radio LIVE
meer NPO start

In het Groningse Krewerd willen bewoners herstel van aardbevingsschade zelf oplossen, maar zijn ze de wanhoop nabij

In het Groningse Krewerd willen bewoners herstel van aardbevingsschade zelf oplossen, maar zijn ze de wanhoop nabij
Tom Roggema vindt het nog steeds een goed project
Bron: EenVandaag

De oprichter van het burgerinitiatief Krewerd stopt ermee. Tom Roggema werkte 20 uur per week voor herstel van aardbevingsschade in het dorpje, maar raakte de afgelopen 4 en een half jaar zo gefrustreerd door ambtelijke tegenwerking dat hij nu opgeeft.

Experiment Krewerd: het is het dorpje van 43 woningen waar het allemaal anders zou gaan. Niet de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) zou de schadeafhandeling na de aardbevingen regelen, de inwoners zouden het zelf doen. Zelf kijken wie er met welk huis welk schadeherstel nodig had, zelf een architect zoeken en een begroting laten maken zoals de NCG dat bij zo velen doet, en zelf het herstel laten doen.

4 ton uitgegeven

Vorig jaar bezocht EenVandaag Krewerd. Iedereen was toen enthousiast over het idee, ook de NCG. Dat is nu wel anders. Krewerd is een moeilijk dossier geworden. De NCG weet ook niet precies meer wat ze ermee moet en de initiatiefnemer geeft er de brui aan.

"Er is al ruim 4 ton uitgegeven en er is nog niks van te zien in het dorp", zegt Tom Roggema, die nu dus na 4,5 jaar opstapt.

Bekijk ook

'Mensen bij NCG zitten er voor zichzelf'

Het werd bijna een levenswerk voor initiatiefnemer Tom Roggema: samen met de bewoners van zijn dorp in een coöperatie de versterkingsoperatie regelen, zodat je niet telkens op de NCG hoefde te wachten. "We wilden de regie zelf in handen. Wij weten ook veel beter wat we nodig hebben, dan de mensen op zo'n kantoor", vertelt hij.

Soepel heeft 'Experiment Krewerd' nooit gelopen. Vorig jaar al kregen inwoners van Krewerd het idee dat de mensen van de NCG daar niet zitten voor hen, maar voor zichzelf. "Je krijgt het idee dat ze daar denken, het zal mijn tijd wel duren. Ik heb een baan en als een aanvraag niet exact past binnen wat ik volgens de regels kan goedkeuren, dan stuur ik het terug. Die mensen beslissen daar op kantoor over onze levens, terwijl ze zelf eind van de dag gewoon naar huis rijden. Voor ons geldt dat niet, wij zijn hier de hele dag mee bezig. Ik leg het bijltje er daarom bij neer", vertelt Roggema.

Bekijk ook

Gedoe over de BTW

De afgelopen maanden waren een worsteling voor Roggema. De samenwerking met de NCG vertraagt namelijk telkens met maanden, zonder dat dat nodig lijkt. De afspraak is dat de NCG de kosten betaalt die Krewerd maakt. Ook de kosten van bijvoorbeeld architecten. Daar ontstond discussie. Mocht Krewerd bij het terugvragen van die kosten de BTW wel doorrekenen aan de NCG, die op de factuur stonden?

"De NCG zei van niet, zei dat ze zonder BTW zou betalen, maar Krewerd had recht op dat geld. We hebben er accountantsadviezen over in moeten winnen en uiteindelijk wist de belastingdienst uit te vogelen voor wie de BTW-kosten waren: voor de NCG. Kijk, op die manier staat de versterking maandenlang stil", vertelt Roggema.

'Onbetrouwbare partner'

Luuk van Schaik, sinds 2 jaar bestuurslid van de coöperatie Krewerd, noemt de NCG "een onbetrouwbare partner, die zijn afspraken niet nakomt." Van Schaik blijft nog wel bestuurslid, maar ook bij hem zijn de frustraties groot. Er worden ingewikkelde bouwkundige vragen gesteld door de NCG en wanneer Krewerd vraagt om verduidelijking, weet de NCG zelf niet meer wat ze bedoelde te vragen, zegt Van Schaik.

"Op die manier blijven we heen en weer mailen en blijft er tijd verloren gaan. Mensen raken het vertrouwen kwijt en de NCG is niet duidelijk. Dat maakt de NCG voor ons een onbetrouwbare partner om mee samen te werken. Ze komen hun afspraken niet na."

Bekijk ook

NCG: 'Voor ons ook een experiment'

Maar wat vindt de NCG er eigenlijk zelf van? De NCG herkent de moeilijkheden rondom Krewerd. Maar, zo stelt Roelof Hupkes van de NCG, het is voor hen ook een experiment. "Wij moeten bij Krewerd ook bij elke stap kijken hoe we het kunnen inpassen in de regels. En die regels veranderen regelmatig."

Hupkes werkt nu 4 jaar voor de NCG en daarmee is hij een van de langst zittende medewerkers. Hij geeft toe dat veel van zijn collega's relatief snel vertrekken: moe gestreden, gefrustreerd en met burn outs. Zelf zegt hij vol te houden, omdat hij weet waar hij het voor doet. De afwijkende aanpak schuurt. "We moeten alles voortdurend plooien naar standaardprocessen die gericht zijn op de versterking. Daar past zo'n afwijkende aanpak altijd moeilijk in."

Roelof Hupkes van de NCG
Bron: EenVandaag
Roelof Hupkes van de NCG

Voor de bewoners lijkt het alsof de NCG tegenwerkt

Net als voor de bewoners, ziet Hupkes van de NCG dat het ook een worsteling is voor zijn organisatie. "Omdat we afwijken van generieke regelingen, moet alles bekeken en gewogen worden. Intern is daar dan ook discussie over, we moeten mensen er intern ook van overtuigen dat deze aanpak verantwoord is."

Dat gevoel is ook wat er leeft bij de bewoners van Krewerd. Zij hebben soms het idee dat ze worden tegengewerkt door de NCG, waar inderdaad intern voortdurend discussie bestaat over de aanpak. Ondertussen wacht Krewerd af. Deze maand zijn na een jaar, veel langer dan beloofd, alle begrotingen voor de versterkingen van de verhuizingen goedgekeurd en kunnen de architecten de definitieve ontwerpen gaan maken voor de daadwerkelijke versterkingsoperatie.

Bekijk hier de televisiereportage in Krewerd

Mogelijk nieuwe boringen

Terwijl Krewerd reikhalzend uitkijkt naar de echte versterking, neemt de kans op nieuwe boringen toe. Dinsdag 9 november schreef minister Blok van Economische Zaken aan de Tweede Kamer dat de gaskraan mogelijk toch weer wat verder opengaat, omdat er een dreigend tekort is.

Een week later, dinsdag 16 november, bleek dat er die nacht weer een aardbeving was in Groningen, in Garrelsweer. Dit was de zwaarste beving in 3 jaar en minister Blok snelde zich daarom vorige week zelf naar Groningen om met bewoners te spreken. Hij zegde een onderzoek naar de aardbeving toe en benadrukte dat het belangrijk is dat de boringen stoppen. De kans dat de gaskraan weer wat verder open moet, hangt ondertussen af van de temperaturen komende maanden.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nabestaanden hopen dat rechtszaak meer duidelijkheid geeft over grafschennis kindergraven: 'Ze hebben mijn gezin kapot gemaakt'

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'
Songfestival-winnaar Nemo stond vorig jaar met de non-binaire vlag op het podium
Bron: Sarah Louise Bennett/EBU

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

Bekijk ook

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Bekijk ook

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

Bekijk ook

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant