Biologische courgettes, spaghetti en zelfs chocoladepasta. De supermarkten liggen er tegenwoordig vol mee. De verkoop van biologische producten stijgt hard, maar steeds meer biologische speciaalzaken sluiten hun deuren.

Zo staat speciaalzaak Marqt op het punt overgenomen te worden door biologische supermarktketen Ekoplaza, omdat de eindjes financieel niet meer aan elkaar geknoopt kunnen worden. Veel filialen moeten daardoor sluiten. Dat lijkt vreemd wanneer de omzet van biologische producten blijft stijgen, maar dat is het niet. De omzetstijging komt namelijk bij de gewone supermarkten vandaan, daar werd 8 procent meer biologisch voedsel verkocht. De omzet in speciaalzaken daalde de afgelopen jaren juist.

Biologisch is mainstream

"Alleen de 'donkergroene' mensen, de geitenwollensokkentypes, doen hun boodschappen bij een speciaalzaak. Dat is een vrij stabiele groep die niet echt groeit. De groei die we zien, komt van de zogenoemde 'lichtgroene' mensen. Die slaan hun biologische boodschappen gewoon in bij de Albert Heijn of de Lidl", zegt Sebastiaan Schreijen. Hij is analist bij Rabobank en deed onderzoek naar de omzetgroei van biologische producten.

"Biologisch is mainstream geworden. Je ziet het ook als je de supermarkt in loopt. Eerst lagen de biologische producten in een apart schap in een hoekje. Nu liggen de biologische producten tussen de normale groente", zegt Schreijen. Biologische groente is veel populairder geworden. "Mensen zijn meer met eten bezig, ze willen gezonder en duurzamer eten. Als je biologisch koopt, denken mensen: dit zit wel goed."

'Niet bij de Albert Heijn'

Biologische winkels hebben het moeilijk tussen al het geweld van de gewone supermarkten. In de laatste 5 jaar verdwenen er 50 speciaalzaken. Hoe blijven de overgebleven toch concurreren? Volgens Roosmarijn Staat zit dat hem vooral in kwaliteit. Staat is eigenaar van het Rottedamse Gimsel, de grootste biologische speciaalzaak van Nederland. "Wij gaan vanuit een bepaalde kwaliteit te werk, we werken het liefst samen met partijen die een stap extra doen", vertelt Staat.

"Zodra er een schaalvergroting bij komt kijken, gaat het altijd ten koste van de kwaliteit. Bij biologische speciaalzaak kun je dat vertrouwen bieden, bij bijvoorbeeld Albert Heijn weet je niet of het wel zo biologisch blijft."

'Toegankelijk en betaalbaar'

Ook Schreijen ziet de biologische speciaalzaak niet snel helemaal verdwijnen. "De echte 'donkergroene' mensen peinzen er niet over bij de gewone supermarkt te kopen. Dus die markt blijft altijd bestaan."

Maar de zogenoemde 'lichtgroene' mensen kunnen hun hart ophalen in de gewone supermarkt. Ook bij Lidl stapten ze in het biologische segment. "De klant wil duidelijk een biologisch assortiment. Het is dus mooi dat wij dat voor een brede groep mensen toegankelijk kunnen maken en ook betaalbaar", zegt Christine Braun van Lidl Nederland. "Biologische producten zijn wel iets duurder, maar wij kunnen er veel van aanbieden, waardoor het ook weer goedkoper wordt."

De Amerikaanse president Donald Trump komt waarschijnlijk binnenkort met importtarieven op producten uit de EU. Moet Europa dan hard terugslaan? ING-econoom Bert Colijn denkt van niet: "Het beste is om vooral niet impulsief en emotioneel te reageren."

Buurlanden Canada en Mexico, maar ook China kregen al te maken met Amerikaanse importtarieven. De landen waren er snel bij om op hun beurt heffingen in te voeren op Amerikaanse producten. Ook Europese landen kunnen, als het aan Trump ligt, binnenkort importtarieven verwachten. Maar hebben wij iets waarmee we de Verenigde Staten onder druk kunnen zetten?

Kaarten tegen de borst

"De Europese Commissie houdt de kaarten nog tegen de borst als het gaat om mogelijke tegenmaatregelen", ziet Colijn. "Tijdens de eerste termijn van Trump koos de EU voor symbolische tegenmaatregelen, zoals heffingen op Harley-Davidson motoren, Amerikaanse whiskey en spijkerbroeken. Of ze dat pakket nu uitbreiden, is nog onzeker."

Het probleem is volgens hem dat dit soort tegenmaatregelen ook bij ons als Europeanen veel pijn doen. Hogere importtarieven betekenen namelijk hogere prijzen voor consumenten. Dat is nadelig voor de Europese economie, net zoals economen zeggen dat de heffingen die Trump heeft ingevoerd schadelijk zijn voor de Amerikaanse economie.

Hoe moet de EU straks reageren op Amerikaanse importtarieven? 'Vooral niet laten meeslepen in emoties van Trump'

'Ruimte om te onderhandelen'

"Economisch gezien zou je zeggen dat het verstandig is om geen heffingen op te leggen. Dat geeft de minste verstoring", legt Colijn uit. "Maar politiek gezien is onderhandelingsruimte belangrijk. De vraag is hoeveel pijn je op korte termijn accepteert om op lange termijn een gunstige deal te krijgen, namelijk dat de tarieven weer verdwijnen."

Het beste scenario is dat de situatie niet escaleert, maar juist de-escaleert, gaat hij verder. "Voor de economie is het beter als de markt zo min mogelijk verstoord wordt. Hoe vrijer onze bedrijven naar de VS kunnen exporteren, hoe beter. En hoe minder heffingen wij op Amerikaanse producten leggen, hoe voordeliger dat is voor onze eigen consumenten."

Zaken doen met Trump

Hoewel Trump niet al te diplomatiek overkomt, blijft het volgens Colijn nog wel mogelijk om met de Amerikaanse president te praten en op die manier tot een afspraak te komen die voor iedereen voordelig is. "Hij kent wel het concept van deals sluiten, heeft er boeken over geschreven. Er zal dus altijd een manier moeten zijn om te onderhandelen, zonder de situatie onnodig te laten escaleren."

In de tussentijd moet Europa zich vooral niet laten meeslepen in de emoties van Trump en zelf inzetten op die de-escalatie, vindt de econoom. "Daarom is het cruciaal om binnen de wet te blijven opereren. De Wereldhandelsorganisatie biedt mogelijkheden om te reageren en de EU heeft een lijst met potentiële tegenmaatregelen klaar. Maar wat daar precies op staat, dat weten we nog niet."

Extra belasting op Tesla?

Door de vijandelijke taal vanuit het Witte Huis zijn er vanuit de samenleving geluiden te horen om de Amerikanen 'hard' te straffen. Ook in de webchat van EenVandaag worden regelmatig suggesties gedaan voor tegenmaatregelen. Bijvoorbeeld het zwaar belasten van Tesla-auto's, omdat daarmee Trumps rechterhand Elon Musk direct getroffen wordt.

Maar Colijn denkt dat dat geen verstandige actie zou zijn. "Vergelijk het met de discussies rond TikTok: als een bedrijf niet voldoet aan de Europese wet- en regelgeving, dan kun je ingrijpen. Maar het moet dan niet puur politiek gemotiveerd zijn."

Paus Franciscus ligt sinds 3 weken in het ziekenhuis vanwege een dubbele longontsteking. Overal in de wereld komen gelovigen bijeen om voor hun leider te bidden en gister kregen ze eindelijk goed nieuws van de paus zelf: het gaat iets beter met hem.