Het was schelden, chaos en elkaar veel in de rede vallen. Het eerste debat tussen Donald Trump en Joe Biden maakte de tongen los. Ook hier in Nederland. SGP-lijsstrekker Van der Staaij denkt dat zo'n debat invloed heeft op het vertrouwen in onze politiek.

SGP-lijsttrekker Kees van der Staaij opperde in Op1 dat Nederlanders - na het zien van de Amerikaanse verkiezingen debatten - meer tevreden zijn met de eigen politiek. "Honger? Dat hebben ze in Afrika. Jij hebt trek." Menig kind zal dit naar zijn of haar oren geslingerd hebben gekregen. Onderzoek heeft uitgewezen dat je je inderdaad gelukkiger kan voelen, door naar de situatie te kijken van iemand die het minder heeft. Maar is dat ook door te trekken naar de politiek, zoals Van der Staaij zegt. Na een kort onderzoekje, valt dat waarschijnlijk heel erg mee.

Geloofwaardigheid

Het eerste debat van president-kandidaten Donald Trump en Joe Biden zal waarschijnlijk de boeken in gaan als meest chaotisch debat ooit. Of zoals internationale media het bracht: een beschamende vertoning. Volgens Roderik van Grieken, debatexpert en oprichter van het Nederlandse Debatinstituut, ging er veel mis. Maar de debattechnieken zijn niet nieuw. "Ook 4 jaar geleden maakten ze elkaar zwart," zegt Van Grieken, verwijzend naar de Trump/Clinton debatten van 2016. "Maar nu lieten ze elkaar geen één keer uitspreken. Daar bereik je niets mee."

"In zekere zin zal je in Nederland hetzelfde zien. Maar hier doen we het niet zo bot. Debatten win je door de geloofwaardigheid van je tegenstander onderuit te halen. Dat heeft veel meer effect dan de inhoudelijke argumenten van beleidsdossiers."

The winner takes it all

Compleet debatteren zoals de Amerikanen dat doen, dat gebeurt hier in Nederland niet zo snel. Volgens Roderik van Grieken komt dat door het verschil in onze politieke systemen. "In Nederland zullen we niet die richting opgaan," stelt hij. "In Amerika heb je een 'Winner takes all'-principe. Het is óf de democraten, óf de republikeinen."

In de Nederlandse politiek moet je altijd coalities maken, later heb je je tegenstander nog nodig. "Het heeft dan weinig zin om je politieke tegenstanders te hard aan te vallen. Niet als je mee wilt regeren in ieder geval."

Lees ook

De Grieken

Maar of het beeld van onze regering ook echt verbetert na het zien van het 'debat-debacle', valt nog te bezien. Tom van der Meer is hoogleraar politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is hier terughoudend in. "Er zijn sowieso weinig mensen die zich bezig houden met de Amerikaanse verkiezingen." zegt hij. "Dus het zou gaan om een hele specifieke groep. En daarnaast hebben mensen niet heel sterk de neiging om hun vertrouwen te laten beïnvloeden door wat er over de grenzen gebeurt.

"Dat geldt ook zo voor de economie", gaat Van der Meer verder. "Omdat het in Griekenland slecht gaat, gaan wij niet opeens stoppen van het stimuleren van onze economie. Zo kijken mensen. Ze kijken op basis van wat ze verwachten van hun eigen land."

Voor iedereen een partij

Als het gaat om het landelijk vertrouwen in de politiek, doet Nederland het aardig. Europees gezien staat Nederland in de sub-top, onder Scandinavië, samen met Zwitserland en Malta. "Het vertrouwen is hier groter dan in Duitsland en België. En zeker groter dan het Verenigd Koninkrijk op dit moment."

De oorzaken daarvan zijn tweeledig. "De eerste reden is het niet voorkomen van corruptie", legt Van der Meer uit. "Hoe transparanter een regering, hoe meer vertrouwen de bevolking heeft in de volksvertegenwoordigers." Daarnaast speelt de evenredigheid van een land ook een grote rol. "Als je een evenredig kiesstelsel hebt, kunnen veel bevolkingsgroepen zich herkennen in het parlement. En dus ook in de politiek." Kortom, het is niet waarschijnlijk dat de heftige debatten in Amerika tussen Trump en Biden, invloed hebben op het vertrouwen in de Nederlandse politiek.

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.