Het pasgeboren dochtertje van Evi van den Oever werd afgelopen winter ziek door het RS-virus en moest met spoed worden opgenomen. "Wies was nog maar twee weken oud toen ze via haar oudere broer verkouden werd." Toch kan dit najaar nog niet worden geprikt.

Door het RS-virus belanden jaarlijks duizenden jonge kinderen met luchtwegklachten in het ziekenhuis. Begin dit jaar adviseerde de Gezondheidsraad om het nieuwe beschermmiddel tegen het RS-virus aan het Rijksvaccinatieprogramma toe te voegen. In België en andere Europese landen wordt dit najaar begonnen met inenten. Toch kan dit najaar in Nederland nog niet geprikt worden.

Beademing

Toen het dochtertje van Evi eind vorig jaar ziek werd, begonnen de klachten verergeren. "Op een gegeven moment huilde ze niet meer, dronk niet meer en begon ze er grauw uit te zien." Als ze naar de spoedeisende hulp gaan, moet Wies direct aan de beademing.

Bijna een week ligt ze op de IC en mogen Evi en haar man haar niet vasthouden omdat ze zo zwak is. Na een aantal weken gaat het gelukkig weer een stuk beter met Wies. "Maar ze is door het oog van de naald gegaan."

Duizenden gevallen

Jaarlijks worden zo'n 3.500 kinderen opgenomen in het ziekenhuis door het RS-virus, vertelt Patricia Bruijning. Ze werkt als kinderarts en epidemioloog in het UMC Utrecht.

In de meeste gevallen verloopt dit niet zo ernstig als bij Wies. "Toch zijn er een paar honderd kinderen die extreem ziek worden."

Druk op de zorg

Het RS-virus is een seizoensziekte, die vooral piekt van oktober tot maart. "Die kinderen worden dus vaak op hetzelfde moment ziek en dat geeft een enorme druk op de zorg," vertelt Bruijning. De reguliere zorg komt daarmee ook onder druk te staan. "Operaties worden uitgesteld of gecanceld."

De ontwikkeling van een beschermmiddel biedt een oplossing. Het wordt vaak een RS-vaccin genoemd, maar Bruijning legt uit dat het eigenlijk gaat om antistoffen. "Bij een vaccin spuit je iets in dat antistoffen opwekt. Bij dit medicijn worden direct antistoffen ingespoten."

Tussenkop

Een prik met die antistoffen, Beyfortus, kan kinderen 6 maanden beschermen tegen het virus. Verschillende Europese landen, waaronder Frankrijk, Luxemburg en Spanje beschikken al over het middel en enten jonge kinderen er ook al mee in.

Dit najaar kunnen ook in Italië, Zweden, Portugal en België kinderen een prik krijgen.

Prik op z'n vroegst in 2025

In februari dit jaar adviseerde de Gezondheidsraad om het middel zo snel mogelijk in het Rijksvaccinatieprogramma op te nemen. Het ministerie van Volksgezondheid heeft hier geld voor vrijgemaakt en liet deze week weten ernaar te streven het programma in 2025 uit te rollen.

Volgens een woordvoerder van het ministerie van VWS is het nu nog niet beschikbaar, omdat die uitrol tijd nodig heeft. Dat komt omdat het een prik is die al in de eerste twee weken na de geboorte moet worden gegeven. "Dat is eerder dan andere vaccinaties die baby's krijgen. En dus moeten we met het RIVM kijken op welk moment en wie die prik het beste kan geven."

Draagvlak ouders

Daarnaast speelt ook de bereidheid onder ouders een rol. Omdat sommige ouders terughoudend zijn in het vaccineren van hun kinderen, wil het RIVM ervoor zorgen dat er ook draagvlak komt bij ouders om de antistoffen te geven.

Het is vooraf moeilijk te voorspellen, zegt Patricia Bruijning. Maar ze verwijst wel naar de ervaringen in Spanje en Frankrijk. "Die hebben het afgelopen winter gebruikt en daar zag je een grote bereidheid bij ouders." Daar zijn ook de ziekenhuisopnamen lager dan de jaren ervoor.

Impact op gezin

De dochter van Evi is nu gezond verklaard, maar de gebeurtenis heeft een enorme impact gehad op het hele gezin.

En ook nu blijven er zorgen. "Ook al is ze volgens de artsen gezond, we weten niet of het nog gevolgen zal hebben op de lange termijn."

'Trauma besparen'

Was de mogelijkheid er geweest dan had Evi haar dochter graag het beschermmiddel gegeven. Dat het nu nog niet beschikbaar is in Nederland, vindt ze dan ook jammer voor de ouders die er nu nog een seizoen mee te maken krijgen. "Het zou ons een groot trauma hebben bespaard."

Binnenkort zal er een brief naar de Tweede Kamer gaan waarin het ministerie van VWS de aanpak en het tijdspad voor dit vaccinatieprogramma toelicht. De Gezondheidsraad adviseert volgend jaar of ook ouderen in aanmerking komen voor een prik tegen het RS-virus.

De teelt van lelies op landbouwgrond in het Gelderse Lochem veroorzaakt grote onrust. Bewoners zijn bang dat de bestrijdingsmiddelen die daarbij gebruikt worden, schadelijk zijn voor hun gezondheid. Omwonenden hopen dat de teelt verboden wordt.

Bij demonstraties door heel het land protesteren vandaag duizenden Amerikanen tegen het beleid van Donald Trump en voor het behoud van de democratie. Ook op andere gebieden lijkt het vertrouwen in de president minder te worden.