radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Hoe overtollige stroom wordt omgezet in waterstof in Oosterwolde: 'Kan serieus alternatief zijn voor benzine en diesel'

Hoe overtollige stroom wordt omgezet in waterstof in Oosterwolde: 'Kan serieus alternatief zijn voor benzine en diesel'
De waterstofinstallatie
Bron: EenVandaag

Taxi's en auto's van de gemeente die rijden op waterstof dat om de hoek wordt gemaakt: in Oosterwolde staat de eerste waterstoffabriek direct naast een enorm zonnepark. Goed voor het dorp én de duurzame energie.

Het gebeurt nog wel eens: lokaal opgewekte stroom die niet wordt gebruikt omdat er op dat moment genoeg van is. De stroom kan worden opgeslagen in grote batterijen, maar in Oosterwolde zetten ze het straks om in waterstof. En dat kan vervolgens weer worden gebruikt als brandstof.

Proef met taxi's

"Wij willen bijdragen aan de verduurzaming", zegt Ale Kort, die een auto- en taxibedrijf runt op een paar minuten afstand van de nieuwe waterstoffabriek.

Binnen de proef waar Kort aan meedoet, is het de bedoeling dat zijn voertuigen over een aantal jaar op waterstof van de fabriek rijden.

Waterstof uit lokale stroom

Joyce van Os van OrangeGas noemt het 'een interessant project'. Het Heerenveense bedrijf levert schone brandstof aan pompstations en wil de waterstof uit het nabijgelegen Oosterwolde gebruiken om haar waterstofpompen mee te bevoorraden.

"Er is vaak discussie over de duurzaamheid en efficiënte van waterstof", vertelt ze, en geeft ook aan waar wat haar betreft de oplossing zit. "Je wil het het liefst produceren uit lokale stroom, dan hoef je dat niet weg te gooien."

Stroom 'weggooien'

Want duurzame opgewekte stroom 'weggooien' gebeurt met enige regelmaat. Dat heeft alles te maken met het overvolle elektriciteitsnetwerk. Nederland heeft grote ambities en wil in 2030 70 procent van de energie duurzaam opwekken. De realiteit is dat in grote delen van het land wind- en zonneparken niet aangesloten kunnen worden.

Op dit moment wachten volgens netbeheerder Alliander bijna 3.000 duurzame projecten op aansluiting. Daarnaast worden wél aangesloten zonneparken en windmolens uitgezet als er op zonnige en winderige dagen meer stroom wordt opgewekt dan verbruikt.

Bekijk ook

Oplossing voor overbelast netwerk

De proef in Oosterwolde, met een waterstoffabriek direct naast een zonnepark, is uniek in Nederland. Vanwege de problemen met het overbelaste elektriciteitsnetwerk kunnen de ervaringen helpen de energietransitie te versnellen.

Initiatiefnemers netbeheerder Alliander en producent van zonne-energie GroenLeven zeggen in Oosterwolde 'te gaan onderzoeken op welke manier waterstof een rol kan spelen in gebieden waar de capaciteit van het elektriciteitsnet niet voldoende is om grootschalig opgewekte zonne-energie terug te leveren'.

Waterstofinstallatie in Oosterwolde
Bron: EenVandaag
De waterstofinstallatie bij het zonnepark in Oosterwolde

Grote batterijen

Een oplossing voor het opslaan van overtollige energie kan bijvoorbeeld bestaan uit grote batterijen naast zonne- en windparken neerzetten. In Oosterwolde kiezen ze ervoor om met de stroom die overblijft uit het zonnepark waterstofgas te maken. 100 procent duurzaam. Dat gas kan worden opgeslagen in tanks en direct worden gebruikt voor de industrie, vervoer of woningen.

Met deze mogelijke oplossing kan er dan veel meer energie door zonne- en windparken geproduceerd worden, omdat het geen extra belasting voor het netwerk vormt. En door de waterstof in de eigen omgeving in te zetten, wordt het zo effectief mogelijk gebruikt.

Bekijk ook

Geen Russisch en Gronings gas meer

Volgens wethouder duurzaamheid Fimke Hijlkema van de gemeente Ooststellingerwerf, waar Oosterwolde onder valt, past de proef goed in de duurzaamheidsambities van de gemeente.

"We hebben uitgesproken dat we in 2030 energie- of CO2-neutraal willen zijn. We hebben daar een aantal jaar geleden al op ingezet door zonneparken aan te laten leggen. Op het gebied van duurzaamheid willen wij zo snel mogelijk minder energie gebruiken." Het eigen wagenpark op waterstof laten rijden is daarbij een mogelijkheid.

Gebruiken voor meer dan vervoer

Als het aan de wethouder ligt, wordt de lokaal opgewekte waterstof voor veel meer dan alleen vervoer gebruikt. "Wat zou het mooi zijn als we doorontwikkelen en zorgen dat ons bedrijfsleven rechtstreeks gebruik kan maken van dit waterstofgas en eventueel ook een aansluiting op de woonwijk die achter het bedrijfsterrein ligt."

Gas uit Groningen of Rusland wil de gemeente het liefst niet meer. "Waterstof kan een alternatief zijn voor aardgas, maar er moet nog wel iets ontwikkeld worden waardoor dat mogelijk wordt."

Bekijk ook

'Proef ook nationaal belangrijk'

Volgens Joyce van Os van OrangeGas is de proef juist ook belangrijk bij de verdere ontwikkeling van waterstof als serieus alternatief voor benzine en diesel. "Ik verwacht dat deze proef succesvol is en het lucratief wordt om van overtollige groene stroom waterstof te maken. Hoe meer je produceert, hoe goedkoper wordt."

OrangeGas heeft nu nog maar drie waterstoftankstations in Nederland, maar verwacht dat dat er snel meer worden. Ook over een pomp in Oosterwolde wordt gesproken.

Groene kilometers

De taxi's en andere auto's van Ale Kort kunnen dan gebruikmaken van die pomp. Hij wil dat al zijn voertuigen over een paar jaar gaan rijden op een mix van de lokale waterstof en elektriciteit, maar zijn plannen om het vervoer in de regio duurzamer te maken gaan verder.

De komst van de waterstoffabriek is daarbij erg belangrijk. "Afgezien dat je de kilometers groener maakt, creëer je meer draagvlak. Het is allemaal zo abstract. Als het het lokaal doet, zie je wat er gebeurt." In de Tweede Kamer wordt op 13 april gedebatteerd over het stimuleren van het opwekken en ontwikkelen van waterstof.

Bekijk hier de reportage

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ongeteste hulpmiddelen en onbetaalde rekeningen: hoe leverancier MobileCare onrust veroorzaakt in de thuiszorg

Ongeteste hulpmiddelen en onbetaalde rekeningen: hoe leverancier MobileCare onrust veroorzaakt in de thuiszorg
Directeur Patrick Landsman van MobileCare
Bron: EenVandaag

Medicijndispensers, personenalarmering en zorgrobots helpen ouderen langer thuis te wonen. Maar in de praktijk zijn dit soort MobileCare-systemen niet gecertificeerd. Ook zijn er vragen over de kosten en effectiviteit, blijkt uit onderzoek van EenVandaag.

In het appartement van de 92-jarige Ad van Eerd piept een medicijndispenser wanneer het tijd is voor zijn medicatie. Naast het apparaat staat zorgrobot Sara, die hem regelmatig aanspoort om voldoende te drinken. "Die geeft een gil als ik te weinig drink. Om de zoveel tijd krijg ik een reminder van, 'je moet wat drinken man'.", vertelt hij.

Apparatuur die zorg ontlast

Voor de thuiszorg zijn dit soort technologische hulpmiddelen een uitkomst, legt verpleegkundige Maikel Zee uit. "Als deze hulpmiddelen er niet staan, zou het zorgteam twee keer per dag voor de medicijnen langs moeten komen. En als het qua eten en drinken ook echt de verkeerde kant opgaat, komen we daar ook voor langs."

In een complex met 300 appartementen voor ouderen telt dat op, zegt hij. "Als je bij iedereen tien minuutjes langs moet gaan, ben je toch heel wat tijd kwijt. Vandaar dat die apparatuur ook gewoon echt geweldig is om de zorg te ontlasten."

Alles in een pakket

Een van de partijen die deze diensten levert is MobileCare, zij werken als een tussenpersoon tussen zorginstellingen en leveranciers. "We zijn één loket", legt MobileCare-eigenaar Patrick Landsman uit.

"En er komen steeds meer technologieën en oplossingen beschikbaar, daarom is het handig om één gezamenlijk inkooppunt te hebben." Inmiddels werkt MobileCare samen met ruim 60 zorgorganisaties voor 7.000 cliënten.

Bekijk ook

Scheuren in samenwerking

Lelie zorggroep, één van de grootste zorgaanbieders in de regio Rotterdam, is ambassadeur van MobileCare. "Onze virtuele thuiszorg is eigenlijk een mandje van oplossingen", vertelt bestuurder Hendrik Jan van den Berg in een YouTube-video van 2 jaar geleden. 'Het mandje' is een pakket van apparaten waaruit de thuiszorgmedewerker kan kiezen om in te zetten bij een cliënt, zoals een zorghorloge, een digitale weegschaal of een noodknop.

Maar, afgelopen zomer ontstaan er scheuren in die samenwerking. Het begint met bericht van DeZorgcentrale.nl, een organisatie waar verpleegkundigen en medisch geschoold personeel klaarzitten om de ernst van binnenkomende telefoontjes en meldingen te beoordelen. Via de mail laten zij weten niet meer voor MobileCare te willen werken.

Betalingsachterstand

De breuk - die directe gevolgen heeft voor de kwaliteit en snelheid van zorg omdat verschillende organisaties hun apparaten hebben aangesloten bij MobileCare - ontstaat door een meningsverschil tussen de twee partijen: In een e-mail aan klanten stelt MobileCare dat telefoontjes niet op tijd worden beantwoord. Maar directeur Lies Rijniers van De ZorgCentrale.nl spreekt dit tegen.

"Wij hebben dat nooit op die manier van hen gehoord", zegt ze. "Eén van onze belangrijkste prestatie-indicatoren is juist dat we snel en actief reageren en dat doen we ook." Betaling vanuit MobileCare blijft rond die tijd uit en de achterstand loopt op tot 500.000 euro. De samenwerking wordt daarna vanuit de ZorgCentral.nl stopgezet.

Beveiligingsbedrijf

MobileCare communiceert daarna aan de aangesloten zorgorganisaties dat ze snel een nieuwe zorgcentrale vinden om de rol over te nemen, maar dat lukt niet. Uiteindelijk zetten ze hun diensten naar een beveiligingsbedrijf over.

Volgens directeur Landsman kan dat bedrijf de telefoon en alarmen net zo goed aannemen als een zorgcentrale, ondanks dat zij daar geen geschoold zorgpersoneel voor hebben. Dit geldt echter alleen voor hulpdiensten zoals politie en brandweer, niet voor ambulances.

Bekijk ook

Medicijndispenser

Tegelijkertijd wordt de medicijndispenser van Medido, een apparaat dat op gezette tijden medicijnen uitgeeft aan cliënten en een van de meest tijdbesparende apparaten, uit het 'mandje' van MobileCare gehaald. Er ontstaat onenigheid tussen de leverancier en MobileCare omdat zij ondanks afspraken een ander apparaat wil inzetten. MobileCare wil een Scandinavische dispenser introduceren, waar meer marge op gemaakt wordt.

"Er was al een verschil van inzicht over een langere periode", zegt Managing Director van Medido Peter Nijhuis hierover. "Het ging over hoe we deze technologie zouden moeten inzetten. Toen werd de indruk gewekt dat het vervangen van het apparaat geen probleem zou zijn. Maar volgens ons is dat niet zo want een apparaat is niet alleen een technisch ding, maar vergt ook coaching en begeleiding."

'Dit schaadt het vertrouwen'

Het nieuwe product van MobileCare is nog niet medisch goedgekeurd voor gebruik in de thuiszorg, kent vele storingen en niet alle medicijnrollen van de apotheek passen in het apparaat. Hierdoor moet de wijkverpleging de hele zomer en het najaar alsnog dagelijks meerdere keren langs cliënten.

Voor veel zorgorganisaties zorgt dit niet alleen voor veel extra werk, maar ook de kosten stijgen flink voor deze zorgorganisaties. "Dit brengt onnodige kosten met zich mee en schaadt het vertrouwen in zorgtechnologie bij cliënten en personeel", zegt een betrokkene.

MobileCare erkend fouten

MobileCare geeft de fouten toe: "Dit is misgegaan. We hebben onze eigen regels niet gevolgd om eerst partijen te trainen."

"Normaal doen we eerst een basistraining, dan pas implementatie. We kwamen er tijdens het proces achter dat we dat vergeten waren. We hebben de cliënt en de zorgmedewerker niet meegenomen in die omwisselingsactie."

info

Rechtszaak en geldproblemen

Er loopt inmiddels een rechtszaak over de afwikkeling tussen medicijndispenser Medido en MobileCare. Medido zegt nog tientallen apparaten niet terug te hebben ontvangen van MobileCare. De rechtszaak dreigt op te lopen tot een bedrag van meerdere tonnen. Verschillende leveranciers die EenVandaag sprak melden een flinke betalingsachterstand van MobileCare, die dat weer wijt aan de dreigende rechtszaak. Maar daar is nog geen euro aan betaald. Deze dient over 6 weken in Groningen.

Bekijk ook

Gebrek aan begeleiding

Ook andere zorgleveranciers zoals Zorgrobot TinyBots en Sensara werken niet (meer) samen met MobileCare. Dit komt deels door de gevraagde winstmarge, maar ook door het gebrek aan ondersteuning en toepassen van de technologieën.

"Deze technologieën moeten gepaard gaan met coaching en implementatiebegeleiding, maar MobileCare levert de apparatuur zonder voldoende ondersteuning", zegt een ingewijde uit de branche van de zorgtechnologie.

'Over de schutting geflikkerd'

"Ze worden grof gezegd over de schutting geflikkerd", gaat de ingewijde verder.

Bij ouderenzorgorganisatie Aafje 300 stonden bijvoorbeeld geplaatste sleutelkluizen voor woningtoegang die het niet deden door gebrekkige ondersteuning. Deze verhalen verspreiden zich snel via appgroepen van zorgmedewerkers die EenVandaag heeft ingezien.

Kritische blik op het aanbod en kosten

Sinds de wisseling van medicijndispenser kijken verschillende grote organisaties kritischer naar het aanbod van MobileCare. Wat overblijft zijn vaak nieuwe apparaten die MobileCare zelf importeert. Bij verschillende organisaties wordt weer kritisch gekeken naar 'het mandje'.

Zo worden bij een zorgorganisatie 80 slimme weegschalen ingezet voor 150 euro per maand, terwijl ze los 140 euro kosten. En een eigenmerk zorghorloge worden ingezet. "Dit rechtvaardigt niet de hoge kosten van 95 tot 150 euro per cliënt per maand", staat in interne stukken. "Zelf aanschaffen is veel goedkoper." Landsman reageert hier als volgt op: "Bij sommige cliënten zet ik meer in dan bij andere, maar gemiddeld komt het wel goed uit."

info

Over dit onderzoek

EenVandaag sprak met tientallen werknemers en bestuurders van zorginstellingen, met verpleegkundigen, leveranciers en experts. De meesten willen anoniem blijven vanwege afspraken die ze maakten met hun werkgever. Daarnaast lazen we onderzoeken, interne documenten en contracten van zorgorganisaties.

Apparaten zonder medische certificering

Ook hebben veel van de aangeboden apparaten nog geen medische certificering. "Het is een Winkel van Sinkel waarvan de doelmatigheid vaak onduidelijk is met producten die niks met zorg te maken hebben. Er worden Google Homes, iPhones, iPads, Fitbits, een goedkoop trilbandje en ongeteste saturatiemeters ingezet", zegt een manager innovatie van een thuiszorgorganisatie.

"Dat zijn apparaten die niks met zorg te maken hebben en niet veilig zijn voor dat doel. Het is schijnveiligheid", zegt een manager innovatie van een thuiszorgorganisatie. Ook wordt 'Mijn PIA' gebruikt om via WhatsApp berichten door te sturen over dagritme, meetwaardes, medicatie-momenten. Dat is vanuit privacy-oogpunt niet verantwoord."

'Niet alleen focussen op laagste prijs'

Volgens Landsman is ook dat geen probleem. "Certificeringen lopen achter. En waarom zouden we meer betalen voor dure zorgtechnologie, zoals een zorgrobot, als een Google Home mogelijk hetzelfde kan?"

Verpleegkundige en kenner van zorgtechnologie Jennifer Bergkamp deed 2 jaar geleden mee aan een pilot van MobileCare. Zij begrijpt de zorgen wel. "Het is logisch om kritisch te kijken naar kosten en opbrengsten, maar alleen focussen op de allerlaagste prijs werkt meestal niet."

Afwegingen tussen kosten en kwaliteit

Er moet een zorgvuldige afweging worden gemaakt tussen kosten en kwaliteit, vindt Bergkamp. "Terwijl in dit geval te snel werd gekozen voor de goedkoopst mogelijke optie. En daarna ging het al snel over het inzetten van technologie. Dat werkt niet. Je moet goed kijken naar de vraag en naar de bewezen technologieën."

Veel apparaten die MobileCare inzet, vallen nu niet in die categorie. Slechts een van de door MobileCare aangeboden producten is momenteel getoetst door Digizo. Dat is het programma voor het opschalen van bewezen digitale zorgprocessen, die waarde toevoegen voor zorgverleners, patiënten en burgers. Dat betekent dat een technologie veilig en verantwoord kan worden ingezet en opgeschaald in de Nederlandse zorg.

Bekijk ook

Dwang om producten aan te schaffen

Zorgorganisaties zien dat MobileCare door zorgverzekeraars CZ en VGZ wordt aanbevolen bij inkopers van zorgverzekeraars. Partijen voelen dwang om deze producten aan te schaffen bij de leverancier. MobileCare biedt een pakketdeal van tussen de 93 en 150 euro vergoeding per cliënt per maand, ongeacht welke technologie wordt afgenomen.

Uit contracten die EenVandaag heeft ingezien, blijkt dat afspraken over prestaties en de inzet van specifieke technologieën niet duidelijk zijn meegenomen. Een manager van een zorgorganisatie verklaart: "Dit geeft het bedrijf onbedoeld een machtspositie. Zij kunnen diensten doordrukken en wijzigen, maar wij kunnen niet zomaar stoppen omdat we veel kennis en regie uit handen hebben gegeven."

Grote onrust

Een andere zorginkoper van een grote instelling zegt: "Veel organisaties zijn gewend personeel in te zetten in de wijk, maar zij moeten nu anders gaan werken en andere kennis in huis halen." Dit alles leidt tot grote onrust binnen thuiszorgorganisaties, die vaak niet goed weten wat ze nu moeten doen. Stoppen kan niet zomaar omdat dan alles wat nu is ingezet niet meer werkt en vervangen moet worden.

Veel partijen willen dan ook rustig uitfaseren. Zorgverzekeraar Zilveren Kruis vergoedt niet meer het volledige pakket van MobileCare, maar alleen onderdelen. Bronnen bevestigen aan EenVandaag dat onder andere de Lelie zorggroep, voorheen ambassadeur, de samenwerking met MobileCare op termijn wil beëindigen. De organisatie wil dit zelf niet bevestigen vanwege het lopende contract.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Veerle (27) wil nooit meer een spiraaltje zonder verdoving: 'Deze pijn is het niet waard'

Veerle (27) wil nooit meer een spiraaltje zonder verdoving: 'Deze pijn is het niet waard'
Veerle Klok
Bron: EenVandaag

Veel vrouwen zijn ontevreden over hun opties voor anticonceptie. Niet iedereen wil extra hormonen, natuurlijke methodes zijn onbetrouwbaar en de spiraal kan pijnlijk zijn. "Ik lag dubbelgevouwen van de pijn, maar volgens de arts viel het wel mee."

De pil en spiraal zijn nog altijd de meest populaire vormen van anticonceptie. Maar dat neemt wel af. 4 op 10 jonge vrouwen stopten afgelopen jaren met anticonceptie uit onvrede, blijkt uit onderzoek van 3Vraagt, het jongerenpanel van EenVandaag.

'Dit gaat fout'

Deskundigen pleiten voor meer onderzoek naar alternatieven of kijken naar manieren om drempels te verlagen. Ook voor de 27-jarige Veerle Klok blijft het een moeizame zoektocht.

Al jong gaat ze aan de pil, op aanraden van haar huisarts. Toch komt ze snel tot de conclusie dat dat voor haar niet werkt. "Ik heb ADHD, en voor mij is het echt een drama om te onthouden dat elke avond te nemen. Toen ben ik heel vaak de pil vergeten en op een gegeven moment dacht ik: dit gaat straks fout."

Veel pijn

Op haar 18de neemt ze voor het eerst een hormoonspiraal. "Ik kan me herinneren dat ik wel heel veel pijn had, maar het was een oké ervaring." De eerste jaren is ze erg tevreden.

Maar als ze terug moet om de spiraal te verwisselen, is dat anders. "Ik kreeg een nieuwe dokter en ik werd helemaal niet goed voorbereid. Ze zei: 'Even hoesten en dan is het eruit, daar voel je niks van.' Ik kon me van de eerste keer herinneren dat het erg pijnlijk was, dus ik vroeg of ik verdoving kon krijgen. Dat was geen optie."

Bekijk ook

'Ik dacht dat ik me aanstelde'

Uit recent onderzoek van Ipsos I&O, in opdracht van belangenorganisatie voor anticonceptie Ava, blijkt dat de helft van de vrouwen die in de afgelopen jaren een spiraal heeft laten plaatsen, ernstige tot ondraaglijke pijn had.

"Ik lag al dubbelgevouwen van de pijn, en dan moest die andere er nog in", vertelt Veerle. "Die arts bleef maar zeggen: 'Het valt wel mee. Het komt wel goed.' Daardoor dacht ik ook dat ik me aanstelde." Ook na het plaatsen van de nieuwe spiraal blijft ze last hebben. "Ik heb nog met heel veel pijn op de bank gelegen en ik kon echt niks, ook paracetamol hielp niet."

Twijfels door social media

Ook huisarts Valentine Endtz ziet de twijfel over verschillende vormen van anticonceptie toenemen. "Ik heb het idee dat steeds meer mensen ontevreden zijn. Ze zijn vooral bang voor de bijwerkingen", vertelt ze.

"Maar ik ben altijd heel blij als ze wel naar mij toe komen, want ik heb het idee dat ik maar een klein topje van de ijsberg zie. Ik denk dat veel mensen überhaupt wegblijven bij de huisarts."

Bekijk ook

Anticonceptie in de spreekkamer

Volgens Endtz kom dat onder andere door social media. "Er zijn veel mensen die daar dingen zien of heel bang zijn door verhalen die ze om zich heen horen. Ik denk dat mensen die daar heel erg naar luisteren ook niet meer met mij het gesprek aangaan."

Volgens medisch antropoloog Ellen Algera moet het anticonceptieconsult daarom anders. Ze deed onderzoek naar hoe de huisarts anticonceptie bespreekt. "Voor een huisarts zijn daar eigenlijk twee dingen belangrijk. Ten eerste dat er een methode wordt gevonden die past bij de wensen van de patiënt, en ten tweede is het heel belangrijk dat het veilig is."

Afstemmen op het individu

Maar volgens Algera verliezen sommige huisartsen het eerste uit het oog. "Ik zag eigenlijk dat de zorgverleners vooral naar de veiligheid keken en niet meer op het afstemmen op het individu."

Ze keek ook naar gesprekken over anticonceptie-apps, een methode die de laatste jaren aan populariteit wint. "Als het ging over die apps, dan werd er vooral gezegd: het werkt niet, daar krijg je ongeplande zwangerschappen van. Dus die veiligheid werd dan heel belangrijk. En de vraag of zo'n methode bij iemands wensen past werd eigenlijk niet meer gesteld."

Bekijk ook

Vragen stellen

Ze pleit daarom voor een betere informatievoorziening. "Is er een manier waarop we dat afstemmen op het individu in de spreekkamer weer belangrijker kunnen maken? Hoe doe ik dit op een manier die veilig is en bij mij past?"

"Die vragen zijn denk ik heel belangrijk om te gaan stellen, omdat je ziet dat steeds meer mensen dit soort methodes gaan gebruiken en niet altijd met de juiste informatie en vaardigheden."

Misinformatie

Huisarts Endtz beaamt dat mensen die naar alternatieve methodes kijken, vaak niet met de juiste informatie zijn uitgerust. "Het scheelt al een heleboel als je verschillende methodes combineert en het goed in de gaten houdt."

Maar dat gebeurt in de praktijk vaak niet. "Dan zie je dat de kans op ongewenste zwangerschap soms wel 25 procent per jaar is."

Bekijk ook

Geen gelijkwaardige optie

Daarom is Endtz niet direct enthousiast over het bespreken van deze alternatieve methodes, tenzij een patiënt hier zelf over begint. "Ik denk niet dat het heel goed is om methoden die eigenlijk bewezen minder effectief zijn mee te nemen in je eerste gesprek."

Je moet in gesprek blijven, denkt ze. "Je kunt het natuurlijk benoemen, en zeker als mensen er zelf mee komen, denk ik dat je daar als huisarts op voorbereid moet zijn. Maar het is geen gelijkwaardige optie als je kijkt naar anticonceptie."

Misinformatie online

Algera begrijpt de terughoudendheid. "Je wil natuurlijk niet dat iemand uiteindelijk met een ongeplande of ongewenste zwangerschap weer bij je terugkomt." Maar, mensen doen het toch wel, volgens haar. "Dus je kan wel waarschuwen en zeggen: 'doe maar niet'. Daarmee zijn mensen niet per se meer geïnformeerd, maar gaan ze uiteindelijk elders informatie zoeken."

Dan wijken mensen uit naar het internet, zegt Algera. "Wat wel heel lastig is, is dat die online informatie niet altijd klopt", vertelt ze. "En daarom denk ik dat het juist heel belangrijk is dat die informatie ergens te vinden is. Wat voor opties heb ik op basis van onderzoek, en niet op basis van het verhaal van een influencer?"

Bekijk ook

Meer onderzoek nodig

Zowel de huisarts als de medisch antropoloog pleiten voor meer onderzoek naar alternatieve methodes. Algera hoopt dat er een centrale plek komt, zoals een website, waarop je methodes goed kunt vergelijken.

Zo vindt ook Endtz dat het belangrijk is dat mensen met de juiste kennis een besluit nemen. "Het is juist belangrijk dat je die mensen erbij houdt door heel erg open te staan. Ik denk dat je mensen daarin heel serieus kunt nemen, maar het zijn wel opties met een vrij grote foutmarge."

Toch pijnstilling?

Ondertussen kijken huisartsen als Endtz ook naar het verbeteren van bestaande opties. Door bij een spiraaltje bijvoorbeeld niet alleen een pijnstiller te geven, maar ook te verdoven. Op het moment werkt ze met behulp van een reeks prikjes waarmee de baarmoeder plaatselijk wordt verdoofd, iets dat veelbelovend lijkt voor pijnstilling.

Hoewel de eerste resultaten positief zijn, is verder onderzoek nodig om de effectiviteit te bevestigen. "Dit is in ieder geval een stap in de goede richting", concludeert Endtz.

'Anders naar België'

Iets waar Veerle Klok maar al te graag gebruik van zou maken, want opnieuw een spiraal zonder verdoving? "Dat zou ik echt niet nog een keer doen."

Als ik een nieuwe neem, heb ik dat al besloten. En als de dokter het niet wil, dan ga ik naar gynaecoloog en anders naar België of ergens anders. Het is het niet waard."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant