Wordt directie Eternit vervolgd? Irma en Gea die hun mannen aan asbestkanker verloren, wachten al 4 jaar op duidelijkheid

Al 4 jaar wachten weduwen Irma de Vries en Gea Platerink op de vervolging van de directie van de asbest-golfplatenfabriek Eternit in Goor. Hun mannen zijn onnodig overleden door asbest, zeggen de vrouwen.

Het OM en de politie zijn al 4 jaar bezig om de zaak te onderzoeken. Recent deed de politie een oproep: ze zijn op zoek naar meer asbestslachtoffers uit de omgeving van Goor en hopen dat nog meer mensen zich melden.

'Dood door schuld'

Irma en Gea willen dat de verantwoordelijken gestraft worden voor de dood van hun mannen René de Vries en Johan Platerink. Gea: "Die mensen moeten ze gewoon opsluiten, de gevangenis in."

Irma: "Het is gewoon dood door schuld en Eternit heeft dit geweten. Dat doet het meest zeer. Daar komt m'n boosheid vandaan. Ik ben woest. Dit is niet nodig geweest. Ik zal dit nooit accepteren, dit is zo onnodig geweest."

'Ze moeten schuld bekennen'

René en Johan stierven aan de gevolgen van de slopende ziekte mesothelioom, ook wel asbestkanker. De ziekte is monocausaal: je kunt het alleen krijgen als je asbestvezels inademt. Als die vezels in je longen blijven hangen en gaan ontsteken, kan asbestkanker ontstaan. Maar het kan zo 50 jaar duren voordat je iets van de symptomen merkt.

Met de rechtszaak hoopt Gea te bereiken 'dat ze gestraft worden', waarmee ze doelt op Eternit. "Zo veel mensen zijn de dood in gedreven. Daar kunnen ze toch niet ongeschonden mee wegkomen? Ze moeten schuld bekennen. En niet mensen geld toestoppen en zeggen van: 'Dan zijn we er vanaf.'"

Leiding strafrechtelijk vervolgen

Oud-advocaat Bob Ruers staat de nabestaanden van negen asbestdoden bij, onder wie Irma en Gea. Hij won al tientallen zaken tegen Eternit, die hij al sinds eind jaren 80 voert. Eternit betaalt ook schadevergoedingen. Maar nu wil Ruers de leiding van Eternit strafrechtelijk laten vervolgen voor doodslag, dood door schuld en het toebrengen van ernstig lichamelijk letsel. Ruers won al

"Ze wisten dat ze een dodelijk product gebruikten in fabriek en bleven het gewoon ontkennen", zegt Ruers. "Als mensen iets zeiden, werden ze voor gek verklaard. En ze gingen er gewoon mee door. Laten we wel wezen: het ging puur om geld. Als het gaat om gezondheid en geld, gaat geld voor. Dat is het motto van Eternit."

Twee keer ziek in één familie

De in 2020 overleden René, Irma's man, was nog in leven toen er aangifte werd gedaan tegen Eternit. Hij kreeg asbestkanker, maar was niet de enige in de familie. Ook zijn vader Jacob leed eraan. Hij stierf in 1981 op 54-jarige leeftijd aan mesothelioom. "René vond het heel belangrijk Eternit aan te pakken", vertelt Irma. "Niet eens zozeer voor hemzelf, maar nog meer voor z'n vader."

Zijn drijfveer voor de aangifte was erkenning, zegt zijn vrouw. "Erkenning van Eternit dat ze fout zaten. Je krijgt wel een schadevergoeding, daar doen ze niet moeilijk over, maar onder elke brief die je krijgt staat: 'Wij erkennen geen aansprakelijkheid.' En dat doet zeer. Daar had René heel veel moeite mee."

Als kind opgelopen

René en Johan stierven dus allebei aan mesothelioom. Maar ze delen nog iets: ze werkten allebei helemaal niet bij Eternit. Naar alle waarschijnlijkheid liepen ze de ziekte als kind al op. Gea vertelt dat Johan er waarschijnlijk, op de boerderij waar hij opgroeide, mee in aanraking kwam. Boeren konden destijds namelijk gratis asbestafval ophalen bij Eternit.

"De erven werden verhard met asbest", vertelt Gea over waar boeren het asbestafval voor gebruikten. "In 1973 zijn wij samengekomen en ik weet nog goed dat er een vrachtwagen vol met gemalen asbest stond."

Met autootjes in asbest

"Die stukjes werden op het erf gegooid om het te verharden. Wat er over was, werd tegen de schuur aangegooid. En Johan heeft daar als klein ventje met z'n autootjes in gespeeld, in dat asbest", zegt de weduwe.

Ook René ademde asbestvezels in tijdens zijn jeugd, vertelt Irma. "Zijn vader werkte bij Eternit en kwam altijd onder het stof thuis. Dat stof in de overall, dat werd buiten uitgeklopt... En hij liep op papa af om hem te begroeten, haalde hem op van Eternit op z'n fietsje. Hij was bijna dagelijks in aanraking met dat spul."

Niet afkopen, maar straffen

Oud-advocaat Ruers procedeert samen met het Comité Asbestslachtoffers al een tijd tegen Eternit. "Toen hebben we rechtszaak, op rechtszaak, op rechtszaak gevoerd en allemaal gewonnen. Uiteindelijk zei Eternit: 'Stop maar! We erkennen dat wij fout zitten.' Toen hebben ze al die mensen erna gewoon betaald."

De civiele rechter dwong Eternit om een schadevergoeding te betalen aan de nabestaanden. Ook Irma en Gea hebben een schadevergoeding gekregen, van bijna een ton tot bijna 2,5 ton. Maar de weduwen laten zich niet afkopen en willen nu de leiding van de fabriek voor het gerecht hebben.

'We kregen iedere keer gelijk'

De grootste fout die Eternit volgens Ruers maakte, is dat het bedrijf bleef ontkennen. "Ze hebben altijd gezegd: 'Het is veilig, niks aan de hand, jullie kletsen maar.' Nou, dat bleek andersom te zijn. We hadden volkomen gelijk en de rechter gaf ons dat ook iedere keer."

Hij won tientallen zaken tegen de fabriek, vertelt hij, maar dat waren wel civiele zaken. "Eternit is in Nederland nooit strafrechtelijk vervolgd en dat gaat nu waarschijnlijk gebeuren." De oud-advocaat benadrukt dat dat belangrijk is: "Mensen zijn een man, vrouw of kind kwijt en dat mag niet zomaar voorbij gaan."