In groep 8 al volop bezig met make-up en skincare: het gebeurt veel en is niet zonder gevaren

Concealer om je wallen te verbergen, blush voor kleur op je wangen en daar overheen een setting powder, zodat het beter blijft zitten. Het lijkt erop dat meiden op steeds jongere leeftijd make-up gebruiken. En dat kan schadelijk zijn.

"Wat zeg je nu, gebruik jij al concealer?" vraagt docent Ferry Wubs vol verbazing in een video op zijn Instagram-account, wanneer een van zijn leerlingen uit groep 8 vertelt over haar make-upgebruik. Het meisje krijgt veel bijval, ze is niet de enige in haar klas die zich uitgebreid opmaakt voordat ze de deur uitgaat.

Thuis eenvoudig nadoen

De reacties onder meester Ferry's post lopen uiteen, maar wat overeenkomt is herkenning - bij ouders en bij andere docenten. Ook zij zien dat hun kinderen en leerlingen veel aandacht besteden aan uiterlijke verzorging, of 'skincare'. De meningen erover verschillen. De een vindt het problematisch, de ander vindt dat de kinderen het vooral zelf moeten weten en dat een beetje experimenteren erbij hoort.

Ferry, die lesgeeft op basisschool Jeanne d'Arc in 't Harde en daar regelmatig komische video's over maakt voor Instagram en TikTok, heeft het gebruik van make-up onder zijn leerlingen zeker zien toenemen in de 10 jaar die hij lesgeeft. Er wordt flink geëxperimenteerd, vertelt hij. De beelden die ze tegenkomen op social media zijn zeker van invloed, daar is hij van overtuigd.

Bekijk ook

• 

  Microplastics nog jarenlang in cosmetica, terwijl steeds duidelijker wordt hoe schadelijk het is

  • 01-03-2023

Grote vijver om uit te vissen

En vreemd is dat ook niet: je hoeft, vooral als meisje of vrouw, niet lang door je socialmediatijdlijn te scrollen om te zien hoe een influencer crèmes en make-up aanbrengt op haar gezicht. Vaak gebeurt dat stap voor stap, zodat het thuis voor de spiegel eenvoudig te kopiëren is.

In 2023 was ongeveer 57 procent van de wereldwijd bijna 1,5 miljard TikTok-gebruikers vrouw. Zo'n 32,5 procent van de gebruikers valt in de leeftijdscategorie van 10 tot 19 jaar, blijkt uit recent onderzoek van het Amerikaanse onderzoeksbureau Comscore. Influencers en cosmeticamerken hebben dus een grote vijver om uit te vissen.

Social media

"Jongeren worden via social media volop geconfronteerd met cosmetische producten en adviezen", zegt onderzoeksarts in de cosmetische dermatologie Jetske Ultee. "Het is logisch dat ze daardoor de behoefte krijgen om make-up te gebruiken en met hun huid bezig te zijn."

Dat heeft wat haar betreft overigens ook positieve kanten. "Ze kunnen op social media ook veel kennis opdoen over (de verzorging van) hun huid." Het lastige is wel dat lang niet altijd duidelijk is hoe betrouwbaar en onafhankelijk de informatie is die op social media wordt verspreid.

Toename acne

Niet alleen social media zorgen voor het gebruik van make-up door jonge meiden. Ultee ziet dat pre-puberale acne - tussen de 7 en 10 jaar - toeneemt. "Dat kan de behoefte aan skincare aanwakkeren", denkt zij. "Maar helaas zijn de meeste middeltjes tegen puistjes die je bij de drogist kunt kopen allesbehalve mild."

"Reinigende scrubs, uitdrogende cleansers of zogenoemde 'spot treatments' bevatten vaak sterk irriterende ingrediënten die de klachten alleen maar verergeren." Toch raadt Ultee in het geval van acne wel een goede skincare aan, ook op jonge leeftijd. "Mits je de juiste producten gebruikt en geen producten die over de datum zijn."

Geparfumeerde producten

Het gebruik van crèmes en make-up kan schadelijk zijn, weet Ultee. "Veel huidproblemen ontstaan door het smeren van niet-milde en geparfumeerde producten. En daar worden kinderen helaas vaak al op jonge leeftijd - soms zelfs al als baby - aan blootgesteld."

Onder het mom van 'als je het dan toch doet...' raadt Ultee ouders aan om hun kind een goed verzorgingsritueel aan te leren. En dat moet vooral mild zijn.

Bekijk ook

• 

  'In het begin zei ik het verkeerde': hoe Bernadette leerde omgaan met mentale klachten van dochter Dominique

  • 23-10-2023

Blijvende schade

Of de producten die jonge meiden gebruiken blijvende schade aan kunnen richten, hangt er vanaf hoe ermee wordt omgegaan en in welke hoeveelheid ze worden aangebracht, volgens Ultee.

"Als je je huid al vroeg aan veel en misschien zelfs irriterende producten blootstelt, dan wordt de kans groter dat je de huid stukmaakt en daarmee minder weerbaar voor vuil en bacteriën. Dat kan acne, irritatie of zelfs eczeemklachten veroorzaken", legt ze uit.

Gevoelig voor zonnebrand

Daarnaast zijn bepaalde producten simpelweg niet geschikt voor de jongere huid. "Denk dan bijvoorbeeld aan peelings met hoge concentraties fruitzuren, die de huid vatbaarder kunnen maken voor zonnebrand", vervolgt Ultee.

"Hoewel verbranding door de zon voor iedereen gevaren meebrengt, is het voor kinderen al helemaal belangrijk dat hun huid niet verbrandt, om huidschade in de toekomst te voorkomen." Daarover zou wat Ultee betreft meer voorlichting gegeven mogen worden.

Niet bang maken

Tegelijk wil Ultee waken voor 'bangmakerij', zo benadrukt ze. "Als jouw kind af en toe met make-up experimenteert of make-up draagt, en het er aan het einde van de dag ook weer netjes afhaalt, hoef je je echt geen zorgen te maken. Houd het gebruik en de hoeveelheid gewoon in de gaten."

"Als je te veel huidverzorging gebruikt, kun je je huidbarrière (de bovenste laag van je huid, red.) overbelasten. Dan wordt je huid niet mooier, maar ontstaat er vooral irritatie. Bij skincare geldt echt: hoe minder hoe beter."

'Verantwoordelijkheid bij ouders'

De makers van cosmetische producten hebben de verantwoordelijkheid om consumenten goed te informeren, maar ook voor ouders in een belangrijke taak weggelegd, vindt Ultee. "Een merk kan in haar adviezen heel duidelijk zijn, maar uiteindelijk moeten die dan thuis wel worden opgevolgd. Het is aan ouders dat te controleren en eventueel bij te sturen in welke producten er worden gekocht."

Aan ouders raadt ze aan: "Bespreek met je kinderen wat ze willen en stel grenzen in hoeveel ze gebruiken op een dag."

Bekijk ook

• 

  Hoe ouders kunnen bijdragen aan mentale weerbaarheid van kinderen: 'Geef ook je eigen fouten toe'

  • 03-10-2023

Tips voor ouders

Jetske Ultee heeft een aantal tips voor ouders van jonge make-upgebruikers:

• Laat je kinderen een product dat ze willen gebruiken altijd eerst twee of drie keer testen aan de binnenkant van de arm. Zo ontdek je snel of er een allergische reactie kan optreden.
• Gebruiken je kinderen af en toe make-up? Leer ze over het juist en mild reinigen van hun gezicht. Maak het net zo normaal voor ze als tandenpoetsen.
• Datzelfde geldt voor het beschermen van de huid tegen de zon: maak ook daar een gewoonte van, maar dan wel met een niet-geparfumeerde variant.
• Jongeren worden vaak verleid met aantrekkelijke cosmetische producten met de leukste kleurtjes en geurtjes. Dit soort ingrediënten kunnen de huid irriteren, maak kinderen daarvan bewust. Want ook daar kunnen (eventueel op termijn) huidreacties op volgen.

'Goed zoals je bent'

Groep 8-docent Ferry Wubs maakt zich niet zo'n zorgen over zijn make-upgebruikende leerlingen. "Experimenteren hoort erbij op deze leeftijd. Het hoort bij het ontdekken van je identiteit."

Over wie hij zich soms wel druk maakt, zijn de leerlingen die verder willen gaan dan make-up. Jonge meiden die fillers en botox willen gaan gebruiken, zodra dat mag. Om zo het - in hun ogen - ideaalbeeld dat ze online veel zien te bereiken. "Daar probeer ik het zoveel mogelijk met ze over te hebben." En hij blijft benadrukken: je bent goed zoals je bent, ook zonder make-up en zeker zonder cosmetische ingrepen.