Ingrijpen nodig voor scholen in krimpgebieden: 'Anders glijdt de hele regio uit'

Middelbare scholen dreigen massaal te verdwijnen in krimpgebieden. Sommige scholieren moeten dan wel 20 kilometer naar de dichtstbijzijnde school fietsen.

De VO-raad slaat alarm in het AD: er moet nu iets gebeuren, anders kunnen op tien plekken buiten de randstad scholen verdwijnen. Dat heeft alles te maken met het dalende aantal leerlingen in die gebieden. En scholen krijgen per leerling betaald. Minder leerlingen betekent dus minder geld.

'Het kwartje is gevallen'

Minister Slob van Onderwijs sprak daar eerder over bij Omrop Fryslân. "In 2030 zullen we 12 procent minder leerlingen hebben, en in sommige gebieden zelfs 30 procent. Als het zo doorgaat, dan valt het allemaal om", zei Slob.

De Groningse gedeputeerde Eelco Eikenaar heeft onderwijs in zijn portefeuille. Om hem heen ziet hij welke gevolgen de krimp in Groningen heeft. Hij is blij met de aandacht die de VO-raad nu voor de situatie heeft. "Het kwartje is gevallen. Dat is het begin, maar het mag niet alleen bij mooie woorden blijven."

Lees ook

• Scholen in krimpgebieden sluiten deuren vanwege terugloop aantal leerlingen

Extra geld

Volgens Eikenaar is de manier waarop de financiering van scholen nu geregeld is niet langer vol te houden. "Je moet dat anders regelen dan het baseren op het aantal leerlingen op een school. Een alternatief is dat je scholen in de krimpregio extra geld geeft."

Verschillende scholen in krimpgebieden nemen zelf ook maatregelen. In Zeeuws-Vlaanderen dreigden drie van de vier nog overgebleven middelbare scholen te moeten sluiten. Daarom besloten ze samen te werken. Piet de Witte is bestuurder van de stichting waarin de vier scholen nu zijn verenigd. "Het plaatje zag er niet best uit, maar we hebben het onderwijs hier voor de komende jaren veilig kunnen stellen" zegt De Witte.

'Ga maar naar België'

Twee van de vier scholen fuseerden en vormen nu een nieuwe school, de andere twee gingen individueel door. "We kunnen nu 4 jaar door met de middelen die we hebben", vertelt De Witte. Maar de krimp gaat door, vooral in de dorpen Hulst en Oostburg. Door de huidige manier van financieren blijft de toekomst onzeker. "In die dorpen ontstaan op termijn kleine scholen en dan heb je onvoldoende aan je standaard budget."

Verslaggever Ewoud Kieviet gaat langs op het Lodewijk College en spreekt bestuurder Piet de Witte: 'Het plaatje zag er niet best uit'.

"Vooral de regio rond Oostburg is dunbevolkt, en er is geen uitgebreid OV-netwerk. Als daar de school om zou vallen, dan zouden leerlingen 1,5 uur naar school moeten reizen", zegt De Witte. De Zeeuwen hebben één alternatief: België. Zo vlak bij de grens liggen sommige Belgische scholen dichterbij. "Maar hoe krom zou het zijn als wij als land zouden zeggen: 'Het lukt ons niet meer qua financiering, ga maar naar België.' Wij vinden dat onverantwoord", besluit De Witte.

Het probleem versterkt zichzelf

Gedeputeerde Eikenaar herkent het Zeeuwse patroon in Groningen. "Je ziet hier nu twee scenario's. Kinderen kunnen niet meer naar het onderwijs dat zij nodig hebben. En als die voorziening er niet meer is, zullen vervolgens ook minder mensen naar de regio komen." Daarmee versterkt het probleem zichzelf, zegt Eikenaar.

Scholen in Groningen werken, net als de Zeeuwse scholen, ook al uitgebreid samen. Mbo-scholen verdelen bijvoorbeeld hun opleidingen, zodat ze niet met elkaar concurreren. De volgende stap ligt volgens Eikenaar dan ook bij de overheid. "Het gaat om het besef dat deze voorzieningen moeten blijven bestaan in een regio die al onder druk staat. Zo word het steeds minder aantrekkelijk en dat is echt een groot probleem. Dan glijdt de hele regio uit."

Radio-interview: Gedeputeerde Eelco Eikenaar reageert op het alarm van de VO-raad.