radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Holleeder

Het heet nu al 'Het proces van de eeuw'. De zaak tegen de vermeende topcrimineel Willem Holleeder. In dit dossier kunt u alle items, die EénVandaag over Holleeder heeft uitgezonden, terugzien. Ook vindt u op deze plek informatie, die EénVandaag gedurende het proces zal blijven aanvullen. Bovendien zullen verslaggevers Kimo Demoed en Jelle Visser in hun weblogs regelmatig verslag doen van de zaak.

De zaak Holleeder

Willem Frederik Holleeder wordt in de nacht van 29 op 30 januari 2006 van zijn bed gelicht. Hij wordt verdacht van strafbare feiten, waaronder afpersing, witwassing, mishandeling en deelname aan een criminele organisatie. Met Holleeder wordt ook een aantal vermeende handlangers gearresteerd. Justitie spreekt over Willem Holleeder als 'een man met twee gezichten'. Zo was hij in een aantal gevallen bevriend was met dezelfde mensen waarvan hij nu verdacht wordt ze af te persen. Zijn naasten roemen hem om z'n innemendheid, terwijl hij tegelijkertijd bekend staat als een heel opvliegend persoon. Zo is in het dossier van het Openbaar Ministerie het volgende incident opgenomen: Op een festival loopt een toevallige voorbijganger rond met een fototoestel. Tegen Holleeder zou deze voorbijganger gezegd hebben: "Met jou wil ik ook wel op de foto, maar dan op z'n hondjes!" Waarop Holleeder hem in het gezicht zou hebben geslagen en z'n bodyguards opdracht gegeven hebben 'het werk af te maken'. 'De Neus', zoals Holleeder ook wel wordt genoemd (vanwege de omvang van zijn reukorgaan), wordt door velen gezien als de man achter de liquidatiegolf die Amsterdam eind 2005 opschrikt. Dat verklaart ook Willem Endstra in zijn geheime gesprekken (de 'Endstra-Tapes') met de Amsterdamse politie en de Criminele Inlichtingeneenheid (CIE) van de recherche. Volgens Endstra heeft Holleeder hem toevertrouwd dat hij verantwoordelijk is voor twintig moorden. Onder andere Cor van Hout, Sam Klepper en Gijs van Dam worden in deze context genoemd. 'De Neus' wordt in het huidige proces echter vervolgd voor afpersing en mishandeling en niet voor moord. Zie ook, voor ondere andere de uitzendingen van EénVandaag over Willem Holleeder, de overzichtpagina.

De afpersingen:

De afpersingen zouden verlopen volgens een vast patroon. Er wordt een probleem gecreëerd voor een vastgoedhandelaar. Holleeder treedt vervolgens als redder op. De vastgoedhandelaar komt op deze manier bij 'De Neus' in het krijt te staan en zo ontstaat een grond waarop afpersingen kunnen plaatsvinden. Bedragen met zes nullen zouden geen uitzondering zijn.

De advocaten-kwestie:

Hoewel advocaat Abraham (Bram) Moszkowicz Holleeder al ruim twintig jaar verdedigt, besluit hij de verdediging februari 2007 neer te leggen. Hij voelt zich door Justitie en de media zo in het nauw gedreven, dat hij het idee heeft dat hij de belangen van zijn cliënt niet langer kan behartigen. Strafpleiter Jan-Hein Kuijpers volgt Moszkowicz op.

Explosief begin:

De zaak Holleeder en medeverdachten begint maandag 2 april. In de nacht van zondag op maandag is er echter al onrust. Rond 03.00 uur worden knallen gehoord nabij de strengbeveiligde rechtbank Osdorp. Later blijkt dat deze veroorzaakt zijn door antitankgranaten, die van korte afstand afgevuurd zijn. De achterkant van het gebouw raakt ernstig beschadigd. De zaak wordt voor die dag verplaatst naar de rechtbank aan de Parnassusweg, maar vindt vanaf dinsdag alweer plaats vanaf De Bunker, in Osdorp.

Holleeder's gezondheid:

De rechtbank heeft drie maanden uitgetrokken voor het proces en zal drie keer per week zitting houden. Al snel echter worstelt hoofdverdachte Holleeder met gezondheidsklachten. Hij heeft last van een lekkende hartklep en uitval van de nieren. Hij moet onmiddellijk geopereerd worden. De operatie vindt 12 april plaatst en is volgens kenners 'riskant'. Het proces wordt opgeschort. Naar alle waarschijnlijkheid zal de rechtszaak pas na de zomer weer verder gaan.

De personen in de zaak Holleeder:

De volgende personen spelen een rol in het proces.

Willem Frederik Holleeder

Hoofdverdachte in de zaak. Verblijft sinds juni vorig jaar in de Extra Beveiligde Inrichting in Vught. Holleeder verwerft bekendheid met de ontvoering van biermagnaat Freddy Heineken. Hij wordt gezien als één van de topcriminelen binnen de Amsterdamse onderwereld. In 'de zaak van de eeuw' wordt hij verdacht van onder andere afpersing van meerdere vastgoedhandelaren.

Bram Moszkowicz

Bram Moszkowicz is één van Nederlands bekendste strafrechtadvocaten. Hij verwerft nog grotere bekendheid met zijn televisieprogramma 'De Nieuwe Moszkowicz' en gastoptredens in actualiteitenprogramma RTL Boulevard. Twee decennia trad hij op als verdediger voor Willem Holleeder, maar Moszkowicz draagt de zaak februari 2007 over aan Jan-Hein Kuijpers (zie hierboven: De advocaten-kwestie).

Jan-Hein Kuijpers

Jan-Hein Kuijpers volgt Moszkowicz op. Kuijpers heeft samen met Arthur van der Biezen een advocatenkantoor in Den Bosch (Kuijpers en van der Biezen Advocaten). Hij heeft als advocaat de voorkeur voor 'grote zaken', zoals de Puttense Moorzaak. Kuijpers was al bekend met de zaak Holleeder, omdat hij ook de verdediging doet van een andere verdachte, Marcel K.. Hij meent dat Justitie geen zaak heeft tegen 'De Neus'. Het grootste deel van het bewijs zou gestoeld zijn op de verklaringen van Endstra en één getuige is geen getuige volgens de bewijsregels van het strafrecht.

Marcel K.

K. is financieel-adviseur van Holleeder en gitarist in de funkband Seven Eleven. Januari vorig jaar wordt hij door de nationale recherche opgepakt. K. is eigenaar van automatenhallen op de Wallen, maar justitie vermoedt dat Holleeder de man achter de schermen is. Daarnaast wordt hij ervan verdacht verschillende BV's voor Holleeder te beheren. K. wordt net als Holleeder verdacht van afpersing (van Endstra), witwasserij en deelname aan een criminele organisatie. Hij ontkent echter alle aantijgingen. K. is inmiddels weer op vrije voeten, maar is nog wel verdachte.

Senol T.

Een Turkse Amsterdammer, die een wasserette heeft nabij het Leidseplein. Hij is al eerder veroordeeld voor een schietpartij met dodelijke afloop, wapenbezit en drugshandel. Senol zou betrokken zijn geweest bij afpersing en bedreiging van, met name, vastgoedhandelaar John Wijsmuller.

Ozan T.

Geen familie van Senol T. Wel een Turkse Amsterdammer. 'Kreeg' van John Wijsmuller een villa in Saint Tropez op zijn naam voor een symbolisch bedrag. Zou met name betrokken zijn geweest bij de afpersing van Wijsmuller. Belangrijkste bewijzen in de zaak Senol T. en Ozan T. zijn de gesprekken die Endstra voerde met de recherche. Endstra zou gezegd hebben dat het gaat om een bedrag van 5 miljoen euro.

René van D.

Volgens Justitie de bodyguard van Holleeder, die namens hem personen bedreigde. Zou vooral betrokken zijn bij de afpersing van Kees Houtman. Opvallend, aangezien D. zelf ooit deel was van de bende van Houtman.

Richard G.

Broer van Mark G. Eén van de 'sterke mannen' van Holleeder. Is volgens Justitie een van Holleeders belangrijkste handlangers op het gebied van geweld en incasso. Zou vastgoedhandelaar Kees Houtman afgeperst hebben.

Mark G.

Broer van Richard G. Ook bodyguard en bedreiger volgens Justitie. Draagt de bijnaam 'Zuurkool' en wordt verdacht van betrokkenheid bij afpersing van de in november vorig jaar geliquideerde vastgoedhandelaar Kees Houtman. Wordt nog verdacht, maar is inmiddels weer op vrije voeten.

Maruf 'Paja' M.

Zou betrokken zijn bij het afpersen van Endstra. Hij stuurde volgens Willem Endstra 'de moordenaars van Holleeder' aan en zou Endstra met een vuurwapen hebben bedreigd in het kantoor van Moszkowicz.

Maike D.

Maike is dochter van een vastgoedondernemer en de ex-vriendin van Holleeder. Ze hebben samen een kind. Ze wordt verdacht van witwassen en deelname aan een criminele organisatie. Ze werd op dezelfde dag als Holleeder opgepakt, maar ook weer vrijgelaten. Ze is echter altijd verdachte gebleven.

Orminda S.

Orminda is de zus van de voortvluchtige Dino Soerel. Ze zou ingehuurd zijn om mannen te 'bedanken' of te verleiden. Ze wordt verdacht van witwassen en deelname aan een criminele organisatie. Saillant detail: Er is amoureus sms-verkeer tussen advocaat Moszkowicz en verdachte Orminda S. in de processtukken opgenomen.

Slachtoffers:

Deze personen zijn als slachtoffer deel van de zaak Holleeder.

Kees Houtman

Vastgoedhandelaar. De Amsterdammer werd voor zijn woning doorgeschoten, op dezelfde dag dat in Thailand John Mieremet werd geliquideerd (2 november 2005). In de jaren tachtig zou Houtman leider zijn geweest van een gewelddadige groepering die zich vooral op overvallen richt. In zijn eerdere verklaring aan de recherche zegt hij door George van Kleef (geliquideerd op 10 november 2005) en Richard G. (verdachte in de Holleeder-zaak) te zijn afgeperst in het bijzijn van vrouw en kinderen. De dood van Van Kleef zou een wraakactie zijn van Houtman-vertrouwelingen. De vrouw van Houtman (Maria) is een belangrijke getuige in de zaak. Zij zou in eerste instantie anoniem verklaren, maar veranderde toch van gedachte.

John Mieremet

Begint zijn criminele activiteiten in de jaren '80 met overvallen en hasj-handel. Wist steeds verder op te klimmen in de Amsterdamse onderwereldhiërarchie. Mieremet wordt november 2005 in Thailand geliquideerd. Door wie is niet duidelijk, de naam Holleeder wordt genoemd. Hij zou uit zijn op het vermogen van Mieremet.

John Wijsmuller

Wijsmuller, zakenpartner van Willem Endstra, is een vastgoedhandelaar in Aerdenhout. Zou ook door Holleeder afgeperst worden, maar heeft dit zelf altijd ten stelligste ontkend.

Rolf Friedländer

Zakenman. Kreeg de Amsterdamse onderwereld achter zich aan, omdat zoon Pell heimelijk een relatie had met een gangsterliefje. Hij zou bedreigd en afgeperst zijn door Holleeder. Volgens kenners is de zaak tegen Friedländer de meest 'harde'. Friendländer zelf heeft echter altijd ontkend.

Willem Endstra

Ook wel de 'bankier van de onderwereld' genoemd. Werd op 17 mei 2004 geliquideerd. Zijn bijnaam luidde Stille Willem, omdat hij nooit veel zei. In het diepste geheim legde hij op de achterbank van een politiewagen -vaak in de nachtelijke uurtjes- verklaringen af, die met name belastend zijn voor zijn oude vriend Holleeder. De verklaringen zouden later de naam 'Endstra-Tapes' krijgen en als belangrijk bewijs dienen in de strafzaak tegen De Neus. Zou zelf ook slachtoffer van afpersing zijn en meer dan 17 miljoen euro aan Holleeder hebben betaald.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Door de oorlog doet Oekraïense Nina nu 'mannenberoep' van bulldozerchauffeur: 'Ik kan techniek begrijpen én kinderen baren'

Door de oorlog werken in Oekraïne steeds meer vrouwen in werkvelden die tot nu toe door mannen werden gedomineerd. Oorlogsverslaggever Hans Jaap Melissen ging op pad met een van de eerste vrouwelijke vrachtwagen- en bulldozerchauffeurs van het land.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

1 op de 10 weet of vermoedt dat familielid 'fout' was in de Tweede Wereldoorlog, deel kwam erachter door nieuw oorlogsarchief

1 op de 10 weet of vermoedt dat familielid 'fout' was in de Tweede Wereldoorlog, deel kwam erachter door nieuw oorlogsarchief
Dossiers van Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) in het Nationaal Archief
Bron: ANP

Samenwerken met de Duitsers in de oorlog: 7 procent weet zeker dat een familielid dat heeft gedaan. 1 op de 5 kwam daar, vaak tot hun verbazing, achter via de 'collaboratielijst' in het Nationaal Archief.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 23.000 leden van het Opiniepanel. Nederlanders kunnen sinds januari op naam zoeken naar eventuele familieleden die 'fout' zijn geweest in de oorlog. Sommigen kwamen daar voor een grote verrassing te staan. Anderen hadden al een voorgevoel, maar vonden het lastig om de feiten boven tafel te krijgen.

'Pijnlijk onderwerp'

"Ik heb dat door omstandigheden altijd al vermoed, maar dit is een pijnlijk onderwerp. Contact met de familie aan die kant is er niet. Toen dit archief online kwam te staan, heb ik mijn achternaam ingevoerd en dat gaf inderdaad resultaten", vertelt een deelnemer in het onderzoek.

7 procent weet dat een familielid ‘fout’ is geweest in de oorlog; een hoop weten het niet

Ruim 1 op de 5 van alle deelnemers (22 procent) heeft iemand opgezocht in het online archief. Een derde van hen (35 procent) kwam bij het zoeken één of meerdere familieleden tegen. Nog eens 1 op de 5 weet niet of de persoon met de gevonden naam een familielid is.

Schaamte, spanningen maar vooral duidelijkheid

Erachter komen dat een familielid tijdens de oorlog met de Duitsers samenwerkte heeft soms ingrijpende gevolgen. Zo is er bij 1 op de 5 een gevoel van schaamte voor die persoon. Bij 16 procent ontstonden spanningen in de familie. En bij een meerderheid (59 procent) veranderde na de ontdekking hoe ze over die persoon denken.

Schaamte, spanningen in de familie, maar ook duidelijkheid nadat men erachter kwam dat een familielid ‘fout’ was in de oorlog

Een panellid vertelt: "Heel vaak heb ik de vraag gesteld hoe mijn leuke vader zo heeft kunnen denken. De hele familie van mijn vrouw is vermoord, behalve haar grootvader." Maar bij verreweg de meeste nabestaanden van een 'fout' familielid schept het duidelijkheid. 57 procent zegt dat ze familiegebeurtenissen beter kunnen plaatsen, vaak na decennia van zwijgen.

'Onbegrijpelijk dat het niet is verteld'

Iemand schrijft over het verleden van haar vader: "Ik vond het onbegrijpelijk dat dit nooit eerder aan mij verteld was. Ik denk dat het voor mijn moeder ook veel beter was geweest als wij hierover hadden kunnen praten." Bij de helft (47 procent) helpt de wetenschap om het oorlogsverleden van die persoon te verwerken.

Naast de 7 procent die het zeker weet, heeft 4 procent het vermoeden dat een familielid aan de verkeerde kant stond in de oorlog. 4 op de 10 (41 procent) weet dat geen familielid 'fout' is geweest, maar er is ook nog een grote groep (37 procent) die het niet weet.

info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden van 16 tot en met 22 april 2025. Er deden in totaal 23.036 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Verdeeldheid over archief

Lang niet iedereen (49 procent) is blij met de mogelijkheid om namen te vinden van mogelijke collaborateurs. De helft noemt het een slechte zaak (21 procent) of heeft er twijfels bij (30 procent). Die laatste groepen vinden dat er 'oude koeien' worden opgehaald en vrezen dat nabestaanden de dupe worden. Ook hebben ze er bedenkingen bij dat namen wel openbaar worden, maar dat daar geen context bij gegeven wordt, mogelijk met verzachtende informatie.

Nabestaanden van collaborateurs zijn in meerderheid (61 procent) wel blij met het archief. Een van hen zegt daarover: "Mijn familie heeft zelf ervaren dat meer informatie pijnlijk is, maar dat duidelijkheid ook zoveel kan helen. Ik ben alleen wel bang voor cancelgedrag op social media."

Bekijk ook

Archief helemaal openbaar

Mede om die reden heeft het kabinet het plan om dossiers van mogelijke collaborateurs helemaal openbaar te maken uitgesteld. Minister Eppo Bruins an Onderwijs, Cultuur en Wetenschap vindt het openbaar maken van de archieven belangrijk voor nabestaanden van slachtoffers, de wetenschap en de strijd tegen antisemitisme. Maar de Autoriteit Persoonsgegevens maakte openlijk bezwaar over privacyschendingen.

Nog niet de helft (42 procent) zou het een goed idee vinden als alle archieven online in te zien zijn, zodat nabestaanden niet, soms maandenlang, hoeven te wachten op een afspraak om een dossier verder te bekijken. 33 procent zou ertegen zijn, mede vanwege zorgen over privacy. Een kwart (26 procent) weet het niet of heeft geen mening.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant