De huiskat blijkt een grote bedreiging voor de weidevogel. Er moet harder ingegrepen worden om het probleem aan te pakken, vindt onderzoeker Esther Swankhuisen. "We hebben gewoon een bepaalde verantwoordelijkheid om de vogels te beschermen."

Het eerste kievietsei werd 2 dagen geleden gevonden, en dat betekent de start van het weidevogelseizoen. Maar het gaat niet goed met de weidevogels. Ze krijgen in het broedseizoen te maken met veel predators die uit zijn op de eieren of kuikens. Zo vormen vossen en steenmarters bijvoorbeeld een bedreiging, maar ook huiskatten jagen op de weidevogel.

Katten met GPS-zender

Hoe gevaarlijk katten precies zijn voor weidevogels, zocht Esther Swankhuisen van de Rijksuniversiteit Groningen uit. Ze volgde dertien katten met een GPS-zender in het Friese weidevogelgebied. Ook kuikens van de grutto kregen een zendertje.

"Met name verwilderde katten zijn gevaarlijk voor de vogels", zegt Swankhuisen. "Zwerfkatten zijn minder afhankelijk van mensen en zijn in groten getale actief in het gebied." Daarnaast vindt ze het belangrijk te benoemen dat de jacht van de katten nog bovenop de 'predatiedruk' van andere dieren komt. Waar de vogels door vossen en steenmaters als worden bedreigd, komt daar dus ook de kat bij.

Schieten op verwilderde katten

De bestrijding van katten ligt nogal gevoelig. De provincie Friesland is de enige provincie waar het nog is toegestaan om te schieten op verwilderde katten. In een reactie laten ze weten dat in Friesland 'alles op alles' wordt gezet om weidevogels te beschermen. Aanpak van predatoren is daarbij heel belangrijk en zo mag er ook geschoten worden op verwilderde katten in het kader van bestrijding van schade aan flora en fauna, laat de provincie weten.

Omdat een huiskat op basis van uiterlijke kenmerken lastig te onderscheiden is van een verwilderde kat, moet een faunabeheerder een examen succesvol afronden om een jachtakte te kunnen bemachtigen.

Katten vasthouden in opvang

Omdat er op huiskatten - in tegenstelling tot verwilderde katten - niet geschoten mag worden, heeft de Bond van Friese Vogelwachten een andere aanpak op het oog. Ze willen huiskatten in het weiland vangen, om ze vervolgens naar een opvang te brengen.

De meeste katten zijn gechipt, en kunnen dus door de eigenaar gemakkelijk worden gevonden. Die kan de kat daarna ophalen. Het liefst heeft de Bond daarnaast dat er een boete wordt uitgedeeld aan de eigenaar.

Juridisch aspect

Maar hoe juridisch haalbaar is dat? Volgens advocaat Jaap Baar, gespecialiseerd in milieu en dieren, is het zeker een mogelijkheid.

"De grutto is een beschermde diersoort en het zelf doden ervan is een strafbaar feit. Op basis van de huidige regelgeving zou je al kunnen zeggen dat je ook een boete kan krijgen, als het dier waar je eigenaar van bent een grutto doodt. Volgens artikel 425 moet je voldoende zorg dragen voor een gevaarlijk dier waar je eigenaar van bent."

Rechten kat

Swankhuisen ziet het binnen houden van de kat ook als goede oplossing van het probleem. Volgens haar heeft de grutto meer recht op ruimte. "Dat komt omdat de grutto van nature voorkomt in ons land en omdat een groot deel van de Europese populatie grutto's, in Nederland broedt. En katten hebben wij als mensen gedomesticeerd, dat is eigenlijk een invasieve soort."

Maar een kat binnen houden tijdens de lente is niet makkelijk, weet ze ook. "Ik denk dat het voor een kat die gewend is om naar buiten te gaan zeker niet leuk is om ineens binnen te blijven. Daarom denk ik ook dat het voor nu een noodoplossing is, maar dat er voor de lange termijn uiteindelijk een manier moet komen. Dat je bijvoorbeeld katten vanaf dat ze kittens zijn al binnen houdt, als je bij een weidevogelgebied woont."

Andere mindset

Ze voegt eraan toe: "En ik denk dat de mindset van mensen misschien moet veranderen. Misschien moet je je kat gewoon binnen ook meer kunnen vermaken en daar meer energie in stoppen, net zoals je met honden doet."

Met haar onderzoek hoopt ze het onderwerp aan de kaart te brengen. "Met het onderzoek hoop ik te kunnen laten zien dat het hard nodig is dat hier snel beleid voor gemaakt wordt."

De druk van China op Taiwan wordt steeds groter. Met grootschalige militaire oefeningen rondom het eiland groeit de vrees voor een invasie. Gaat China nu echt proberen Taiwan zich opnieuw toe te eigenen? "Dit moeten we zien als het nieuwe normaal."

'Eenheid van kabinetsbeleid': voor en tijdens het Kamerdebat over de lintjesaffaire gaat het er veel over. Meerdere politici vinden dat minister Marjolein Faber aan deze eenheid morrelt. Maar wat betekent het precies? "Ze moeten met één mond spreken."

Afgelopen weekend werd duidelijk dat minister Marjolein Faber van de Asiel en Migratie weigert te tekenen voor koninklijke onderscheidingen voor vrijwilligers die zich hebben ingezet voor vluchtelingen en asielzoekers. Als oplossing zullen premier Dick Schoof en minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark hun handtekening zetten. Maar volgens critici staat de 'eenheid van kabinetsbeleid' hierdoor op het spel.

Met één mond spreken

Het kabinet moet met één mond spreken, legt politiek commentator Joost Vullings uit. Dat is volgens hem een van de kernwaarden van het Nederlands staatsbestel. "Je moet het eigenlijk zo voor je zien: je mag als minister best je eigen mening hebben, maar die bespreek je dan alleen in de ministerraad met alle ministers achter gesloten deuren."

"Maar als er dan uiteindelijk een besluit wordt genomen, dan sta je daar met z'n allen achter en draag je dat ook uit", gaat hij verder. "Want anders heb je als kabinet natuurlijk buitengewoon weinig gezag als vervolgens iedere minister alsnog zijn eigen mening gaat geven. En dat is dus hier het geval."

Niet de eerste keer

Toch is het niet voor het eerst dat een minister uitspreekt dat hij of zij het niet eens is met de rest van het kabinet. Zo keerde Mona Keijzer, toen nog staatssecretaris van Economische Zaken, zich in 2021 tegen een in de ministerraad genomen besluit over het coronatoegangsbewijs. Zij stapte uiteindelijk niet zelf op, maar werd ontslagen door toenmalig premier Mark Rutte: een uitzonderlijk besluit.

Het Kamerdebat vandaag gaat dan ook niet alleen om een eventueel excuses van minister Faber, maar ook om leiderschap van premier Schoof, vertelt Vullings. "Het is de bedoeling dat hij tegen zijn minister zegt: 'Luister, wij willen dat deze lintjes worden uitgedeeld aan die mensen. En we willen ook dat iedereen dat uitdraagt en er niet één iemand zegt het er niet mee eens te zijn.'"

'Kabinet is als voetbalteam'

Partijleider Mirjam Bikker van de ChristenUnie vergelijkt het kabinet met een voetbalteam. "Als je gaat spelen in verschillende stijlen, wordt het geen wedstrijd. En een belangrijke regel is: het kabinet regeert, en gaat als het goed is aan de slag met wetsvoorstellen, en de Kamer controleert."

"Maar als de ene minister zegt 'ik vind het een goede wet' en de andere 'ik vind het een slechte wet', dan kan de Kamer dat niet meer controleren", benadrukt ze over het belang van 'eenheid van kabinetsbeleid'. "Wat je persoonlijk op een verjaardag vindt, is tot daaraan toe. Maar als minister spreek je dezelfde woorden als je collega's, want je bent het met elkaar eens."

'Niet alleen excuses, ook tekenen'

Ook GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans is niet te spreken over de huidige situatie. Volgens hem is eenheid juist nu nodig. "Kijk eens in wat voor tijd we leven: op 2 uur vliegen is er een oorlog gaande, vandaag kondigt Trump handelsmaatregelen aan die Nederland hard kunnen raken", somt hij op. "Dan moet je een eensgezind landsbestuur hebben en dat hebben we niet, ze maken alleen maar ruzie."

Het is volgens hem dan ook belangrijk dat Faber niet alleen haar excuses aanbiedt, maar ook zelf de aanvragen voor de lintjes ondertekent. "Dat moet ze beloven, want dat is dan eenheid van kabinetsbeleid. En dat ze iedere volgende aanvraag - die ongetwijfeld zal komen - ook zal tekenen. Daarmee herstel je het vertrouwen in het decoratiestelsel."

Herhaling voorkomen

Chris Stoffer van de SGP sluit zich hierbij aan en benadrukt hoe belangrijk die eenheid is. "Het is altijd zo geweest en zie in wat voor rommeltje we nu terechtkomen." Daarom vindt hij het ook belangrijk dat premier Schoof uiteindelijk toch aanwezig is bij het Kamerdebat. "Het gaat nu over het hele kabinet", zegt Stoffer. "Hij moet ingrijpen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt."

Ook Vullings ziet dat alle ogen nu op de premier gericht zijn, zegt de politiek commentator tot slot. "Vijf lintjes zijn misschien een kleine kwestie, maar als je nu niet optreedt, dan kan het nog een keer gebeuren."