Helft budget ziekenhuizen gaat niet naar patiënten: 'Niet slecht, maar simpelweg nodig'

De zorgpremies stijgen volgend jaar. Maar niet alle ziekenhuiskosten gaan naar patiënten. Sterker nog, de helft ervan gaat naar niet-patiëntgebonden zaken zoals overheadkosten. Dat zegt hoogleraar Patrick Jeurissen. "Kan kloppen", zeggen experts.

"Veel overheadkosten zijn niet per se slecht, maar simpelweg nodig", zegt bestuursvoorzitter Wim van Harten van het Rijnstate Ziekenhuis in Arnhem. Hij is ook hoogleraar kwaliteitsmanagement en zorgtechnologie aan de Universiteit Twente.

Facilitaire diensten

"Overhead is ook de facilitaire diensten als schoonmaak, de financiële administratie, de ict, het gebouwbeheer en de eisen die aan de luchtbehandeling op ok's worden gesteld", legt Van Harten verder uit. Ook in de patiëntenzorg zijn er veel van dat soort kosten.

"Je moet een overleg voeren in een team om het behandelbeleid vast te stellen als je met verschillende specialisten een patiënt behandelt", vervolgt hij. "Dat is dan wel overhead, maar hele nuttige. Zonder overleg met een specialist, heb je geen goed beleid." Als je al die kosten meetelt kun je volgens Van Harten wel op die 50 procent niet-patiëntgebonden kosten uitkomen.

Bekijk ook

• 

  Na de boodschappen en energie stijgen ook de zorgpremies: deze gemeente schiet te hulp

  • 27-09-2022

Hoge administratieve kosten

Daarbij erkent Van Harten wel dat er overheadkosten zijn die te snel oplopen, zoals administratiekosten en ict-kosten. Deze kosten stijgen in Nederland harder dan in andere Europese landen. Dit ziet ook gezondheidseconoom Xander Koolman van de Vrije Universiteit Amsterdam.

"We weten uit onderzoek dat Nederland veel geld uitgeeft aan organisatie en administratieve taken. Dat is niet heel verrassend, omdat stelsels met private zorgaanbieders te maken hebben met heel veel partijen waar ze aparte contracten en aparte verantwoording voor moeten opstellen. Dat betekent eigenlijk heel veel werk."

Nationalisering van ziekenhuizen

Ook Van Harten ziet dat ons zorgstelsel ziekenhuizen veel administratieve taken geeft. "Dat komt misschien toch wel door die managed competition, die gedeeltelijke marktwerking die we hebben." Hij zegt dat de samenwerking met zorgverzekeraars, inkopers, de inspectie en partijen zoals de Nederlandse Zorgautoriteit leidt tot 'administratieve kluwen'.

Koolmaan ziet een grotere rol voor de overheid weggelegd, omdat veel partijen elkaar onderling niet vertrouwen. "Een van de manieren om administratiedruk fors te reduceren is het nationaliseren van zo'n ziekenhuis. Maar dat wordt niet overwogen in Nederland. Als je een private partij wil sturen, ga je dat toch doen met allerlei informatie-aanvragen en prikkels en contracten. Dat is de wereld waarin we zitten."