. "Eigenlijk is er maar één parental control die ik ouders van gamende kinderen aanraad en dat is de applicatie die ervoor zorgt dat je kind via de Playstation niet zomaar geld kan uitgeven op jouw naam. Als je creditcard gekoppeld is, bijvoorbeeld."

"De rest van dit soort oplossingen ontneemt je de kans opvoedlessen mee te geven aan je kind. Je skipt het gesprek, of het gebeurt op basis van frustratie. Je kind merkt dat je hem of haar niet vertrouwt. Beter en effectiever is om ervoor te zorgen dat je op een andere manier afsluit. Daar leren jullie beiden meer van."

Technologie veranderd

Wat opvoeders bestempelen als problematisch of een verslaving hoeft dat overigens niet altijd te zijn, vertelt Schobbers. "Er is de afgelopen 20, 30 jaar heel veel gebeurd op het gebied van technologie. Kinderen nu groeien op in een hele andere omgeving dan hun ouders."

"Voor deze kinderen zijn bepaalde technologieën heel normaal, terwijl dat voor hun ouders niet zo is. Dan is de kans aanwezig dat een ouder al snel denkt: je doet het wel heel veel, dit is niet goed. Terwijl het er voor het kind gewoon bijhoort." Schobbers' advies aan opvoeders is dan ook: lees je in. "Natuurlijk zijn goede regels en afspraken thuis belangrijk. Die zorgen ervoor dat kinderen niet uit balans raken. Ga voor preventie, in plaats van interventie. Je wil niet wachten tot de Spel-Schijf van Vijf in disbalans is."

Moeten we de kleinere gasvelden in Nederland wel of niet verder aanboren nu Amerika zich steeds meer afkeert tegen Europa? Volgens de industrie is er geen twijfel mogelijk, maar milieubewegingen zijn fel tegen gaswinning onder de Noordzee en op land.

Nederland wil sinds de oorlog in Oekraïne niet meer afhankelijk van Rusland zijn voor gas. Voor de import werd steeds meer vertrouwd op de VS. Maar door de America-first houding van president Trump is de vraag nu of Nederland zelf meer gas in eigen land moet gaan winnen.

Afhankelijkheid gas

Volgens de voorzitter van belangenbehartiger voor olie- en gasbedrijven Element NL, Gerda Verburg, kunnen we niet anders: Nederland moet het eigen gas in de kleine gasvelden verspreid door ons land gaan winnen. "We kunnen voorlopig nog helemaal niet van het gas af."

"Nederland is op dit moment voor 38 procent zelfvoorzienend," vult hoogleraar energie aan de TU Eindhoven David Smeulders aan. Nederland leunt nu voor meer dan een derde op gas uit eigen bodem. En dat moet blijven groeien. "Als we nu geen nieuwe investeringen doen en geen vergunningsprocedures opstarten, dan vergroten we onze afhankelijkheid van landen als Noorwegen, Qatar en Amerika." Zonder maatregelen zal de gasproductie namelijk in 2035 stoppen.

'Strategisch denken'

Verburg beaamt dit. Ook zij vindt dus dat Nederland onafhankelijker moet worden. "Je moet strategisch kijken: van wie wil je afhankelijk zijn?"

"Het heeft ontzettend veel geld gekost om van Russisch gas af te komen. En nu zijn we voor de import erg afhankelijk van de Verenigde Staten", zegt ze.

Zo snel mogelijk afbouwen

"Natuurlijk is het zorgelijk wat er gebeurt in Amerika", zegt Greenpeace-directeur Andy Palmen over de politieke situatie in de VS. Maar, meer gaan pompen in eigen land is volgens hem niet de oplossing. "Je moet juist zo snel mogelijk gaan afbouwen en niet dat kleine beetje gas dat uit de Nederlandse grond komt nog halen."

"Het echte antwoord is isoleren, van het gas af", vindt Palmen. Ook zegt hij dat we moeten oppassen met terugvallen in 'oude reflexen'. "Niemand beweert dat het vandaag of morgen moet, maar het moet wel zo snel mogelijk."

Gaswinning

Smeulders is het deels eens met de uitspraken van de Greenpeace-directeur. "Het beste is natuurlijk om helemaal geen aardgas meer te verbranden. Maar we hebben nog tot 2045 gas nodig, op zijn minst. De vraag is dan: haal je het uit je eigen velden of ga je het inkopen in een land ver weg?"

De vraag stellen, is hem beantwoorden. "Als wij het in onze eigen velden 'offshore' oppompen, is het vijf keer minder vervuilend, onshore zelfs tien keer. Simpelweg omdat LNG uit landen als Qatar en Amerika aangevoerd moet worden. Dat kost veel energie, het is een significant aandeel CO2-uitstoot."

Eigen gas schoner?

Ook is volgens Verburg ons eigen gas schoner dan LNG, geïmporteerd gas. "Dat moet namelijk getransporteerd worden en dat is erg vervuilend. Maar ook de productie ervan." Ze zegt dat het oppompen van eigen gas juist kan bijdragen aan het halen van de gestelde klimaatdoelen.

"Het klimaatakkoord moet wereldwijd gehaald worden, daar kan je best zorgen over hebben. Het betekent alleen maar dat je je mouwen moet opstropen en er harder aan moet werken. Nou, wij zijn daartoe bereid."

'Een vals frame'

Hoewel Palmen niet ontkent dat eigen gas schoner is, is het niet het minst vervuilend. "Dat is is wel echt een vals frame. Als je kijkt naar het gas dat we uit Noorwegen halen, dan is ons eigen gas meer vervuilend."

Het is daarom volgens hem geen valide argument, ook wegens de klimaatdoelen die gesteld zijn in Parijs. "Ga niet door met die gasverslaving. We halen onze eigen doelen al niet, dus minister Hermans moet echt aan de bak en gaan afbouwen."

Goed voor de schatkist

Een ander belangrijk punt dat wordt aangemerkt voor het oppompen van eigen gas, is dat het onze eigen economie zou stimuleren. "Van elke euro die je hier investeert, gaat 70 procent naar de eigen schatkist", zegt Verburg.

"Als je alles moet importeren heb je iedere keer de kosten en loopt er niets in de schatkist." Ook denkt ze dat het de energierekening van de consument kan helpen. "Want dan zou de staat miljarden extra inkomsten hebben."

'Onzin'

"Dat is echt onzin", zegt Palmen stellig. "Het gaat alleen maar naar aandeelhouders van gasbedrijven."

Het geld dat we volgens Verburg kunnen winnen met oppompen in eigen land stelt niet veel voor volgens Palmen. "Het is niet voldoende om onze economie te laten draaien."

Een marathon, geen sprint

Ook Smeulders nuanceert de effecten op de energierekening. "De prijs zal echt niet veranderen, dat wordt op de wereldmarkt bepaald." Toch zegt hij ook: Nederlands gas levert de staatskas miljarden euro's aan inkomsten op.

Om die reden vindt de hoogleraar het verstandig nieuwe velden aan te boren. De milieuschade is volgens Smeulders bovendien beperkt. "Verduurzamen is een marathon en geen sprint, je moet dat zo verstandig mogelijk doen."

Prioriteiten stellen

Maar Greenpeace-directeur Palmen blijft inzetten op de energietransitie. Het is een kwestie van prioriteiten, zegt hij.

"De overheid moet bepalen wat de prioriteit heeft. We moeten echt die energietransitie versnellen, en niet elke keer een excuus zoeken om toch maar weer door te blijven gaan."

Betrokkenheid van de staat

Morgen debatteert de Kamer over toekomstige plannen rondom het inzetten van meer kleine gasvelden. Wat er ook gebeurt, volgens Smeulders is het in elk geval belangrijk dat de staat betrokken blijft bij winningen.

"Ik denk dat het belangrijk is dat de overheid een signaal afgeeft dat het prioriteit heeft. Het is belangrijk dat de Nederlandse staat betrokken blijft, en niet zo dat allerlei bedrijven met ons gas aan de haal gaat."

Nederland moet minder afhankelijk worden van Amerikaans gas, maar hoe? Greenpeace en gasbedrijven komen er niet uit

Minister Agema wil er nog niet aan maar er is wel degelijk een landelijk huisartsentekort. Dat blijkt uit een onderzoek van de Algemene Rekenkamer. De Landelijke Huisartsen Vereniging zoekt oplossingen.

Een jaar geleden nog maar zei de toenmalige minister voor Medische Zorg, Pia Dijkstra, dat er niet een tekort is aan huisartsen maar dat huisartsen niet goed verspreid zijn over het land. Minister Agema gaat daar ook vanuit. Dat beeld wordt vandaag gekanteld door de Algemene Rekenkamer die op basis van onderzoek vaststelt dat er wel degelijk een landelijk tekort is aan huisartsen.

45.000 tot 194.000 zonder huisarts

Naar schatting 45.000 tot 194.000 mensen hebben geen huisarts, stelt de Rekenkamer vast. Dat zijn vooral mensen die verhuisd zijn of die patiënt zijn bij een praktijk die sluit.

Daarnaast had 60 procent van de huisartsenpraktijken in het afgelopen jaar een patiëntenstop. Aan Marjolein Tasche van de landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) de vraag: wat dóén die mensen als ze ergens last van hebben?

Dan maar de huisartsenpost?

Tasche antwoordt: "Die gaan met hun klachten naar de huisartsenpost of gaan naar een andere huisarts waar ze een keer terecht kunnen. De huisartsenpost is bedoeld voor acute zorg en die acute zorg wil je natuurlijk als het even kan juist voorkomen met goeie huisartsenzorg."

Daarbij blijven mensen die verhuizen vaak bij de oude huisarts hangen, als ze geen nieuwe kunnen vinden. "Maar dat is niet goed te doen als er iets acuuts is en je als huisarts visite moet rijden. Wij proberen de omvang van dit probleem in kaart te brengen en te bekijken of er misschien een systeem van ruil mogelijk is voor die mensen."

Meer huisartsen opleiden

De vraag naar huisartsenzorg is op dit moment dus groter dan het aanbod. In Zeeland is het tij gekeerd. Daar was een huisartsentekort dat op ogenschijnlijk eenvoudige manier is teruggedraaid. Door de huisartsen in opleiding de hele periode in Zeeland te houden, leren zij het gebied goed kennen en blijkt dat ze na de opleiding in Zeeland blijven, althans voorlopig.

"We hebben ruimte om meer huisartsen op te leiden", vertelt Tasche. Projecten zoals in Zeeland kunnen zeker helpen maar ook zou er in de opleiding tot basisarts meer aandacht moeten zijn voor het huisartsenvak. "Ik ben zelf huisarts geweest en in mijn tijd was het eerste deel van de artsenopleiding sterk gericht op het ziekenhuis. Toen ik laatst aan een groep studenten vroeg hoe dat nu is zeiden ze in koor dat dat nog steeds het geval is. Daar kan dus winst behaald worden."

Maak het makkelijker een huisartsenpraktijk te runnen

Minister Agema laat in een reactie op het Rekenkamer-onderzoek weten dat zij nog altijd van mening is dat spreiding het probleem is, ze schrijft: "Mijn beeld is genuanceerder: ik zie dat er - zeker op sommige plekken - een tekort aan huisartsenzorg is."

"De minister erkent dus toch wel dat er een tekort is en zegt dat ze graag meer praktijkhouders wil, daar zijn wij het mee eens", zegt Marjolein Tasche. Het is volgens haar goed dat het ministerie zich hiervoor wil inzetten. "We weten dat van alle jonge huisartsen het merendeel praktijkhouder wil worden op den duur. Maar het vinden van huisvesting is lastig en de tarieven voor de basiszorg door huisartsen geven ook wel wat onzekerheid (onlangs zijn deze tarieven verlaagd door de NZA, red.). Alles wat het ministerie kan doen om het aantal praktijkhouders uit te breiden is zeer welkom."