Illegale stroperij van neushoorns bedreigt mens en natuur

Iedere dag worden maar liefst 55 Afrikaanse olifanten en 3 neushoorns gedood. Deze illegale stroperij is zeer winstgevend en gaat gepaard met zware criminaliteit. Afrikaanse lokale gemeenschappen raken door de ivoor- en neushoornhandel ontwricht.

Bonné de Bod is een bekende Zuid-Afrikaanse tv-presentator, de Floortje Dessing van Zuid Afrika. Zij gooide het roer radicaal om: zei haar baan op en verkocht haar huis om aandacht te vragen voor het prangende probleem van de stroperij. Zij wil zich inzetten voor het behoud van de neushoorn. 

“Ik wil dat de wereld meer betrokken raakt. Neushoorns zijn ons erfgoed en ze staan ​​op het spel. Als we over 10 jaar terugkijken, zal dit het keerpunt zijn. Ofwel hebben we de soort gered of we hebben gefaald en hebben alleen nog onze herinneringen aan hen in het wild."

Nieuwe documentaire over stroperij

De Bod maakte met gevaar voor eigen leven de afgelopen 4 jaar de sombere documentaire STROOP. De film toont op indringende wijze de negatieve gevolgen van illegale handel en stroperij voor de veiligheid, handel, het toerisme en de bestaanszekerheid van lokale gemeenschappen in Afrika, waar stroperij het meest voorkomt.

‘Het moeilijkste is om te zien waar mensen toe in staat zijn’

"Ik heb de afgelopen vier jaar veel ups en downs gehad toen ik deze 'wereld van hebzucht' onderzocht. Ik ben op veel locaties geweest met vermoorde en mismaakte neushoorns. Zo’n wreedheid is niet te bevatten. Ik noem het genocide. Het moeilijkste is om te zien waar we als mensen toe in staat zijn.”

Bonné en haar crew reisde met een speciale politie-eenheid van het Zuid-Afrikaanse Krugerpark naar de gebieden van de gewapende smokkelaars in China en Vietnam. Ook bezoekt ze consumenten in Azië, die geloven dat de hoorns hen van kanker kunnen genezen. Bovendien is daar door de toegenomen welvaart de vraag naar statusverhogende ivoren producten enorm gestegen. Bonné vindt het filmen in het communistische Vietnam de spannendste uitdaging van haar reis. “De communistische partij controleert alle media. Veel journalisten en burgerbloggers zitten in de gevangenis. Zelf moesten we ook in het geheim filmen. Ik denk dat, omdat we als vrouwelijke toeristen het land binnenkwamen, onze filmapparatuur onopgemerkt bleef." 

Stroperijcrisis

Christiaan van der Hoeven van het Wereld Natuur Fonds (WNF) zet zich al vanaf 2008  in om deze 'stroperijcrisis' aan te pakken. Ook het WNF maakt zich grote zorgen over de illegale jacht op wilde dieren en de connecties met andere vormen van internationaal georganiseerde misdaad zoals de drugs-, mensen- en wapenhandel. “Er sterven nog steeds 3 neushoorns per dag door stroperij. In 2017 waren er dat in Zuid-Afrika alleen al 1028. Vanaf begin van de stroperij crisis in 2008 zijn er in Zuid-Afrika inmiddels 7630 neushoorns gestroopt”, volgens van der Hoeven.

Er móet volgens hem door de wereldleiders actie ondernomen worden om hier een eind aan te maken voordat het te laat is. “De corruptie, de vraag naar illegale producten van wildlife moet omlaag, de arbeidsomstandigheden van parkrangers moeten drastisch verbeterd worden evenals de handhaving van de wetten tegen stroperij en illegale handel.”

Een kwart minder neushoorns gedood

De laatste cijfers uit Zuid-Afrika stemmen Christiaan van der Hoeven van het WNF hoopvol: de eerste helft van dit jaar toont een daling van 25% in het aantal gedode neushoorns. “Na 10 jaren keihard vechten op alle fronten zien we eindelijk een kentering. Het WNF heeft sinds de crisis begon haar aanpak behoorlijk veranderd. Waar we traditioneel op de anti-stroperij inzetten, was nu duidelijk dat het niet afdoende zou zijn, de stroperij nam alleen maar toe. Daarom hebben we onze inzet uitgebreid naar het oprollen van de criminele bendes, inzetten van extra patrouilles en het aanpakken van de vraag in Azië door goede voorlichting. “

Volgens Van der Hoeven kan je alleen verschil maken door op alle fronten, langs de gehele handelsketen te opereren. “Dat kost tijd en veel geld en moeite, maar dat is de enige manier om het tij te keren. Temeer omdat in dit soort problematiek je vaak te maken krijgt met het 'waterbed-effect', waardoor al je inzet op één plek, de stropers en handel verschuift naar de volgende plek waar handhaving niet goed is. Dit moet je al incalculeren en voorzien, en alvast over nadenken als je begint.”

Stroop is de openingsfilm van het Wildlife Film Festival 2018 op 24 okt, 19.30 uur. Het Wildlife Film Festival Rotterdam vindt plaats van wo 24 oktober t/m zo 28 oktober in Cinerama in Rotterdam.