Concealer om je wallen te verbergen, blush voor kleur op je wangen en daar overheen een setting powder, zodat het beter blijft zitten. Het lijkt erop dat meiden op steeds jongere leeftijd make-up gebruiken. En dat kan schadelijk zijn.

"Wat zeg je nu, gebruik jij al concealer?" vraagt docent Ferry Wubs vol verbazing in een video op zijn Instagram-account, wanneer een van zijn leerlingen uit groep 8 vertelt over haar make-upgebruik. Het meisje krijgt veel bijval, ze is niet de enige in haar klas die zich uitgebreid opmaakt voordat ze de deur uitgaat.

Thuis eenvoudig nadoen

De reacties onder meester Ferry's post lopen uiteen, maar wat overeenkomt is herkenning - bij ouders en bij andere docenten. Ook zij zien dat hun kinderen en leerlingen veel aandacht besteden aan uiterlijke verzorging, of 'skincare'. De meningen erover verschillen. De een vindt het problematisch, de ander vindt dat de kinderen het vooral zelf moeten weten en dat een beetje experimenteren erbij hoort.

Ferry, die lesgeeft op basisschool Jeanne d'Arc in 't Harde en daar regelmatig komische video's over maakt voor Instagram en TikTok, heeft het gebruik van make-up onder zijn leerlingen zeker zien toenemen in de 10 jaar die hij lesgeeft. Er wordt flink geëxperimenteerd, vertelt hij. De beelden die ze tegenkomen op social media zijn zeker van invloed, daar is hij van overtuigd.

Bekijk ook

• 

  Microplastics nog jarenlang in cosmetica, terwijl steeds duidelijker wordt hoe schadelijk het is

  • 01-03-2023

Grote vijver om uit te vissen

En vreemd is dat ook niet: je hoeft, vooral als meisje of vrouw, niet lang door je socialmediatijdlijn te scrollen om te zien hoe een influencer crèmes en make-up aanbrengt op haar gezicht. Vaak gebeurt dat stap voor stap, zodat het thuis voor de spiegel eenvoudig te kopiëren is.

In 2023 was ongeveer 57 procent van de wereldwijd bijna 1,5 miljard TikTok-gebruikers vrouw. Zo'n 32,5 procent van de gebruikers valt in de leeftijdscategorie van 10 tot 19 jaar, blijkt uit recent onderzoek van het Amerikaanse onderzoeksbureau Comscore. Influencers en cosmeticamerken hebben dus een grote vijver om uit te vissen.

Social media

"Jongeren worden via social media volop geconfronteerd met cosmetische producten en adviezen", zegt onderzoeksarts in de cosmetische dermatologie Jetske Ultee. "Het is logisch dat ze daardoor de behoefte krijgen om make-up te gebruiken en met hun huid bezig te zijn."

Dat heeft wat haar betreft overigens ook positieve kanten. "Ze kunnen op social media ook veel kennis opdoen over (de verzorging van) hun huid." Het lastige is wel dat lang niet altijd duidelijk is hoe betrouwbaar en onafhankelijk de informatie is die op social media wordt verspreid.

Toename acne

Niet alleen social media zorgen voor het gebruik van make-up door jonge meiden. Ultee ziet dat pre-puberale acne - tussen de 7 en 10 jaar - toeneemt. "Dat kan de behoefte aan skincare aanwakkeren", denkt zij. "Maar helaas zijn de meeste middeltjes tegen puistjes die je bij de drogist kunt kopen allesbehalve mild."

"Reinigende scrubs, uitdrogende cleansers of zogenoemde 'spot treatments' bevatten vaak sterk irriterende ingrediënten die de klachten alleen maar verergeren." Toch raadt Ultee in het geval van acne wel een goede skincare aan, ook op jonge leeftijd. "Mits je de juiste producten gebruikt en geen producten die over de datum zijn."

Geparfumeerde producten

Het gebruik van crèmes en make-up kan schadelijk zijn, weet Ultee. "Veel huidproblemen ontstaan door het smeren van niet-milde en geparfumeerde producten. En daar worden kinderen helaas vaak al op jonge leeftijd - soms zelfs al als baby - aan blootgesteld."

Onder het mom van 'als je het dan toch doet...' raadt Ultee ouders aan om hun kind een goed verzorgingsritueel aan te leren. En dat moet vooral mild zijn.

Bekijk ook

• 

  'In het begin zei ik het verkeerde': hoe Bernadette leerde omgaan met mentale klachten van dochter Dominique

  • 23-10-2023

Blijvende schade

Of de producten die jonge meiden gebruiken blijvende schade aan kunnen richten, hangt er vanaf hoe ermee wordt omgegaan en in welke hoeveelheid ze worden aangebracht, volgens Ultee.

"Als je je huid al vroeg aan veel en misschien zelfs irriterende producten blootstelt, dan wordt de kans groter dat je de huid stukmaakt en daarmee minder weerbaar voor vuil en bacteriën. Dat kan acne, irritatie of zelfs eczeemklachten veroorzaken", legt ze uit.

Gevoelig voor zonnebrand

Daarnaast zijn bepaalde producten simpelweg niet geschikt voor de jongere huid. "Denk dan bijvoorbeeld aan peelings met hoge concentraties fruitzuren, die de huid vatbaarder kunnen maken voor zonnebrand", vervolgt Ultee.

"Hoewel verbranding door de zon voor iedereen gevaren meebrengt, is het voor kinderen al helemaal belangrijk dat hun huid niet verbrandt, om huidschade in de toekomst te voorkomen." Daarover zou wat Ultee betreft meer voorlichting gegeven mogen worden.

Niet bang maken

Tegelijk wil Ultee waken voor 'bangmakerij', zo benadrukt ze. "Als jouw kind af en toe met make-up experimenteert of make-up draagt, en het er aan het einde van de dag ook weer netjes afhaalt, hoef je je echt geen zorgen te maken. Houd het gebruik en de hoeveelheid gewoon in de gaten."

"Als je te veel huidverzorging gebruikt, kun je je huidbarrière (de bovenste laag van je huid, red.) overbelasten. Dan wordt je huid niet mooier, maar ontstaat er vooral irritatie. Bij skincare geldt echt: hoe minder hoe beter."

'Verantwoordelijkheid bij ouders'

De makers van cosmetische producten hebben de verantwoordelijkheid om consumenten goed te informeren, maar ook voor ouders in een belangrijke taak weggelegd, vindt Ultee. "Een merk kan in haar adviezen heel duidelijk zijn, maar uiteindelijk moeten die dan thuis wel worden opgevolgd. Het is aan ouders dat te controleren en eventueel bij te sturen in welke producten er worden gekocht."

Aan ouders raadt ze aan: "Bespreek met je kinderen wat ze willen en stel grenzen in hoeveel ze gebruiken op een dag."

Bekijk ook

• 

  Hoe ouders kunnen bijdragen aan mentale weerbaarheid van kinderen: 'Geef ook je eigen fouten toe'

  • 03-10-2023

Tips voor ouders

Jetske Ultee heeft een aantal tips voor ouders van jonge make-upgebruikers:

• Laat je kinderen een product dat ze willen gebruiken altijd eerst twee of drie keer testen aan de binnenkant van de arm. Zo ontdek je snel of er een allergische reactie kan optreden.
• Gebruiken je kinderen af en toe make-up? Leer ze over het juist en mild reinigen van hun gezicht. Maak het net zo normaal voor ze als tandenpoetsen.
• Datzelfde geldt voor het beschermen van de huid tegen de zon: maak ook daar een gewoonte van, maar dan wel met een niet-geparfumeerde variant.
• Jongeren worden vaak verleid met aantrekkelijke cosmetische producten met de leukste kleurtjes en geurtjes. Dit soort ingrediënten kunnen de huid irriteren, maak kinderen daarvan bewust. Want ook daar kunnen (eventueel op termijn) huidreacties op volgen.

'Goed zoals je bent'

Groep 8-docent Ferry Wubs maakt zich niet zo'n zorgen over zijn make-upgebruikende leerlingen. "Experimenteren hoort erbij op deze leeftijd. Het hoort bij het ontdekken van je identiteit."

Over wie hij zich soms wel druk maakt, zijn de leerlingen die verder willen gaan dan make-up. Jonge meiden die fillers en botox willen gaan gebruiken, zodra dat mag. Om zo het - in hun ogen - ideaalbeeld dat ze online veel zien te bereiken. "Daar probeer ik het zoveel mogelijk met ze over te hebben." En hij blijft benadrukken: je bent goed zoals je bent, ook zonder make-up en zeker zonder cosmetische ingrepen.

NSC en ChristenUnie pleiten voor een zogenaamde rode knop om jongeren digitaal beter te beschermen. Waarmee met één druk op de knop, al jouw online gegevens in één keer worden verwijderd. De vraag is of dat gaat werken.

Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet. Dat is de boodschap die Don Ceder van de ChristenUnie en Jesse Six Dijkstra van NSC aan de Tweede Kamer duidelijk willen maken. "Voordat je achttien bent, zijn er verschillende online profielen van je gemaakt."

Cookies slaan alles op

"Onze persoonlijke gegevens worden opgeslagen door cookies', zegt Lotje Beek, beleidsadviseur bij Bits of Freedom. "Cookies zijn een soort bestandjes die op een website zitten, en vervolgens vanaf de website terug gaan naar je computer'', legt ze uit. "Hierdoor houden ze bij wat jij online doet, op welke dingen je klikt, en voor hoelang."

"Deze informatie wordt vervolgens opgeslagen door bedrijven zoals Meta en Google. Op basis hiervan schetsen ze jouw persoonlijk profiel", vervolgt Beek. "Ze weten hierdoor precies welke boodschap ze aan jou kunnen meegeven, bijvoorbeeld om iets te kopen op het internet. Hierdoor verlies je de autonomie."

Bekijk ook

• 

  Scholen vragen overheid om hulp bij aanpak van levensgevaarlijke 'challenges' op social media: 'We lopen achter'

  • 05-03-2025

Persoonlijke online profiel

"Middels een online profiel kunnen bedrijven jou opdelen in bepaalde categorieën", vertelt cyberexpert Dave Maasland. "Bijvoorbeeld op interessegebied, leeftijdscategorie en of je man of vrouw bent. Dat kan heel gedetailleerd gaan."

"Maar dat gebeurt niet alleen via cookies", maakt hij duidelijk. "Ook je mobiele apparaat slaat informatie op. Het belangrijkst is dat mensen beseffen dat als je digitale voetsporen achterlaat, je snel persoonlijke informatie vrijgeeft."

Kansongelijkheid voor jongeren

Volgens NSC en ChristenUnie kunnen digitale profielen negatieve gevolgen hebben en leiden tot kansenongelijkheid. Ook beleidsadviseur Beek kan zich hierin vinden. "Vacatures voor mannelijke beroepen worden voor 90 procent vaker aan mannen laten zien, blijkt uit onderzoek van het College van de Rechten voor de Mens. Vrouwen zien weer vaker vacatures voor kappersopleidingen, waardoor zij vacatures als monteurs bijvoorbeeld missen. Dit levert minder kansen op en verdeelt de samenleving."

Ook cybersecurity-expert Maasland ziet problemen. "Als eenmaal iets op het internet staat, zal deze informatie niet snel verdwijnen. Bijvoorbeeld fanatieke berichten over je voetbalclub, of een boze reactie naar een leraar, die kunnen later altijd weer opduiken. Tijdens een ruzie of een sollicitatie bijvoorbeeld," legt hij uit.

Bekijk ook

• 

  Lopen leerlingen geen digitale achterstand op? En andere vragen beantwoord over het mobieltjesverbod op school

  • 04-09-2024

'Niet hoe het internet werkt'

Precies hier zit volgens Maasland ook de crux. "De informatie op het internet staat altijd ergens opgeslagen, zelfs met een mooie rode knop. Hoe graag we ook een makkelijke oplossing willen, dit is niet hoe het internet werkt."

Desondanks vinden beide experts het goed dat NSC en ChristenUnie dit onderwerp onder de aandacht brengen. "Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet, maar we moeten in deze fase vooral kijken naar de voorkant," vervolgt Maasland. "Kinderen moeten weten dat het belangrijk is om na te denken wát je plaatst op het internet. De oplossing zit in meer educatie en mediabewustzijn. Niet bij een magische knop."

Een motie van wantrouwen dreigt voor PVV-minister Faber in de Tweede kamer. Ze weigert haar excuses aan te bieden voor het niet tekenen van vijf voordrachten voor lintjes. Morgenochtend moet de minister zich verantwoorden tijdens een debat.

Minister Marjolein Faber vindt dat het werk van de oud-vrijwilligers van het COA, die werden voorgedragen voor een lintje, haaks staat op haar migratiebeleid. Tijdens het vragenuur in de Tweede Kamer spraken veel Kamerleden daar schande van. Meerdere oppositiepartijen dreigen het vertrouwen in haar op te zeggen.

'Dat moet je niet politiek maken'

"En ik wil er alles aan doen om het tij te keren. Om de komst van zoveel mogelijk nieuwe asielzoekers en vreemdelingen naar Nederland te minimaliseren", zei ze dinsdag tijdens het vragenuur. "Dat signaal heb ik willen geven toen ik besloot de toekenning van lintjes niet te ondertekenen. En ik sta daar nog steeds achter."

Politiek commentator Joost Vullings vertelt dat de lintjes vooral een traditie zijn en niet politiek. "Dat is waardering voor werk dat je doet voor de samenleving. Dat moet je niet politiek maken." Maar dat heeft minister Faber volgens hem nu wel gedaan, door te weigeren een handtekening te zetten.

Bekijk ook

• 

  Waarom het zo uitzonderlijk is dat Marjolein Faber als minister weigert handtekening te zetten voor koninklijke onderscheiding

  • 31-03-2025

'Doe alsjeblieft normaal'

"De emoties liepen soms hoog op", vertelt Vullings over het vragenuur. "Er werd geroepen, de irritatie was groot." Zo noemde D66-leider Rob Jetten minister Faber 'een schande voor het ambt'.

Ook coalitiegenoten Caroline van der Plas van BBB en Pieter Omtzigt van NSC zijn volgens Vullings duidelijk geen fan van deze actie. "Je zag dat ze echt dachten: 'Faber, doe alsjeblieft normaal. Zeg gewoon sorry dan kunnen we door.'"

Asiel op de agenda

Volgens Vullings is dit vrijwel zeker een stunt van de PVV om asiel op de agenda te houden. "Daar trapt iedereen in, maar iedereen doet dat bewust. Ze weten natuurlijk dat dit is wat Wilders beoogt", legt hij uit. "De aandacht naar zich toetrekken. Hopen dat het weer over asiel gaat en hopen dat het over hem gaat en niet over andere dingen."

Maar daar spelen volgens hem nu ook andere partijen op in. "Die zeggen dat het nu eigenlijk gaat over het kleinzielige gedrag van de PVV-minister, om te maskeren dat Faber niks voor elkaar krijgt."

Bekijk ook

• 

  Ombudsman vergelijkt asielwetten met toeslagenaffaire: 'De problemen worden alleen maar erger'

  • 20-03-2025

Eenheid van kabinetsbeleid

Ondertussen hebben premier Schoof en minister Judith Uitermark getekend voor de lintjes, maar daarmee is het probleem nog niet weg, zegt Vullings. "De eenheid van het kabinetsbeleid staat op het spel. We hebben gewoon een minister die haar goddelijke gang gaat en dan nog wel zeggen: 'Als Dick Schoof voor die lintjes tekent, dan verzet ik mij niet.'"

"Maar iedereen in Nederland weet dat zij eigenlijk tegen die lintjes is", gaat hij verder. "En zo werkt het niet in een kabinet. Een kabinet spreekt met één mond. Als er een besluit is genomen, ga je er met z'n allen achterstaan en is het niet de bedoeling dat je ervan wegloopt."

Een keer sorry zeggen

Het gaat volgens de politiek commentator waarschijnlijk niet tot een ruzie binnen het kabinet leiden. "Ik denk dat de PVV erop rekent dat de coalitie uiteindelijk Faber niet zal wegsturen", vertelt hij. "Want als je Faber wegstuurt, de lievelingsminister van Wilders, dan zet je de hele boel op het spel. En daar lijkt nog niemand aan toe te zijn."

"Maar wat ze natuurlijk wel willen, is dat Faber ergens een keer sorry zegt. We hebben haar gezien in het vraaguur, waar ze drie kwartier lang hetzelfde antwoord gaf." Dat wordt volgens Vullings nog het meest lastig en pijnlijk voor de coalitie tijdens het debat morgen.