Tien jaar lang seksueel misbruik door een oom en tante: het had grote gevolgen voor Hadassah Wiersma, die opgroeide als Jehova getuige. "Van buiten was ik altijd aan het lachen, maar van binnen ging ik kapot."

"Het misbruik begint al op mijn zevende en is bijna tien jaar lang doorgegaan", vertelt Hadassah Wiersma in haar woning in Den Haag. Ze laat foto’s zien uit die periode: een blond meisje met een stralende lach. "Ik lach, maar mijn ogen huilen. Je ziet een meisje dat veel te verbergen heeft."  In een meldpunt dat afgelopen november werd opgericht, zijn bijna driehonderd meldingen binnengekomen. De Jehovah’s Getuigen zelf weigeren onafhankelijk onderzoek naar de zaken.

'We zijn familie, dus dan doe je dat maar'

Op haar zevende is het haar oom die voorstelt Hadassah naar bed te brengen. Voor het slapengaan vertelt hij een zelfverzonnen verhaaltje. "Mijn lichaam werd onderdeel van het verhaal, zodat hij me kon betasten." Toen haar oom en tante trouwden, kregen ze een eigen huis waar Hadassah mocht blijven logeren. "Toen begon de werkelijke ellende. Ik moest zonder pyjama tussen hen in slapen." Dat naakt slapen wordt al snel meer. "Ik vond het raar, maar dacht: het zal wel oké zijn. We zijn familie, dan doe je dat maar."

Haar oom en tante zetten Hadassah onder druk om niemand iets te vertellen. Het zorgt bij het meisje voor een dubbelleven. "Van buiten was ik altijd aan het lachen, maar van binnen ging ik kapot. Dat is je leven, je moet continu op je hoede zijn wat je wel en niet kan zeggen." Naarmate ze ouder wordt, worden de dreigementen die haar moeten laten zwijgen heftiger.

Als Hadassah achttien is, breekt ze. Ze ontmoet iemand die haar helpt te praten. Het balletje begint zo te rollen: haar ouders komen te weten wat er gebeurd is en op die manier komt het ook bij de organisatie van Jehovah’s Getuigen terecht. 

Geen veroordeling

Binnen de Jehovah’s begint een ‘comitézaak’, een rechtszaak die binnen de gesloten gemeenschap van Jehovah’s Getuigen plaatsvindt. Hierbij worden ouderlingen van de Jehovah’s ingeschakeld om de zaak te onderzoeken. Uiteindelijk kan besloten worden een beschuldigde te straffen, bijvoorbeeld door restricties (iemand mag bepaalde functies niet meer uitvoeren), ontheffing uit een officiële functie binnen de Jehovah’s, of uitsluiting. Dat laatste is de zwaarste straf die Jehovah’s opgelegd kunnen krijgen en houdt in dat ieder contact met de uitgeslotene vermeden dient te worden. 

Uitsluiting kan ongedaan gemaakt worden als een veroordeelde berouw toont naar de gemeenschap. In de zaak van Hadassah worden haar oom en tante een tijdje uitgesloten, maar binnen een paar maanden weer opgenomen in de gemeenschap omdat ze berouw tonen. Het toont een groter probleem bij de Jehovah’s: ze proberen de problemen binnenhuis op te lossen, waardoor gemeenten bijvoorbeeld geen informatie krijgen over vermeende kindermisbruikers.

Geen getuigen

Hadassah heeft destijds wél ook aangifte gedaan bij de politie. Daar kwam het nooit tot een zaak, omdat er geen getuigen waren. Ze is daarmee een uitzondering: van de 292 meldingen die binnenkwamen bij Reclaimed Voices, heeft het tot slechts vijf aangiften geleid.  Frank Huiting, oprichter van Reclaimed Voices, denkt dit te maken heeft met de geslotenheid van de organisatie, waardoor slachtoffers bang zijn om alles weer op te rakelen en voor confrontaties met bekenden van Jehovah’s Getuigen.

Huiting hoopt dat de Jehovah’s hun beleid aanpassen om de veiligheid voor kinderen te garanderen. Daarvoor is openheid en transparantie nodig. De Jehovah’s Getuigen geven aan dat leden altijd naar de politie mogen gaan. Maar volgens Huiting, die zelf ex-Jehovah en slachtoffer van misbruik is, is er angst om naar buiten te treden met het verhaal. 

"De drempel om aangifte te doen is heel hoog. Dat komt door angst om het trauma op te rakelen, maar ook door angst voor de gemeenschap. De signalen die wij binnenkrijgen zouden moeten leiden tot een onderzoek." Dat is tot nu toe niet gelukt. Sterker nog: de Jehovah’s weigeren met Reclaimed Voices in gesprek te gaan.

Kijk en lees ook: 

Drie zelfmoordpogingen 

Hadassah zelf zegt nooit excuses of erkenning van hen gekregen te hebben. Omdat ze samenwoont met iemand van buiten de Jehovah-gemeenschap, wordt Hadassah zelf uitgesloten. "Ik was alles kwijt: familie, vrienden... De wereld waar alles om draaide, viel in duigen. Ik was alleen op de wereld. Voor je gevoel word je niet geloofd, ben je iedereen alleen maar tot last.’" Het resulteert in totaal in drie zelfmoordpogingen. 

Jaren therapie zorgen ervoor dat Hadassah er weer een beetje bovenop komt. Het omslagpunt volgt ongeveer een jaar geleden, op het sterfbed van haar vader. "Op het laatst hadden we voor het eerst echt goede gesprekken. Hij heeft me toen gezegd: je hebt een strijd te leveren, ga die strijd aan. Op de crematie waren zo’n vierhonderd mensen, allemaal Jehovah’s. Er was maar een handjevol mensen dat mij kwam condoleren. Ik heb niks meer te verliezen, ik ben alles al kwijtgeraakt. Als mijn verhaal er voor zorgt dat een of twee kindjes de moed hebben om te praten, dan heb ik al gewonnen."

reactie
clock 11-06-2018 14:55

Reactie Jehovah's Getuigen

"Het is lastig om iets over het door de stichting genoemde aantal meldingen te zeggen, omdat verdere details ons niet bekend zijn. Wij hebben niet de illusie dat seksueel kindermisbruik helemaal te voorkomen is, maar kunnen wel vaststellen dat het binnen ons kerkgenootschap om incidenten gaat. Hoewel wij geen statistieken bijhouden is het aantal meldingen van seksueel kindermisbruik dat wij in de loop van de afgelopen tientallen jaren hebben ontvangen gering. Wij herkennen ons dan ook niet in het door de stichting gecommuniceerde aantal. Een onafhankelijk onderzoek zou ons inziens daarom ongegrond en buitenproportioneel zou zijn.

Het relatief geringe aantal van seksueel kindermisbruik binnen onze geloofsgemeenschap is mede te danken aan de reeks artikelen die wij in de loop der jaren in onze publicaties en op onze website www.jw.org hebben opgenomen en waarin ouders en voogden worden gewaarschuwd voor de gevaren waaraan kinderen blootgesteld kunnen worden. Om de geloofsgemeenschap te beschermen worden tegen daders middelen als excommunicatie en levenslange ontheffing uit het ambt niet geschuwd. Niettemin is elk geval van seksueel kindermisbruik voor ons natuurlijk een teveel.

Onze inspanningen zijn geformuleerd in het document Bijbelse standpunt van Jehovah’s Getuigen over de bescherming van kinderen. Door ons protocol voor de behandeling van seksueel kindermisbruik in de openbaarheid te brengen, heeft iedereen nu inzage in onze werkwijze.

Anders dan wel wordt beweerd, verlenen wij pastorale zorg aan elk slachtoffer dat ons daarvoor benadert. Er mag dan ook geen misverstand over bestaan dat wij graag bereid zijn om met individuele slachtoffers te spreken en hen de persoonlijke aandacht te geven die zij nodig hebben. Dat is vele malen productiever dan communicatie middels open brieven in de media, zoals de stichting kennelijk voorstaat. Rechtstreekse communicatie met de afzonderlijke slachtoffers heeft dan ook onze absolute voorkeur."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.