'Iedere werkdag sterft er iemand door harddrugs, dat zijn 262 slachtoffers per jaar'

ChristenUnie pleit voor een drugsvrije samenleving en een van de argumenten die de partij daarvoor geeft is het aantal drugsdoden. "Elke werkdag valt er één drugsdode", zei ChristenUnie-Kamerlid Stieneke van der Graaf op Radio 1. Klopt deze uitspraak ook?

Dit cijfer klopt als je alleen de slachtoffers van harddrugs rekent. Als je de doden door alcohol, tabak en softdrugs meerekent, is het getal vele malen hoger. In de berekening wordt uitgegaan van 365 dagen per jaar en 104 weekenddagen. Als je deze dagen aftrekt van het aantal dagen per jaar houd je 261 dagen over, dat zouden dus 261 doden door harddrugs per jaar zijn. Dit komt bijna overeen met de meest recente cijfers van het CBS, zij registreerden 262 drugsdoden in 2017. De stelling van Van der Graaf klopt dus.

Directe en indirecte doodsoorzaak

Als iemand een overdosis neemt en overlijdt daaraan, dan is het een directe dood ten gevolge van drugs. Maar er zijn ook indirecte drugsdoden. "Dit is dan iemand die bijvoorbeeld hepatitis C of hiv oploopt door de drugsspuit die wordt gebruikt of iemand die heel lang cocaïne rookt en daar longschade door oploopt", zegt Esther Croes, arts-epidemioloog aan het Trimbos instituut.

De indirecte sterfgevallen staan niet geregistreerd als drugsgerelateerd in de statistieken volgens Croes. Ook liquidaties of andere doden door de criminaliteit worden niet bijgehouden. Als die erbij zouden komen, is het getal dus nog vele malen hoger.

262 doden alleen door harddrugs

De 262 is een ondergrens, want dat gaat alleen over doden door harddrugs. Als je alle doden door legaal verkrijgbare drugs, tabak en alcohol er ook bij optelt, zijn het er volgens Floor van Bakkum, teammanager preventie bij Jellinek, nog veel meer. Zij berekent een totaal van 22.000 doden per jaar: "20.000 doden door tabak en 2000 door alcohol en dan nog eens die 262 door harddrugs. Dat geeft het correcte plaatje weer van de op dit moment ernstigste middelen."

Harddrugs is alles dat op lijst 1 staat van de Opiumwet, bekende voorbeelden hiervan zijn GHB, cocaïne en XTC. Alle legaal verkrijgbare drugs is softdrugs en staat op lijst 2 van de opiumwet, hieronder vallen onder andere wiet en hasj. Officieel gezien is tabak ook een softdrugs maar toch is het legaal. De reden hiervoor is simpelweg "omdat het al eeuwen mag", zegt staatssecretaris Blokhuis in een brief aan een meisje van 7 die dit zich afvroeg.

Tabak- en alcoholsterfte

Van de 20.000 slachtoffers door tabak, sterven veruit de meesten aan ziekten als gevolg van het roken. Volgens expertisecentrum Jellinek krijgen ze bijvoorbeeld longkanker, COPD, hart- en vaatziekten of diabetes, deze ziekten worden veroorzaakt door de teer, nicotine en koolmonoxide die vrijkomen tijdens het roken van de sigaret.

Overmatig drankgebruik is per persoon verschillend. Het ene lichaam kan meer alcohol aan dan de andere. Als je meer drinkt dan je lichaam aan kan, loop je risico op hart-en vaatziekten, alcoholvergiftiging en hersenaandoeningen zoals het syndroom van Korsakov.

Lees ook

• 

  ChristenUnie wil een drugsvrij Nederland en staat zo lijnrecht tegenover D66

  • 27-01-2020

Drugs verbannen of juist legaliseren?

De ChristenUnie is fel tegen drugs, de partij wil alle drugs illegaal maken en de coffeeshops sluiten. Volgens hen zijn we softdrugs ten onrechte als normaal gaan beschouwen terwijl het slecht is voor de volksgezondheid en een slechte invloed heeft op de jeugd. "Door het credo 'het moet gewoon kunnen' hebben we jarenlang de pretgebruiker gefaciliteerd, maar hebben we probleemgebruiker aan zijn lot overgelaten. Deze kwetsbare mensen verdienen onze steun", zegt Stieneke van der Graaf.

Dit staat lijnrecht tegenover D66. Zij publiceerden juist een manifest om drugs te reguleren en willen met meer toezicht en soepelere regels de criminaliteit terugdringen. "Door de onmacht om drugscriminaliteit effectief aan te pakken, lijken we juist door te schieten naar het tegenovergestelde. Maar méér bestrijding, méér drugswetten, méér repressie en méér stoere taal gaat het verschil niet maken."

'Iedere werkdag valt een drugsdode' zei ChristenUnie kamerlid Stieneke van der Graaf in het Radio 1 journaal. Klopt dit? Lammer de Bruin zocht het uit in Feit of Fictie.