Ophef op Schiermonnikoog. Elk jaar op de zaterdag voor Pinksteren is het feest op het waddeneiland: een haan wordt in een mand in een 18 meter hoge mast de lucht in gehesen en blijft daar drie dagen zitten. Dit Pinksterfeest, Kallemooi genoemd, wordt al sinds mensenheugenis gevierd op het eiland. Maar vanaf de wal komen steeds meer mensen in opstand tegen deze traditie, uit medeleven met de haan.

Karen Soeters, oprichter van Animals Today, is een petitie gestart tegen Kallemooi en hoopt dan ook dat de haan dit jaar niet de hoogte in gaat. “We vinden tradities prachtig maar dit is gewoon dierenmishandeling.” Ze vindt dat de haan ernstig beperkt wordt in zijn bewegingsvrijheid. De haan kan, als het gaat regenen of onweren,  geen kant op. Bovendien vindt ze het een slecht voorbeeld voor de jongere generatie. “Als je ziet dat kinderen denken dat je op deze manier dieren moet houden, om een leuk feestje te houden, dat is gewoon bizar.”

De burgemeester van Schiermonnikoog, Ineke van Gent, baalt van alle commotie rond het feest. “De haan komt niks tekort. Hij zit in een grote mand waar plaats is voor wel vier hanen, er is voldoende eten en drinken en bovendien wordt hij al die tijd in de gaten gehouden door een dierenarts via een webcam”. 

Na eerdere protesten besloot de organisatie een webcam te plaatsen in de mand om de haan continu in de gaten te houden. In de raadszaal van het gemeentehuis is de haan dus 24 uur per dag live te volgen. Dierenmishandeling is het wat haar betreft absoluut niet. “Iedereen hier op het eiland is ervan overtuigd dat het niet slecht is voor de haan, anders zouden we het natuurlijk niet doen.” 

Alsnog een knuffelhaan?

Welke haan dit jaar het symbool wordt van Kallemooi is nog niet bekend. Volgens de traditie wordt de haan op zaterdag door een jongeman van het eiland uit een hok ‘gestolen’ en naar de commissie van Kallemooi gebracht. Daar wordt het dier eerst gekeurd door een dierenarts en daarna samen met voldoende water en brood voor drie dagen in de mand gestopt. Rond middernacht wordt de haan in de mast omhoog gehesen en hij komt er op Pinksterdrie (dinsdag) pas weer uit. Soeters hoopt dat de organisatie er alsnog voor kiest om een knuffelhaan in de mand te stoppen. “Of tekeningen van een haan, gemaakt door kinderen.” Maar ook dit jaar gaat de haan weer gewoon de lucht in, waar het beest overigens altijd nog gezond weer uitgekomen is.

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."