In hoeverre spekken we de Russische staatskas? 'In 20 dagen gaf Europa 12 miljard'

"Europese landen hebben in de eerste twintig dagen van de oorlog Rusland met maar liefst 12 miljard euro gesponsord", zegt Pussy Riot-lid Diana Burkot in NRC over wat we uit Rusland importeren. Volgens Nederlandse experts kan dat kloppen.

Diana Burkot, lid van de Russische band Pussy Riot, uitte in een interview met NRC kritiek op Europa. Volgens Burkot komen de sancties tegen Rusland niet hard genoeg aan en zijn ze hypocriet. Want "tegelijkertijd blijven de Europese landen gewoon olie, gas en kolen van meneer Poetin kopen: in de eerste twintig dagen hebben ze zijn oorlog voor maar liefst 12 miljard euro gesponsord", zei ze.

600 miljoen per dag

Kan dat bedrag kloppen? Volgens Jilles van den Beukel, energie-expert bij het The Hague Center for Strategic Studies, zou dat best eens kunnen. Hij heeft de recente cijfers paraat.

"Voor gas was de orde van grootte 300 miljoen euro per dag. Bij olie was dat ongeveer 250 miljoen per dag. Kolen is in vergelijking met die twee klein- daar gaat het om enkele tientallen miljoenen, zeg 50. Dan kom je op ongeveer 600 miljoen euro per dag uit." Doe dat keer 20, en je zit op 12 miljard.

'Bottom line is: we spekken de Russische schatkist'

Ook Wendelmoet Boersema, journalist bij Trouw en auteur van 'Gronings goud: Over de macht van het gas en de rol van Rusland' denkt dat het getal dat Pussy Riot's bandlid noemt zomaar kan kloppen.

"Europa wil van het Russische gas af en daar zijn allemaal nieuwe plannen voor gemaakt en de duurzame transitie wordt versneld. Maar de bottom line is dat er nu nog iedere dag Russisch gas door de pijp stroomt, waarmee we de Russische schatkist spekken", zegt Boersema.

Russisch gas als alternatief

Maar valt die 12 miljard wel met zekerheid te zeggen? Dat niet, want er zijn veel dingen onzeker, vertelt gas-expert Jilles van den Beukel.

"Zo is de prijs die daadwerkelijk betaalt wordt is niet exact hetzelfde als de marktprijs, die je kan volgen, die zal iets lager zijn. En ook worden Russische olievaten nu met grote korting verhandeld."

Prijzen aan de pomp

Nederland is nu voor ongeveer 20 procent afhankelijk van Russisch gas en wil dat percentage snel naar beneden brengen. Maar dat is lastig, vertelt Wendelmoet Boersema. "De overheid moet hiervoor zaken doen met bedrijven. Het is een vrije markt, net als met olie. Dat is nog niet zo lang zo overigens- het is pas sinds een paar jaar dat we daar de effecten van zien", zegt Boersema.

Die effecten zien we nu ook terug aan de pomp. "Er worden oorlogen gevoerd en dat zie je direct terug in de gas- en energieprijzen. Dat was vroeger niet zo- toen was het een heel slaperige markt." Russisch gas werd ooit aangehaald als alternatief. "Voor het roerige Midden-Oosten. De tijden zijn dus veranderd", zegt journalist Boersema.

'Een derde van Rusland draait op olie en gas'

12 miljard euro verdiende Rusland dus naar schatting in de eerste 20 dagen van de oorlog, door olie, kolen en gas dat Europa kocht. Maar voor hoeveel procent zijn wij in Nederland verantwoordelijk? "Europa gebruikt per jaar 150 miljard kuub Russisch gas", zegt Trouw-journalist Wendelmoet Boersema.

"Daarvan importeert Nederland ongeveer 15 à 16 voor eigen gebruik en nog wat meer om door te verkopen. Van de importeurs staan we best hoog, voor gebruik zijn we redelijk." Wat dat Rusland oplevert? "Vorig jaar dreef de Russische economie voor één derde op de export van olie en gas. Goed voor 490 miljard dollar", aldus Boersema.