Stefani overleefde ternauwernood een resistente schimmel. Zo'n schimmel ontstaat door contact met een pesticide, die ook in compost voorkomt. "Ik word wel een medisch wonder genoemd. Tijdens de behandeling wist ik niet hoe dodelijk het eigenlijk was."

Op haar 18de verjaardag kreeg Stefani Buenrostro Hoogwater te horen dat ze leukemie had. Maar toen ze vervolgens ook epileptische aanvallen kreeg, bleek dat een schimmel een nog acuter gevaar voor haar leven vormde.

Verlamd aan rechterkant

De schimmel bleek Stefani's hoofd binnengedrongen te zijn en hield daar huis. "Lichamelijk was ik aan mijn rechterkant verlamd, wat ervoor zorgde dat ik in een rolstoel rondgereden moest worden omdat ik niet meer kon lopen", vertelt ze. "Dat was super frustrerend."

De leukemiepatiënt onderging in eerste instantie verschillende behandelingen, maar die hadden geen effect. Pas later kwamen de artsen erachter dat een resistente schimmel de klachten veroorzaakte.

Leven aan een zijden draadje

Ondertussen verslechterde Stefani's toestand verder. Op een gegeven moment herkende ze haar vader zelfs niet meer. "Je ziet je dochter wegzakken door een schimmel en niet door leukemie", zegt vader Yuri. Ze hadden nooit verwacht dat een schimmel zo gevaarlijk kon zijn.

5 jaar later roept die periode nog altijd emoties op, Stefani's leven hing destijds namelijk aan een zijden draadje. "Op een gegeven moment gaf de arts aan dat we rekening moesten houden met een slechte afloop", vertelt Yuri. Als ook een slagader in haar hoofd aangetast zou worden door de schimmel, zou ze daardoor komen te overlijden.

Bron: Stefani Buenrostro Hoogwater

'Schimmel verdubbelt sterftekans'

Vooral mensen met een al aangetast immuunsysteem zijn kwetsbaar voor zulke infecties. Paul Verweij, hoogleraar medische microbiologie aan het Radboudumc, vindt dat er tot nog toe te weinig aandacht is voor de gevaren van schimmels, terwijl de kans op overleven aanzienlijk afneemt als je hiermee op de intensive care belandt.

"Bij covid was de sterftekans als je op de ic belandde 25 procent. Als daar een schimmelinfectie bijkwam nam de sterftekans toe naar 50 procent. En als die schimmel resistent bleek werd de kans nog hoger", schetst hij de gevaren van resistente schimmels.

Resistent tegen medicijnen

Dat patiënten met een resistente schimmelinfectie niet meer reageren op de medicijnen die de schimmel moeten bestrijden, komt doordat de desbetreffende schimmel (Aspergillus fumigatus) zich kan aanpassen naar die medicijnen.

Dat gebeurt als de aspergillus-schimmel langdurig in contact komt met bepaalde typen bestrijdingsmiddelen waarin zogenoemde azolen zitten. Die middelen worden in de landbouw gebruikt om juist andere schimmels te bestrijden.

Verkoop bestrijdingsmiddelen verdubbeld

Omdat het medicijn tegen de betreffende schimmelinfectie ook bestaat uit azolen, is de schimmel daar vervolgens immuun voor. "Het is een onbedoeld effect, omdat de azolen in de landbouw eigenlijk bedoeld zijn om ziektes bij planten aan te pakken", legt Verweij uit.

De verkoop van bestrijdingsmiddelen met azolen is in Nederland tussen 2010 en 2017 bijna verdubbeld. Dat blijkt uit gegevens van het Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) die vorig jaar aan de Tweede Kamer zijn verstrekt.

Relatief veel resistente schimmels

Dat resistente schimmels een aanzienlijk probleem zijn, weet Verweij uit de dagelijkse praktijk. "We zien in Nederland dat we relatief veel resistentie vinden bij patiënten. Het gaat om tussen de 10 en 15 procent van de schimmels die wij kweken in het laboratorium."

De hoogleraar medische microbiologie ziet bovendien dat het aantal resistente schimmels toeneemt. "Dat baart me wel zorgen, omdat schimmelinfecties in het ziekenhuis vaak hele ernstige infecties geven."

Regels aangescherpt

Mede om die reden zijn sinds vorig jaar de regels voor het gebruik van azolen in de bollenteelt aangescherpt. Volgens de schimmeldeskundige heeft het feit dat resistente schimmels ook gevonden zijn bij patiënten met een corona-infectie ertoe bijgedragen dat er meer aandacht is ontstaan voor de gevaren van schimmelinfecties.

Dat ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) enkele weken met een groot rapport over de risico's van de resistente schimmel is gekomen, is volgens Verweij een belangrijk teken dat dit probleem serieuzer wordt genomen. "Het is lang een blinde vlek geweest."

Nieuw medicijn ook in gevaar

Er ligt namelijk al een volgend gevaar op de loer: een nieuw medicijn, waar sinds een aantal jaar ook in Nederland succesvol mee getest wordt, is tegelijkertijd door een Japanse fabrikant ontwikkeld als bestrijdingsmiddel.

Het pleidooi van Verweij is dan ook duidelijk: "Gebruik alleen bestrijdingsmiddelen waarvan we weten dat ze niet als medicijn werken tegen schimmels die voor de mens gevaarlijk zijn. Je zou hier op wereldniveau afspraken over moeten maken."

Een medisch wonder

Stefani en haar vader Yuri sluiten zich volmondig bij dit pleidooi aan, want juist dat nieuwe medicijn heeft Stefani geholpen om er bovenop te komen. Zij was een van de eerste patiënten in de wereld die er mee werd getest.

Ze realiseert zich dat ze enorm veel geluk heeft gehad. "Ik word wel een medisch wonder genoemd. Achteraf voelt dat ook wel zo, maar tijdens de behandeling wist ik niet hoe dodelijk het eigenlijk was."

Hersenschade en motoriek aangetast

De schimmel heeft wel blijvende schade veroorzaakt in Stefani's hersenen, waardoor haar fijne motoriek is aangetast. Daardoor kan ze niet schrijven en zijn sporten zoals zwemmen en schaatsen moeilijk.

Komend jaar hoopt Stefani haar studie af te ronden. Ze geniet inmiddels volop van het feit dat ze nog leeft: "Ik ben er wel door veranderd en kan nu veel beter relativeren. Het doet me allemaal gewoon iets minder."

De druk van China op Taiwan wordt steeds groter. Met grootschalige militaire oefeningen rondom het eiland groeit de vrees voor een invasie. Gaat China nu echt proberen Taiwan zich opnieuw toe te eigenen? "Dit moeten we zien als het nieuwe normaal."

'Eenheid van kabinetsbeleid': voor en tijdens het Kamerdebat over de lintjesaffaire gaat het er veel over. Meerdere politici vinden dat minister Marjolein Faber aan deze eenheid morrelt. Maar wat betekent het precies? "Ze moeten met één mond spreken."

Afgelopen weekend werd duidelijk dat minister Marjolein Faber van de Asiel en Migratie weigert te tekenen voor koninklijke onderscheidingen voor vrijwilligers die zich hebben ingezet voor vluchtelingen en asielzoekers. Als oplossing zullen premier Dick Schoof en minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark hun handtekening zetten. Maar volgens critici staat de 'eenheid van kabinetsbeleid' hierdoor op het spel.

Met één mond spreken

Het kabinet moet met één mond spreken, legt politiek commentator Joost Vullings uit. Dat is volgens hem een van de kernwaarden van het Nederlands staatsbestel. "Je moet het eigenlijk zo voor je zien: je mag als minister best je eigen mening hebben, maar die bespreek je dan alleen in de ministerraad met alle ministers achter gesloten deuren."

"Maar als er dan uiteindelijk een besluit wordt genomen, dan sta je daar met z'n allen achter en draag je dat ook uit", gaat hij verder. "Want anders heb je als kabinet natuurlijk buitengewoon weinig gezag als vervolgens iedere minister alsnog zijn eigen mening gaat geven. En dat is dus hier het geval."

Niet de eerste keer

Toch is het niet voor het eerst dat een minister uitspreekt dat hij of zij het niet eens is met de rest van het kabinet. Zo keerde Mona Keijzer, toen nog staatssecretaris van Economische Zaken, zich in 2021 tegen een in de ministerraad genomen besluit over het coronatoegangsbewijs. Zij stapte uiteindelijk niet zelf op, maar werd ontslagen door toenmalig premier Mark Rutte: een uitzonderlijk besluit.

Het Kamerdebat vandaag gaat dan ook niet alleen om een eventueel excuses van minister Faber, maar ook om leiderschap van premier Schoof, vertelt Vullings. "Het is de bedoeling dat hij tegen zijn minister zegt: 'Luister, wij willen dat deze lintjes worden uitgedeeld aan die mensen. En we willen ook dat iedereen dat uitdraagt en er niet één iemand zegt het er niet mee eens te zijn.'"

'Kabinet is als voetbalteam'

Partijleider Mirjam Bikker van de ChristenUnie vergelijkt het kabinet met een voetbalteam. "Als je gaat spelen in verschillende stijlen, wordt het geen wedstrijd. En een belangrijke regel is: het kabinet regeert, en gaat als het goed is aan de slag met wetsvoorstellen, en de Kamer controleert."

"Maar als de ene minister zegt 'ik vind het een goede wet' en de andere 'ik vind het een slechte wet', dan kan de Kamer dat niet meer controleren", benadrukt ze over het belang van 'eenheid van kabinetsbeleid'. "Wat je persoonlijk op een verjaardag vindt, is tot daaraan toe. Maar als minister spreek je dezelfde woorden als je collega's, want je bent het met elkaar eens."

'Niet alleen excuses, ook tekenen'

Ook GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans is niet te spreken over de huidige situatie. Volgens hem is eenheid juist nu nodig. "Kijk eens in wat voor tijd we leven: op 2 uur vliegen is er een oorlog gaande, vandaag kondigt Trump handelsmaatregelen aan die Nederland hard kunnen raken", somt hij op. "Dan moet je een eensgezind landsbestuur hebben en dat hebben we niet, ze maken alleen maar ruzie."

Het is volgens hem dan ook belangrijk dat Faber niet alleen haar excuses aanbiedt, maar ook zelf de aanvragen voor de lintjes ondertekent. "Dat moet ze beloven, want dat is dan eenheid van kabinetsbeleid. En dat ze iedere volgende aanvraag - die ongetwijfeld zal komen - ook zal tekenen. Daarmee herstel je het vertrouwen in het decoratiestelsel."

Herhaling voorkomen

Chris Stoffer van de SGP sluit zich hierbij aan en benadrukt hoe belangrijk die eenheid is. "Het is altijd zo geweest en zie in wat voor rommeltje we nu terechtkomen." Daarom vindt hij het ook belangrijk dat premier Schoof uiteindelijk toch aanwezig is bij het Kamerdebat. "Het gaat nu over het hele kabinet", zegt Stoffer. "Hij moet ingrijpen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt."

Ook Vullings ziet dat alle ogen nu op de premier gericht zijn, zegt de politiek commentator tot slot. "Vijf lintjes zijn misschien een kleine kwestie, maar als je nu niet optreedt, dan kan het nog een keer gebeuren."