‘Ik ben blij dat ik toen minister was en niet nu’

Lilian Marijnissen, fractievoorzitter van de SP, moest nog geboren worden toen Dries van Agt al minister-president van ons land werd. Hoe kijken zij aan tegen de politiek, vroeger en nu? Was vroeger alles beter of toch niet?

Hij rolde in 1971 toevallig de politiek in, Dries van Agt, eerst namens de KVP,  later ging die partij op in het CDA. “Tijdens de formatie van kabinet Biesheuvel vroeg iemand mij om minister van Cultuur te worden. Ik ben daar geen deskundige in, ik weet daar niks van.” Hij deed het niet, maar later werd hij gevraagd om voor datzelfde kabinet minister van justitie te worden. “Dat was het dienen van het recht in optima forma, dat vond ik prachtig.” In 1977 wordt hij minister-president van het eerste kabinet Van Agt. 

'Altijd goed om buiten het Binnenhof te zijn' 

De politieke carrière van Lilian Marijnissen begon al op vierjarige leeftijd. Ze stond op een verkiezingsposter van de SP samen met haar vader, SP-lijsttrekker Jan Marijnissen. Ze is sinds december vorig jaar fractievoorzitter van de sociale partij. Ze heeft haar geboorteplaats Oss ingewisseld voor Den Haag, maar nog liever gaat ze het land in. “Het is eigenlijk altijd goed om buiten het Binnenhof te zijn, dat doe ik zo vaak mogelijk.” 

Tot in de jaren zeventig werden politici nog aangesproken met ‘excellentie’, maar Marijnissen is blij dat die omgangsvormen verleden tijd zijn. “Die afstand is juist heel slecht en dat zit natuurlijk ook in taalgebruik. Ook al ben je politicus, je moet gewoon Nederlands blijven spreken, normale mensentaal blijft spreken.”

'Rauw, hard en onbeleefd' 

Het taalgebruik is niet het enige verschil. Van Agt stoort zich aan de verruwing in de politiek.  “Als ik nou zie hoe het vandaag de dag gaat, dan is het verschil enorm. Dan ben ik blij dat toen minister was en het nu niet hoef. Ik vind het nogal rauw geworden, hard en onbeleefd.” 

Was vroeger alles beter? 

Maar was dan vroeger alles beter? Zeker niet, vindt Marijnissen. “De tijd waarin de gevestigde orde ook automatisch de macht heeft, is voorbij. Dat vind ik een positieve ontwikkeling, Dat dwingt politici ook om gewone mensen te overtuigen van je verhaal.”

In de tijd dat Van Agt in de politiek zat, lagen de verhoudingen heel anders. “Het CDA kon zeggen: 'We kijken wel na de verkiezingen met wie gaan regeren. Met links of rechts, we zullen wel zien.' Die tijd is wel helemaal weg.” Hij heeft nog wel een tip voor de huidige generatie politici: “Een politicus moet de opiniepeilingen niet volgen, maar ze maken. Het volk niet volgen, maar leiden. En dat vraagt lef."