meer NPO start

Heeft Hamas hand overspeeld? Volgens deze expert past oorlog in Gaza in het plan van de terreurgroep

Heeft Hamas hand overspeeld? Volgens deze expert past oorlog in Gaza in het plan van de terreurgroep
Magnus Ranstorp doet al decennia onderzoek naar terreurgroepen als Hamas
Bron: EenVandaag

Een week na de bloedigste aanval ooit op Israël hebben de Palestijnen een hoge prijs moeten betalen voor de terreur van Hamas. Maar wat wilde de groep eigenlijk bereiken met hun actie en is dat gelukt? "Ze zijn zelf waarschijnlijk ook verrast."

Magnus Ranstorp is een Zweedse politicoloog en doet onderzoek naar terrorisme. Hij is een kenner van Hamas en heeft met alle belangrijke leiders gesproken. Hij denkt dat de groep, door het Westen aangemerkt als terreurorganisatie, zelf ook verrast is door het 'succes' van hun aanval.

'Deze aanval overtreft alles'

"Ik doe al 30 jaar onderzoek naar Hamas. Ze hebben nog nooit een operatie uitgevoerd zoals deze. Dit overtreft alles wat ze eerder hebben gedaan, ook als je naar de schaal kijkt", zegt Ranstorp.

Hij vertelt dat Hamas in het verleden bomaanslagen heeft gepleegd, bijvoorbeeld op bussen. "Maar we spreken nu over een meervoudige aanval. Ze bliezen gaten in het hek om Gaza, schakelden Israëlische tanks uit, wierpen met bommen en drones, voerden geraffineerde aanvallen met raketten uit."

Meer dan 1.300 doden

De onderzoeker wijst daarnaast op de wreedheid van de aanvallen van vorig weekend. "2.000 misschien wel 3.000 Hamas-strijders, terroristen, trokken schreeuwend naar verschillende kibboets in de buurt, en naar Supernova-muziekfestival."

Sommigen reden op SUV's en met automatische wapens op hun doelwit af, vervolgt Ranstorp. "Ze hebben zeker 260 mensen afgeslacht op dat festival. En nu, een week later, hebben we het over 1.300 mensen, burgers en enkele militairen, die bij de aanvallen zijn gedood."

Hamas-kenner Magnus Ranstorp vertelt over de beweegredenen van de Palestijnse terreurgroep

Hamas zelf ook verrast?

Dat Hamas Israël zo'n zware slag wist toe te brengen - in het land wordt gesproken over 'hun eigen 9/11' - heeft een schokgolf in Israël teweeggebracht, maar dit had de groep misschien ook niet verwacht, denkt Ranstorp. "De succesvolle aanval heeft Hamas zelf waarschijnlijk ook verrast."

De aanvallers hadden volgens hem gerekend op veel tegenstand, van het leger en van gewapende burgers. "Ik denk dat velen dachten dat ze nooit meer zouden terugkeren." Maar de verwachte weerstand bleef in de praktijk grotendeels uit.

Met vinger naar Israël wijzen

De gevolgen van de slachtpartijen van Hamas zijn groot voor de Palestijnse bevolking, zegt Ranstorp. De continue luchtaanvallen van het Israëlische leger op de Gazastrook zijn daar het voorbeeld van. Volgens de Palestijnse autoriteiten is het dodental van de bombardementen inmiddels opgelopen tot ruim 2.200.

Dat er nu zoveel burgers omkomen in de Gazastrook is volgens hem altijd het plan geweest van Hamas. "Ze spreken nu al over de wreedheden van Israël in Gaza, hoe dat de burgerbevolking treft, en dat de bombardementen oorlogsmisdaden zijn."

Bekijk ook

'Ze hopen op politieke steun'

De Hamas-kenner ziet dat de groep, die Israël zegt te willen vernietigen en op het grondgebied een Palestijnse staat wil stichten, op die manier probeert zoveel mogelijk politieke steun te krijgen voor hun strijd.

Ze proberen een reactie van Israël uit te lokken, legt Ranstorp uit. "Ze willen het Israëlische leger Gaza in lokken, om ze daarna te bekritiseren op het schenden van het internationaal recht, zodat ze sympathie krijgen van de Arabische landen en de rest van de moslimwereld."

Status quo doorbreken

Hamas wil de status quo doorbreken en de dynamiek in het conflict voorgoed veranderen, zegt de politicoloog. De groep hoopt een oorlog tegen Israël te ontketenen, niet alleen vanuit Gaza, maar ook vanuit andere kanten: "Ze willen een oorlog met meerdere fronten."

"Je ziet nu dat ze als eerste iedereen in de diaspora proberen te mobiliseren", vervolgt hij. Ze hopen dat Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever, maar ook die in Libanon en Jordanië, zich aansluiten. "En natuurlijk hopen ze op Hezbollah."

Bekijk ook

Regio onvoorspelbaarder

Hamas en Hezbollah onderhouden nauwe banden: ook de politieke en militaire groepering in Libanon ziet Israël als aartsvijand. Op de achtergrond worden beide groepen gesteund door het streng-islamitische regime in Iran, dat Israël als Joodse staat ook als aartsvijand beschouwt.

Ranstorp is bang dat de huidige oorlog tussen Israël en Hamas dan ook kan uitmonden in een groter conflict. "Het is een ingewikkelde regio, dat is het altijd al geweest, maar de situatie is nog onvoorspelbaarder geworden."

'Gevaarlijk voor hele wereld'

De politicoloog houdt dan ook zijn hart vast, nu een Israëlisch grondoffensief aanstaande lijkt terwijl ruim 2 miljoen Palestijnen vastzitten in de Gazastrook en geen kant op kunnen. "Wat gaan Hezbollah en Iran doen als Israëlische militairen straks Gaza intrekken", vraagt hij zich af.

"Ik maak me zorgen. Krijgen we komende week te maken met een regionale oorlog?", zegt Ranstorp tot slot. "Dit is een gevaarlijke situatie, niet alleen voor Israël, maar voor de hele wereld."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse hulpverleners staan klaar voor Myanmar na aardbeving: 'Alle politieke lijntjes vervallen'

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa
Ter illustratie: testlancering van een raket in Noorwegen (2023)
Bron: AFP

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Bekijk ook

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

Bekijk ook

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Bekijk ook

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant