Hoe gaat Utrecht brutale bedelbendes stoppen? VVD wil een bedelverbod, maar niet zoals in andere steden

Schreeuwen, achtervolgen of tikken op de autoruit: brutale bedelbendes terroriseren het centrum van Utrecht. Een bedelverbod kan helpen, maar maakt het ook voor echte daklozen onmogelijk. Met anders handhaven hoopt de lokale VVD de oplossing te hebben.

Ondernemers in de Utrechtse wijk Lombok zijn de overlast van de bedelaars helemaal zat. Aarti Maggan heeft er een Surinaams restaurant: "Ze zijn brutaal tegen mijn klanten en komen zelfs langs aan tafel als mensen op het terras zitten. Dat is gewoon vervelend."

Georganiseerde oplichters

Winkelstraatmanager Peter van Gool vertelt dat het gaat om georganiseerde oplichters. "In de ochtend worden ze hier op de hoek afgezet in een busje, waar dan 5, 6 bedelaars inzitten. Aan het einde van de dag worden ze weer opgehaald."

Vaak doen ze alsof ze hulpbehoevend zijn, maar dat is niet zo. "Ze faken handicaps, faken zieligheid en hebben daar een verdienmodel van gemaakt." Het gedrag van de bedelaars wordt steeds hinderlijker. "Ze tikken mensen op hun armen, lopen ze achterna, bij mensen die in hun auto wachten tikken ze op de ramen. Het wordt ook intimiderend als ze mensen aanspreken."

Roma-families

Hoogleraar criminologie aan de Radboud Universiteit Masja van Meeteren weet waar de bendes vandaan komen. "Veelal worden ze in verband gebracht met Roma-families. Die ronselen mensen, die vervolgens vaak gedwongen worden om te gaan bedelen."

Peter van Gool merkt ook in zijn buurt hoe de bendes in elkaar steken: "Soms halen ze honderden euro's aan kleingeld op. Dat proberen ze dan te wisselen voor groot geld, zodat ze dat 's avonds aan hun bazen of meerderen kunnen geven."

Utrecht heeft geen bedelverbod

De politie kan maar weinig doen aan de overlast. Wijkagenten vragen bedelaars soms wel om te vertrekken, maar vaak zijn ze net zo snel weer terug. Veel meer kan ook niet: in tegenstelling tot andere grote steden als Amsterdam, Den Haag en Rotterdam heeft Utrecht geen bedelverbod.

De Utrechtse ondernemers zouden het graag anders zien. "De gemeente mag wel wat meer doen", zegt Aarti Maggan. "Hoppa, neem ze mee naar het huis van bewaring en laat ze een nachtje brommen."

Niet handhaven bij daklozen

VVD-raadslid in Utrecht Tess Meerding geeft toe dat de overlast nu lastig te bestrijden is. "Dat hinderlijke gedrag wat de bedelaars vertonen, dat mag volgens onze lokale regelgeving nu ook al niet. Maar dan moeten ze wel op heterdaad betrapt worden door een agent en dat is natuurlijk bijna nooit het geval."

De partij wil het dan ook anders aanpakken: "Wat wij voorstellen is het opnemen van een bedelverbod. In de wet zou dat een algeheel bedelverbod moeten worden, maar in de handhaving kiezen we er dan voor om alleen te handhaven op de nepbedelaars. Echte daklozen mogen dan gewoon bedelen, als ze dat willen."

'Met die euro help je ze niet'

Of een bedelverbod alle problemen oplost? Criminoloog Masja van Meeteren heeft er haar twijfels bij. "Op lokaal niveau zal het wel helpen. Maar deze bendes zijn actief op Europees niveau, dus die zullen dan zo een andere plek zoeken om hun activiteiten te ontplooien."

Tot er iets verandert, hopen de winkeliers in Utrecht in ieder geval hun klanten te beschermen. Veel mensen hebben namelijk niet door dat ze worden opgelicht, zegt straatmanager Peter van Gool. "Ze worden bedonderd. Daar proberen we onze klanten wel bewust van te maken, maar je ziet dat heel veel mensen toch die euro geven. Maar daar help je ze niet mee, en je houdt er juist het circuit mee in stand."