Groot tekort aan hondsdolheid-vaccins, terwijl rabiës gevaarlijker is dan veel mensen denken

Er is een landelijk tekort aan het vaccin tegen hondsdolheid. De GGD heeft het preventief prikken zelfs opgeschort tot januari. Volgens experts is het daarom des te belangrijk om zelf op te blijven letten als je naar een risicogebied gaat.

Hondsdolheid, ook wel bekend als rabiës, is levensgevaarlijk. Je kunt het oplopen door een beet of krab van een hond, kat, aap of vleermuis. Of zelfs door een lik van zo'n dier aan een wondje.

Lange incubatietijd

Als je in het buitenland gebeten of gekrabt wordt door zo'n dier, moet je direct naar de dokter, benadrukt GGD-arts Charlie van der Weijden. Dit om te voorkomen dat je besmet raakt met het rabiësvirus. Als je klachten krijgt, is er namelijk geen behandeling meer en kan het virus dodelijk zijn.

Belangrijk om daarbij op te merken is dat rabiës een lange incubatietijd heeft, tussen de 20 en 90 dagen. Dat is dan ook de reden waarom de GGD niet meer preventief prikt. Ze bewaren de prik alleen nog voor noodgevallen, als iemand besmet blijkt en nog op tijd behandeld kan worden door middel van een vaccinatie.

'Niet iedereen vaccineren'

Maar aan dat vaccin is nu dus een tekort, waardoor de GGD preventief prikken heeft opgeschort. Bij de GGD Amsterdam hebben ze op dit moment nog genoeg van het vaccin, maar het hangt er wel vanaf hoe lang het tekort gaat duren, zegt GGD-arts Van der Weijden.

"In Amsterdam hebben een extra levering gekregen, omdat onze leverancier nu de mogelijkheid heeft om vaccins uit het buitenland te importeren. Daarmee kunnen we een deel van de doelgroep vaccineren", vertelt Van der Weijden. Maar of je daartoe behoort, wordt op individueel niveau beoordeeld. "We kunnen niet iedereen die dat wil vaccineren."

Meer tekorten

Het rabiësvaccin is niet het enige vaccin of medicijn waar een tekort aan is. Dat heeft ermee te maken dat Nederland een klein land is, zegt vicevoorzitter Nicole Hunfeld van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP). "We staan daardoor niet vooraan in het uitdelen van medicijnen, Europees."

Daarnaast heeft Nederland de laagste prijzen van Europa, vertelt ze. "Die worden vooral bepaald door zorgverzekeraars die de medicijnen inkopen. De afgelopen 15 jaar was er een speciaal beleid in Nederland dat een aantal middelen zo goedkoop mogelijk in de markt gezet worden", legt ze uit.

Stress en agressie

"Dat betekent dat we enerzijds voor fabrikanten niet interessant zijn. Anderzijds betekent het dat er voor bepaalde fabrikanten gekozen wordt. Die zitten dan jarenlang vast aan een contract. De fabrikanten die dat contract niet krijgen, halen hun middel van de Nederlandse markt. Daardoor hebben we relatief weinig keuze", vertelt Hunfeld.

Of dit beter wordt in de toekomst? Volgens Hunfeld werkt het ministerie van Volksgezondheid, Wetenschap en Sport (VWS) hier hard aan. "Dit omdat patiënten, apothekers en artsen er veel te veel last van hebben in de dagelijkse praktijk. Het geeft stress en zorgt voor agressie aan de balie in apotheken."

'Geen dieren aaien'

Maar dat zorgverzekeraars straks wat meer willen betalen voor medicijnen, ziet Hunfeld nog niet. "Ik hoop wel dat ze dat gaan doen, want goed inkopen is misschien op grote schaal fijn, maar de dagelijkse inkoopproblematiek wordt momenteel alleen maar groter en daar is niemand bij gebaat."

En dus ook niet mensen die een rabiësvaccin nodig hebben voor hun reis naar het buitenland. "Stel je hebt geen prik en gaat op reis naar een risicogebied, dan is het belangrijk om honden, katten en apen absoluut niet te aaien of te voeren", zegt Van der Weijden. "En als het je dan toch overkomt, zoek dan direct zorg op."