Hoe het onbekende stadje Gander door 9/11 een hit werd op Broadway

Tot 11 september 2001 kende bijna niemand het Canadese stadje Gander. De aanslagen op de Twin Towers en het Pentagon veranderden dat in één klap. En nu is Gander het onderwerp van een hitmusical op Broadway. 

"Ik zag een vliegtuig binnenkomen, daarna nog een vliegtuig en toen nog één. Ik keek ernaar en ik dacht: godallemachtig, als er 200 mensen in ieder vliegtuig zetten en 40 of 50 vliegtuigen hier landen… Dat zijn enorm veel mensen", zegt politieagent Oz Fudge. Hij was op het vliegveld toen de vliegtuigen daar één voor één landden in 2001.

7000 gestrande reizigers

Na de aanslagen op de Twin Towers en het Pentagon werd het Amerikaanse luchtruim gesloten voor alle vliegverkeer. Alle vluchten die vanuit Europa onderweg waren naar Amerika werden omgeleid naar Gander. Gander is een klein afgelegen stadje op het oostelijke puntje van het Canadese eiland Newfoundland.

De 9000 inwoners van het kleine Canadese Gander twijfelden geen moment toen op 9/11 het Amerikaanse luchtruim werd afgesloten. Zij namen alle ongeveer 7000 gestrande reizigers in hun midden op. Het kostte de medewerkers van de luchthaven 24 uur om alle passagiers en bagage uit de vliegtuigen te krijgen.

Inwoners regelen bedden en eten

Diane Davis, oud-lerares en één van de inwoners van Gander, ging meteen aan de slag toen de vluchten landden. "Er waren hier mensen uit de hele wereld, die over de hele wereld mensen belden om te zeggen dat het goed met ze ging. De meesten hadden geen idee waar ze zich bevonden", vertelt Diane. Ze regelde bedden in de plaatselijke gymzaal voor de gestrande reizigers en zorgde voor eten. 

Eén van de hoofdrollen in de musical Come From Away is op haar verhaal gebaseerd en wordt gespeeld door Astrid van Wieren. Zelfs na 100 voorstellingen, raakt het verhaal haar nog steeds: "Zo werkt dat met het goede, het is aanstekelijk. Als de eerste helpt, wil iedereen meedoen. Niemand wil aan de kant staan toekijken." Diane is er een beetje verlegen onder. "Ik krijg erkenning voor wat ik gedaan heb, maar ik was lang niet de enige."

Speciale voorstelling in Gander

In Gander vinden ze het allemaal prachtig. De voltallige crew van de musical reisde naar Gander om de musical op te voeren voor alle inwoners. "De mensen willen deel worden van onze gemeenschap, en wij zeggen: welkom aan boord", zegt oud tv-verslaggever en inwoner Brian Mosher. 

Ook hij wordt nagespeeld in de musical. Zijn stadsgenoot Oz Fudge is het met hem eens: "Op 11 september hebben we gezegd: jullie kwamen als vreemden, jullie zijn vrienden geworden en als jullie morgen vertrekken, dan zijn jullie familie."

Bezoekers vaak in tranen

Vooral de New Yorkers zijn het warme welkom van de inwoners van Gander niet vergeten. Geïnspireerd door de musical gaan ze massaal op vakantie naar het kleine Canadese stadje. In Gander is een heuse 9/11-tour opgezet.

Tijdens de tour is te merken dat de aanslagen nog altijd voelen als een open wond voor de New Yorkers. Wanneer Diane haar verhaal vertelt, barsten bezoekers vaak in tranen uit. "Dan knuffelen we en dat doet dan ook weer goed", zegt Diane.