radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Hoe de Turkse president Erdogan profiteert van de oorlog in Oekraïne

Hoe de Turkse president Erdogan profiteert van de oorlog in Oekraïne
De Turkse president Erdogan ontmoette de Russische president Poetin vandaag in Kazachstan
Bron: AFP

Drones leveren aan Oekraïne, maar óók aan tafel zitten met Poetin: de Turkse president Erdogan krijgt het voor elkaar. Hij hoopt daar op die manier zelf beter uit te komen. Emeritus hoogleraar Erik-Jan Zürcher legt uit hoe dat zit.

Vandaag spraken Erdogan en Poetin persoonlijk met elkaar in Kazachstan: een ontmoeting die op veel aandacht kon rekenen. De Turkse president is een van de weinige wereldleiders die nog met Poetin om tafel gaat.

Band tussen Erdogan en Poetin

"Een ontmoeting als deze maakt Turkije belangrijk als regionale speler en als mogelijke vredestichter", vertelt emeritus hoogleraar Turkse taal en cultuur Erik-Jan Zürcher. "Het geeft Turkije een zekere mate van internationale invloed."

Poetin en Erdogan kunnen goed met elkaar overweg, vertelt hij. "Ze hebben een persoonlijk goede relatie en delen sterk het gevoel dat ze door het Westen niet voor vol worden aangezien. Verder is hun relatie vooral pragmatisch, ze gebruiken elkaar wanneer ze elkaar kunnen gebruiken. Poetin was tot dit jaar de bovenliggende partij, maar dat is nu omgedraaid."

Bekijk ook

Een neutrale rol

Turkije kan volgens de emeritus hoogleraar makkelijker neutraal in de oorlog staan dan andere landen. "Vanuit ons perspectief is dit een oorlog over waarden: Oekraïne verdedigt die."

"Turkije ziet dit puur als machtsconflict tussen twee landen. Dat maakt dat Erdogan makkelijker kan praten met Rusland én met Oekraïne."

Luisteren

Emeritus hoogleraar Turkse taal en cultuur Erik-Jan Zürcher vertelt in EenVandaag op NPO Radio 1 over de rol van Erdogan bij de oorlog in Oekraïne

Gaslevering

Rusland wil via Turkije gas gaan leveren aan de Europese Unie, bleek vandaag uit de ontmoeting tussen de twee. Zürcher denkt alleen niet dat dat ook echt gaat gebeuren. "Europa wil geen gas uit Rusland, ook niet via Turkije. Maar het is wel een manier voor Poetin om Turkije het gevoel te geven dat ze een belangrijke partner zijn."

De internationale rol die Erdogan speelt buit hij graag uit in eigen land, weet Zürcher. "De verkiezingen in Turkije voor het parlement en de president zijn in aantocht. Het ziet er nu alleen heel slecht uit voor hem in de polls, vooral door de binnenlandse economische crisis, die door zijn beleid wordt verergerd."

Bekijk ook

Internationale speler

De inflatie in Turkije is hoog en de oorlog in Oekraïne maakt het er niet beter op. Rusland en Oekraïne zijn allebei belangrijke handelspartners van Turkije. Het maakt Erdogan in eigen land momenteel niet populair. "Maar hij is al 22 jaar aan de macht en wil dat graag zo houden."

Zijn rol op het wereldtoneel geeft hem een bepaalde status mee, vertelt Zürcher. "Het laat zien dat hij een belangrijke, internationale speler is. Dat is een troefkaart voor hem, omdat geen van zijn tegenstanders in eigen land dat heeft. Al meer dan 20 jaar heeft hij het monopolie op het buitenlandse toneel."

Rusland-deskundige Niels Drost van Clingendael over het gesprek tussen Erdogan en Poetin

Turkije als vredestichter

Erdogan zou dat graag nog verder uitbouwen en ook de rol van vredestichter vertolken, vertelt Zürcher. "Turkije wil graag een wapenstilstand en onderhandelingen op Turks grondgebied. Om pragmatische redenen wil Erdogan graag een einde aan de oorlog, omdat die dus heel schadelijk is voor Turkije."

Toch denkt Zürcher wel dat een Turkse rol als vredestichter moeilijk gaat worden."Het zou namelijk gebeuren onder de huidige omstandigheden: met bepaalde Oekraïense gebieden bezet door Rusland. "Turkije kan daarmee leven, maar voor Oekraïne en het Westen is dat natuurlijk onacceptabel."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom ze in Frankrijk waarschuwen voor soja, maar in Nederland (nog) niet

Waarom ze in Frankrijk waarschuwen voor soja, maar in Nederland (nog) niet
Plantaardige producten, waaronder soja
Bron: ANP

Schoolkantines en bedrijfsrestaurants in Frankrijk zouden niet langer soja-producten moeten serveren. Dat is het advies van Anses, het Franse RIVM. Te veel soja zou een negatief effect kunnen hebben op de vruchtbaarheid.

Soja wordt veel gebruikt als plantaardig alternatief voor bijvoorbeeld vlees- of melkproducten.

Lager oestrogeen

Driekwart van de Franse kinderen tussen de 3 en 5 jaar, en bijna de helft van de volwassen Franse vrouwen die soja eten, krijgen volgens Anses te veel soja binnen. En dat kan slecht zijn voor de gezondheid, zegt de Franse organisatie, met name voor de vruchtbaarheid.

De boosdoeners in soja zijn isoflavonen. Universitair hoofddocent Katja Teerds legt uit hoe isoflavonen werken: "Ze binden aan de receptor voor oestrogeen, het vrouwelijk geslachtshormoon. Een piek in oestrogeen zorgt voor de eisprong." In theorie kunnen heel grote hoeveelheden isoflavonen dus zorgen voor een lager oestrogeen en daarmee de eisprong dwarszitten.

'Effect verwaarloosbaar'

"Maar onderzoek heeft aangetoond dat dit effect verwaarloosbaar is", gaat Teerds verder. Ook bij emeritus hoogleraar Voeding en Gezondheid Jaap Seidell zijn de risico's niet bekend. "In Azië wordt veel soja gegeten. Daar zijn ook veel onderzoeken gehouden, waaruit blijkt dat de menstruatiecyclus van vrouwen soms een dag langer wordt door hoge sojaconsumptie, maar negatieve effecten op de vruchtbaarheid zijn niet bekend."

Het Nederlandse adviesorgaan voor voeding is het Voedingscentrum. Zij hanteert alleen een advies voor zwangere vrouwen als het gaat om soja-inname. "Uit dierstudies blijkt dat het mogelijk effect heeft op de ontwikkeling van de geslachtsorganen bij het kindje als je heel veel isoflavonen binnenkrijgt tijdens de zwangerschap", vertelt gezondheidsexpert bij het Voedingscentrum Marije Verwijs.

Bekijk ook

Advies Voedingscentrum

"Wij adviseren daarom om tijdens de zwangerschap de soja-inname beperkt te houden, tot bijvoorbeeld vier glazen sojadrink per dag en daarnaast nog twee vleesvervangers op basis van soja per week", gaat ze verder. Overigens zitten in dierlijke producten ook isoflavonen. "In koemelk zelfs meer dan in sojamelk", zegt Teerds. "Dat komt omdat koeien soja door hun voeding krijgen."

Het voedingscentrum hoopt zich binnenkort samen met het RIVM en de Gezondheidsraad te kunnen buigen over het Franse rapport. "Indien nodig zullen we ons advies aanpassen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minister wil snel puntenrijbewijs voor alle automobilisten in Nederland: 'Drie keer de fout in, dan ben je 'm kwijt'

Minister wil snel puntenrijbewijs voor alle automobilisten in Nederland: 'Drie keer de fout in, dan ben je 'm kwijt'
Minister Madlener wil een puntenrijbewijs voor iedereen in Nederland
Bron: EenVandaag/Pexels

Nederland moet snel een puntenrijbewijs voor alle bestuurders invoeren. Dat zegt minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat tegen EenVandaag. "Ik denk aan een puntenrijbewijs voor iedereen, waarbij we de echte veelplegers hard kunnen aanpakken."

Minister Madlener van Infrastructuur en Waterschap wil snel werk maken van een puntenrijbewijs: "Als je dronken in je auto stapt of een zware verkeersovertreding begaat, dan is het 'three strikes and you're out', dan ben je je rijbewijs kwijt. Daar maak ik echt werk van."

Strafpunten voor verkeershufters

Heel veel landen om ons heen hebben al zo'n puntensysteem, onder meer Duitsland, Spanje, Groot-Brittanië, Frankrijk en Italië. In het ene land heeft elke chauffeur punten en kan deze kwijtraken. In het andere land verzamelen overtreders juist strafpunten en moeten ze bij een bepaalde hoeveelheid hun rijbewijs inleveren.

Zo kent men in Duitsland de beroemd-beruchte 'Punkte in Flensburg', punten dus die in deze Noord-Duitse stad worden bijgehouden, en die je liever niet wil verzamelen als bestuurder.

'Gevaarlijk rijgedrag verminderen'

Ook Nederland kent het principe al in de vorm van het zogeheten beginnersrijbewijs, in het leven geroepen om ongelukken en gevaarlijk rijgedrag door onervaren bestuurders te verminderen.

Het achterliggende idee is dat nieuwe of jonge automobilisten die meerdere keren ernstige verkeersovertredingen begaan, tijdelijk hun rijbewijs kwijtraken of een herexamen moeten doen. Ook voor bestuurders die twee keer in korte tijd met drank op zijn betrapt geldt zo'n systeem. De minister wil dit nu uitbreiden voor alle chauffeurs in Nederland. "We zijn aan het onderzoeken hoe andere landen het doen en hoe we dit kunnen incorporeren in ons systeem."

Bekijk ook

Bumperkleven met hoge snelheid

"Als je een aantal keren een ernstig verkeersdelict pleegt, dan is er voor jou geen plek op de weg", vindt Madlener. Ernstige verkeersdelicten, dat zijn onder meer: bumperkleven met hoge snelheid, grove snelheidsovertredingen en het veroorzaken van gevaar of hinder in het verkeer. Daarnaast zijn het veroorzaken van schade, een ongeluk met dodelijk gevolg of met zwaar letsel uiteraard ook ernstige verkeersdelicten.

Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen vindt het puntenrijbewijs een goed idee, maar plaatst ook kanttekeningen: "We weten uit het buitenland dat zo'n puntenrijbewijs effect heeft, maar de resultaten zijn niet altijd even duidelijk te becijferen."

Huidig systeem te weinig afschrikkend

Tertoolen ziet wel dat het systeem zoals het in Nederland gehandhaafd wordt onvoldoende afschrikkend is voor verkeershufters. "Je krijgt een boete voor een overtreding, die betaal je dan. Maar een volgende boete wordt niet hoger, het heeft geen optellend effect. En je mag daarna gewoon doorrijden, ook al ben je een enorme hufter in het verkeer."

De angst om je rijbewijs kwijt te raken is daarentegen veel groter, vertelt Tertoolen. "Want voor veel mensen is het superbelangrijk om te kunnen rijden. En de auto instappen zonder rijbewijs is gewoon een misdrijf."

Bekijk ook

Grote pakkans is cruciaal

Tertoolen denkt dat handhaving, en dus een grote pakkans, cruciaal is om een puntenrijbewijs effectief te maken. "Dat geldt eigenlijk voor iedere maatregel, je ziet het ook met appen op de fiets. Dat is verboden maar wordt niet gehandhaafd, dus dan doet iedereen het gewoon weer." Hij gaat verder: "Een ander groot probleem is dat boetes nu op kenteken staan, het is heel ingewikkeld om het persoonsgebonden te doen. Dus bij een puntensysteem zou je wel heel goed erover na moeten denken aan wie je de auto uitleent."

Verschillende sectororganisaties geven aan niet op de hoogte te zijn van concrete plannen van de minister. Net zoals Tertoolen verwachten ze dat er verregaande aanpassingen moeten worden gedaan voordat een puntenrijbewijs realiseerbaar is.

Minister wil snel puntenrijbewijs voor alle automobilisten in Nederland

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant