radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Genezen van tinnitus kan nog niet, maar behandelingen worden steeds beter

Genezen van tinnitus kan nog niet, maar behandelingen worden steeds beter
Bron: EenVandaag

Een brommend of piepend geluid in het hoofd dat nooit helemaal weggaat, ofwel tinnitus: ruim 1 miljoen Nederlanders - jong en oud - heeft er last van. Genezing is niet mogelijk, verhalen van wanhopige zoektochten zijn er des te meer. Toch gloort er hoop.

Tinnitus kan mensen soms letterlijk gek maken en leidt in extreme gevallen zelfs tot een doodswens. Van de 100.000 mensen die er dagelijks ernstig last van hebben, is het bij 10 procent zo erg dat ze ten einde raad zijn. "Leer er maar mee leven", krijgen patiënten vaak te horen, maar dat valt niet mee.

Leven beheerst door tinnitus

"Op gegeven moment vroeg ik me af of ik wel kon blijven werken met die tinnitus, of mijn kinderen en vrienden blijven zien. En ook mijn grote passie, cello spelen in een orkest, werd steeds moeilijker. Het voelde deprimerend en uitzichtloos."

Jan Huttinga was pas 19 jaar oud toen bij hem tinnitus, ofwel oorsuizen, begon op te spelen. Hij werkte in een lawaaiige omgeving en opeens was er die vervelende, harde piep in zijn oor. En nu, 45 jaar later, is het geluid er nog steeds. Door de jaren heen is de piep alleen maar harder en overheersender geworden.

Jan Huttinga
Bron: EenVandaag
Jan Huttinga

'Enorme zoektocht'

"Ik heb met veel vallen en opstaan een modus gevonden om met de tinnitus te leren leven, om het met behulp van allerlei aanpassingen te accepteren", vertelt Jan. "Het is een enorme zoektocht geweest."

"Ik werk bijvoorbeeld individueel en niet meer met teams", legt hij uit. "In de muziek ben ik op zoek gegaan naar kleine ensembles. En bij feestjes of met de kleinkinderen loop ik af en toe even weg om tot rust te komen."

Fantoomgeluid gemaakt door eigen zenuwstelsel

KNO-epidemioloog Inge Stegeman brengt de steeds groter wordende groep mensen in kaart die last heeft van de aandoening. "Tinnitus betekent een geluid in je hoofd horen dat er in werkelijkheid niet is. Het ontstaat in je eigen zenuwstelsel."

Stegeman noemt het 'een fantoomgeluid, te vergelijken met fantoompijn'. "Het kan heel licht op de achtergrond aanwezig zijn, maar ook een allesoverheersende gekmakende herrie worden."

Inge Stegeman
Bron: EenVandaag
Inge Stegeman

Doodswens

Ongeveer 10 tot 15 procent van de bevolking heeft te maken met tinnitus. Dat is bij elkaar meer dan een miljoen mensen alleen al in Nederland. De ene patiënt hoort permanent gebrom, de ander heeft last van een piep of een rinkelende toon. Sommige mensen horen het vervelende geluid voortdurend, bij anderen wisselt het geluid in volume of aanwezigheid.

"Sommige patiënten kunnen enorm veel last hebben van het geluid in hun hoofd", zegt Stegeman. "We schatten dat in Nederland zo'n 100.000 mensen ernstige hinder van de tinnitus ondervinden en dat daarvan weer zo'n 10 procent echt ten einde raad is. Tot aan een doodswens toe, dat kan echt heel ver gaan. Daarnaast zien we ook steeds meer jongeren en zelfs kinderen die tinnitus krijgen."

Lees ook

'Waarom hoorde mama niet wat ik hoorde?'

Jasper is zo'n kind met tinnitus. Hij is slechthorend geboren en kreeg al na een paar maanden hoortoestellen voor beide oren. Dat ging prima totdat er rond zijn zevende iets veranderde. "Jasper zei dat hij geluiden hoorde. Hij werd heel bang, vooral 's avonds en in de nacht", vertelt moeder Nicolijn Zieleman.

"Het hele ritueel van naar bed gaan begon al met angst. Het werd zo heftig dat Jasper op gegeven moment zei dat hij nog liever dood wilde zijn, dan met deze angst doorleven. Het was heel confronterend. Toen moest er echt iets gebeuren."

Bekijk hier het verhaal van Jasper:

Doodsbang werd hij van de geluiden die hij vooral 's nachts alleen in bed hoorde. Jasper (10) bleek die uiteindelijk te horen door oorsuizen: tinnitus. Nu, 3 jaar later, is het niet meer eng. "Ik trek me er niks meer van aan, dan is het er ook niet."

'Uitleg was opluchting: je bent niet gek'

"Ik vond het heel eng dat mama de geluiden niet hoorde, maar ik wel", herinnert Jasper zich. "Ik dacht dat iemand naast mijn bed praatte of dat er een grote spin zat die geluid maakte. Na een tijdje gingen we naar de dokter want mama vond het raar dat ik zo bang was."

"De audioloog kon het heel goed uitleggen", vertelt Nicolijn nu. "Het is tinnitus, zei hij. Met behulp van een tekening van het oor legde hij Jasper uit hoe de gehoorzenuw werkt en wat er in de hersenen gebeurt als je tinnitus hebt. Dat het geluid niet echt is, maar dat hij zeker ook niet gek is. Die uitleg was voor Jasper een opluchting, sindsdien gaat het een stuk beter."

'Leer er maar mee leven'

Op dit moment bestaat er nog geen behandeling om van tinnitus af te komen. Vaak krijgen mensen te horen 'leer er maar mee leven'. Maar hoe dan als je er helemaal gek van wordt?

"We kunnen mensen vooralsnog helaas niet genezen", erkent KNO-arts Diane Smit van het UMC Utrecht. "Maar we kunnen ze wel handvatten geven om er zo goed mogelijk mee om te gaan. Zo werkt cognitieve gedragstherapie voor veel mensen goed."

Onderzoek

Ook wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar genezende behandeling, dus een ingreep of medicijnen waardoor iemand van zijn oorsuizen af zou kunnen komen of het in ieder geval als veel minder storend zou worden ervaren. "Helaas heeft vooralsnog maar een heel kleine groep patiënten baat bij de diverse behandelingen", waarschuwt Smit.

Wat bij Jasper hielp was niet zozeer een ingreep, maar een praktische aanpassing: hij houdt nu zijn hoorapparaten in als hij naar bed gaat. Dat zorgt voor omgevingsgeluid, waardoor hij minder last heeft van de tinnitusgeluiden. "Ik hoor nog steeds van alles, soms kraken, dan weer gezoem. En ook wel enge geluiden. Maar ik weet nu wat het is, en daarom ben ik niet meer bang."

Experimentele behandelingen

Voorbeelden van experimentele, op genezing gerichte behandelingen zijn onder meer zuurstof- of infuustherapie, het toedienen van medicijnen zoals pijnstillers of antidepressiva en elektronische of magnetische stimulatie van het deel van de hersenen waar de tinnitus ontstaat. Maar geen van deze therapieën heeft tot nu toe eenduidig bewezen effect.

"Ook in het UMC Utrecht doen we onderzoek naar een behandeling die klachten duidelijk zou kunnen verminderen", zegt Smit. "We kijken wat het effect is van een 'cochleair implantaat' op de tinnitus. Zo'n CI-implantaat wordt normaal gesproken gebruikt bij doven of slechthorenden. Het implantaat wordt met een operatie in het oor geplaatst waardoor ze beter kunnen horen. Verschillende studies laten als bijkomstigheid ook een vermindering van de tinnitusklachten zien. Maar het is een grote ingreep die maar voor een kleine groep geschikt zal zijn."

Voorzichtig optimistisch

Epidemioloog Inge Stegeman is voorzichtig optimistisch wat de toekomst betreft: "Ik durf geen cijfers of jaartallen te noemen, maar ik ben wel hoopvol dat er ontwikkelingen richting genezing in het verschiet liggen."

Stegeman benadrukt dat er hoogstwaarschijnlijk nooit één behandeling gaat komen die alle patiënten van tinnitus kan verlossen. "Daarvoor is de aandoening en de patiëntengroep te groot en te divers."

Meer begrip voor tinnitus

Jan en Jasper kunnen op dit moment ondanks alle worstelingen goed leven met hun tinnitus. Jan werkt als vrijwilliger bij patiëntenvereniging Stichting Hoormij en ook Jasper doet mee aan een campagne van de stichting om meer begrip te creëren voor tinnituspatiënten.

Stichting Hoormij geeft op de website praktische tips voor mensen die last hebben van tinnitus of met vragen zitten rondom de aandoening.

Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom zweert de nieuwe president op de bijbel en wat is die belofte waard? Jullie vragen over de inauguratie van Donald Trump beantwoord

Waarom zweert de nieuwe president op de bijbel en wat is die belofte waard? Jullie vragen over de inauguratie van Donald Trump beantwoord
Donald Trump werd 8 jaar geleden voor het eerst beëdigd tot Amerikaans president
Bron: EPA

Hij was al eens 4 jaar president van de Verenigde Staten en vandaag neemt Donald Trump opnieuw de eed af in het Capitool. Met veel ceremonieel wordt hij beëdigd voor een tweede termijn. We vroegen wat jullie wilden weten over zijn inauguratie.

Verslaggever Tom van 't Einde is op dit moment in de Amerikaanse hoofdstad Washington D.C. en geeft antwoord op jullie vragen.

1. Hoe is de inauguratie van de Amerikaanse president ontstaan?

"De inauguratie van de Amerikaanse president is al zo oud als de Amerikaanse democratie zelf", begint Van 't Einde. "George Washington, de eerste president van de Verenigde Staten, begon er ooit mee en sindsdien is iedere president geïnaugureerd. Het is gewoon een ceremonie om het begin van een nieuw presidentschap te markeren."

De Amerika-verslaggever vertelt dat de ceremonie niet altijd in Washington D.C. werd gehouden. Na de Amerikaanse onafhankelijkheid moest het Capitool, het parlementsgebouw, namelijk nog gebouwd worden. De eerste inauguraties waren daarom in New York en Philadelphia. "Thomas Jefferson was de eerste president die in 1801 in Washington werd geïnaugureerd. Dat was toen wel met iets minder pracht en praal dan nu, want hij ging gewoon te voet naar het Capitool."

2. Trump overleefde afgelopen zomer een moordaanslag, hoe goed wordt hij nu beveiligd?

Trump werd in juli vorig jaar tijdens een campagnebijeenkomst beschoten toen hij op een podium een speech gaf. Een kogel schampte het oor van de - toen nog - presidentskandidaat, maar hij raakte verder niet gewond. Bij de moordaanslag kwam een toeschouwer om het leven, de dader werd meteen doodgeschoten door de bewakingsdienst van Trump.

Volgens Van 't Einde wordt Trump op dit moment 'extreem goed' beveiligd. "Hij werd al goed beveiligd en zeker als president wordt hij vanaf vanmiddag nog veel beter beveiligd. Tegelijkertijd doen ze er hier alles aan om herhaling van wat er afgelopen zomer is gebeurd te voorkomen."

Bekijk ook

3. Vanwege het winterweer is de ceremonie naar binnen verplaatst, is het daar echt zo koud nu?

Wat de beveiliging van Trump zal helpen, is dat de ceremonie inderdaad naar binnen is verplaatst. Normaal legt de nieuwe president de eed af op de trappen van het Capitool, maar deze keer zal Trump dat doen in de grote 'rotonde'-zaal van het Amerikaanse parlementsgebouw.

De winterse kou in Washington is de reden voor de locatiewijziging. Volgens de weervoorspellingen ligt de temperatuur rond het middaguur lokale tijd, als Trump de eed aflegt, rond de -4 graden. Temperaturen onder het vriespunt zijn in Washington heel gebruikelijk in januari, maar volgens Van 't Einde is het nu 'toch wel echt behoorlijk koud'.

"Ik draag verschillende laagjes en zelfs een thermoshirt en dat is niet zonder reden, want de gevoelstemperatuur is vooral door de wind heel erg laag", vertelt hij. "Daarom is de ceremonie dus naar binnen verplaatst, om te voorkomen dat toeschouwers urenlang buiten in de vrieskou zouden staan." Het is overigens zeker niet voor het eerst dat een president binnen wordt beëdigd: "De laatste keer was de tweede inauguratie van Ronald Reagan in 1985, ook toen vanwege de kou."

Amerika-verslaggever Tom van 't Einde in Washington D.C.
Bron: EenVandaag
Amerika-verslaggever Tom van 't Einde in Washington D.C.

4. Trump zal met de hand op de bijbel trouw zweren aan de grondwet, waarom is dat en wat is zo'n belofte waard?

Het is inderdaad een traditie dat de nieuwe president de eed aflegt met de hand op de bijbel, zegt de Amerika-verslaggever. "Trump deed dat 8 jaar geleden en zal dat ook straks weer doen. Hij heeft al laten weten dat hij een bijbel zal gebruiken die hij van zijn moeder heeft gekregen."

Bij het uitspreken van de eed zweert een nieuwe president trouw te blijven aan de Amerikaanse grondwet, maar volgens Van 't Einde is het door zijn plannen en uitspraken nog maar de vraag of Trump zich ook aan die belofte zal houden. "Hij zal doen wat hij veel kiezers heeft beloofd, maar of hij dat nou ook met een Bijbelse gedachte in het hoofd zal doen, dat waarschijnlijk niet. We weten namelijk dat Trump niet bepaald de gelovigste man op aarde is."

"Dat is in tegenstelling tot veel Amerikanen, voor wie de Bijbel wel degelijk heel erg belangrijk is. En dat geldt zeker voor veel mensen die in november op hem gestemd hebben", gaat hij verder. "De Bijbel speelt dan ook niet voor niets een hele belangrijke rol bij de inauguratie van de Amerikaanse president, want veel Amerikanen zitten hier nog steeds elke zondag netjes in de kerk."

Bekijk ook

5. Waarom kan een persoon die veroordeeld is president van de Verenigde Staten worden?

"Het is eigenlijk heel simpel", zegt Van 't Einde. "Er zijn maar drie eisen waar iemand aan moet voldoen om president te kunnen worden. Diegene moet Amerikaans staatsburger zijn, moet minimaal 35 jaar oud zijn en moet de afgelopen 15 jaar in de Verenigde Staten hebben gewoond."

"Er staat verder niets in de Amerikaanse grondwet, dus ook niets over een veroordeling of een strafblad. Dat maakt gek genoeg helemaal niets uit om het belangrijkste ambt van de wereld te bekleden", gaat hij verder. Terwijl er wel regels zijn voor bijvoorbeeld ambtenaren en militairen. "Als je een strafblad hebt dan mag je hier vaak niet werken voor de publieke sector. Maar dat geldt niet voor het presidentschap, want dat is een politieke functie en die mag iemand 'gewoon' vervullen met een veroordeling achter zijn naam."

info

EenVandaag Vraagt

In dit artikel zijn antwoorden verwerkt op vragen die zijn ingestuurd via EenVandaag Vraagt. Met EenVandaag Vraagt heb je invloed op wat we maken. Wil je meedoen? Download dan de Peiling-app van EenVandaag, ga dan naar 'Instellingen' en zet je notificaties voor EenVandaag Vraagt aan. Je vindt de vragen en antwoorden terug bij 'Doe mee'. De Peiling-app van EenVandaag is gratis te downloaden in de App Store of Play Store.

6. Trump dreigt met de inlijving van Canada en Groenland, hoe serieus moeten we dit nemen?

Van 't Einde legt uit dat hij van Republikeinen al jaren hoort dat de uitspraken van Trump met een korreltje zout moeten worden genomen. "Zij zeggen dat je 'niet te serieus en vooral niet te letterlijk' moet nemen wat Trump allemaal zegt. Dat doen zijn kiezers volgens hen namelijk ook niet. Die zien dit gewoon als onderdeel van een spel: hij is aan het onderhandelen en voert de druk op om andere landen in beweging te krijgen. En ik denk dat ze daar weleens gelijk in zouden kunnen hebben."

Maar volgens de Amerika-verslaggever zegt Trump niet zomaar dat hij bijvoorbeeld Groenland wil 'kopen'. "Ik denk dat hij vooral wil voorkomen dat China of Rusland daar voet aan de grond krijgt. Groenland is geopolitiek een heel strategisch punt dat de VS, maar eigenlijk het hele Westen, nodig heeft voor veiligheid. Trump zegt, en misschien ook wel terecht, dat daar veel meer aandacht voor zou moeten zijn."

En zijn woorden hebben effect, ziet Van 't Einde. "Binnen een paar dagen kondigde Denemarken al aan om 1, 3 miljard euro extra beschikbaar te stellen voor hun eigen defensie om in ieder geval ook Groenland beter te kunnen beschermen." Dat terwijl Trump officieel nog geen president is. "Hij heeft eigenlijk alleen nog maar wat geroepen en het levert toch al meteen wat op. Stiekem is het fascinerend hoe dat dan gaat."

Bekijk ook

7. Hoe wordt wereldwijd gereageerd op de tweede termijn van Trump, zijn er bijvoorbeeld buitenlandse leiders aanwezig?

"Ik heb het idee dat er wereldwijd wel wat nervositeit is over Trump", zegt de Amerika-verslaggever. "Je ziet dat veel regeringsleiders, maar bijvoorbeeld ook NAVO-baas Mark Rutte, zich toch wel een beetje zorgen maken. Zo van: 'Wat moeten we nou van Trump verwachten? Hij roept van alles, maar gaat hij dat ook waarmaken?' Ze weten niet goed wanneer ze hem serieus moeten nemen."

Tijdens zijn eerste termijn als president werd er door andere leiders nog weleens gelachen om Trump, maar die houding is volgens Van 't Einde verdwenen. "Iedereen neemt hem ontzettend serieus en probeert ook bij hem in een goed blaadje te staan. Dat zag je meteen al na zijn verkiezing: regeringsleiders kwamen toen massaal naar zijn buitenverblijf Mar-a-Lago om met hem te spreken."

Dat is ook te merken aan de gastenlijst van de inauguratie. De ceremonie is traditiegetrouw toch vooral 'een feestje van en voor de Amerikanen zelf', zegt Van 't Einde. "Normaal gesproken zijn daar geen politieke leiders van andere landen bij, hooguit wat buitenlandse diplomaten. Maar nu komen bijvoorbeeld de Italiaanse premier Giorgia Meloni en de Argentijnse president Javier Milei."

Ook onder andere Xi Jinping is uitgenodigd, maar de Chinese leider komt niet, weet hij. "Xi stuurt wel zijn vicepresident, dus er komt deze keer een zware politieke delegatie vanuit Peking naar Washington. Dat is iets wat niet eerder gebeurd is bij een inauguratie. Je ziet daaraan hoeveel er voor veel landen afhangt van de tweede termijn van Trump."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Is een supermarkt aansprakelijk als je ziek wordt door besmet eten? En andere vragen over voedselinfecties beantwoord

Is een supermarkt aansprakelijk als je ziek wordt door besmet eten? En andere vragen over voedselinfecties beantwoord
Albert Heijn roept diepvries blauwe bessen terug vanwege hepatitis A-besmettingen
Bron: ANP

Tientallen mensen zijn besmet geraakt met hepatitis A na het eten van diepvries blauwe bessen van Albert Heijn. Het komt vaker voor dat virussen of bacteriën in voedsel leiden tot een ziekte-uitbraak. We vroegen wat jullie hierover wilden weten.

Jullie vragen worden beantwoord door epidemioloog Eelco Franz van gezondheidsinstituut RIVM, een woordvoerder van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en jurist Frederik Lieben van letselschadebureau JBL&G.

1. Hoe komt het dat er nog steeds voedselinfecties voorkomen?

Het is bijna onmogelijk om voedselinfecties helemaal uit te sluiten, begint Franz. "Je hebt altijd bepaalde kwetsbaarheden in je voedselsystemen waarbij dat moeilijk is. Zo komen voedselinfecties best wel vaak voor, en zeker bij infecties die van dieren komen." Hij geeft salmonella, een bacterie dat van nature voorkomt bij pluimvee en varken, als voorbeeld. "Het is best wel lastig om ziekteverwekkers uit boerderijdieren zelf te krijgen. Dus dat kan uiteindelijk leiden tot besmette eieren of besmet vlees."

Franz noemt het een realiteit waaraan we niet kunnen ontkomen. "Er zijn natuurlijk veel verschillende bacteriën en virussen die via voedsel mensen kunnen besmetten, zoals salmonella. Dieren hebben hier geen last van, maar mensen wel. Een goede keukenhygiëne is daarom belangrijk. Iedereen weet dat als je een salmonellabesmetting wil voorkomen, je het mes waarmee je kipfilets hebt gesneden en de plank waarop je dit hebt gedaan daarna niet moet gebruiken om je sla te snijden."

Maar je hebt ook bacteriën en virussen die alleen voorkomen bij mensen, gaat hij verder. "En die verspreiden zich ook van mens tot mens. Zoals bijvoorbeeld hepatitis A of het Norovirus dat buikgriep veroorzaakt. Via je ontlasting en vervolgens via de handen kan het in je voedsel terecht komen. Dus als je na een toiletbezoek je handen niet goed wast en daarna een maaltijd voorbereidt voor iemand anders, kun je dit virus overdragen."

Volgens de epidemioloog heeft het verspreiden van voedselinfecties daarom niet altijd met een fout van een voedselproducent te maken.

RIVM-epidemioloog Eelco Franz
Bron: Eigen foto
RIVM-epidemioloog Eelco Franz

2. Regelmatig wordt er wel iets teruggeroepen, is het voedsel überhaupt nog wel betrouwbaar?

Er wordt ontzettend veel voedsel geproduceerd, en dus zien we bij het RIVM aan de lopende band uitbraken van voedselinfecties, vertelt Franz. Toch denkt hij dat het voedsel in Nederland over het algemeen wel veilig is. "In Nederland is het (voedsel)controlesysteem in verhouding met andere landen wel goed op orde. Een van de taken van het RIVM is om die uitbraken in beeld te krijgen en samen met de NVWA te bestrijden."

In Nederland zijn er naar schatting 650.000 voedselinfecties per jaar. Over de jaren is dit getal stabiel gebleven, wat wil zeggen dat er geen grote verschuivingen zitten in de staat van onze voedselveiligheid, weet hij.

"Wij zien in ons monitoringssysteem ook maar een deel van de voedselinfecties. Dat zijn namelijk de meest ernstige infecties die medische zorg vereisen. Die patiënten komen bij ons in beeld. Maar daaronder ligt een grote groep mensen die een voedselinfectie krijgt die heel mild of vanzelf overgaat." Die mensen gaan met hun klachten bijvoorbeeld niet naar de huisarts, legt hij uit.

"Er zijn altijd wel dingen die misgaan. Dat kan om grote of kleine dingen gaan, zoals een fout op het etiket waarop bepaalde allergenen niet staan vermeld. Dit zien wij ook regelmatig. Dat kan voor bepaalde mensen die daar allergisch zijn, best vervelend zijn." Volgens de epidemioloog is een uitbraak van Hepatitis A zeldzamer dan een salmonella-uitbraak.

info

EenVandaag Vraagt

In dit artikel zijn antwoorden verwerkt op vragen die zijn ingestuurd via EenVandaag Vraagt. Met EenVandaag Vraagt heb je invloed op wat we maken. Wil je meedoen? Download dan de Peiling-app van EenVandaag, ga dan naar 'Instellingen' en zet je notificaties voor EenVandaag Vraagt aan. Je vindt de vragen en antwoorden terug bij 'Doe mee'. De Peiling-app van EenVandaag is gratis te downloaden in de App Store of Play Store.

3. Kun je een besmetting, zoals nu met de blauwe bessen, voorkomen door het product te wassen?

Nee, dat kan niet, waarschuwt hij. Dit virus gaat alleen maar dood door verhitting en overleeft in de vriezer en in de koeling. Het zit dusdanig aangehecht aan het product dat je dat er niet afwast. Consumeer ze niet, op wat voor manier dan ook."

Hij raadt mensen ook niet aan om jam te maken van de bessen die besmet zijn. "Hoewel je inderdaad de bessen moeten koken voor de jam en het virus dan wel doodt, raak je de bessen toch weer aan met je handen. Dus om verdere besmetting te voorkomen: breng de bessen terug naar de winkel, of gooi het weg."

4. Wordt voedsel niet voldoende gecontroleerd voordat het wordt gedistribueerd?

In principe zijn bedrijven zelf verantwoordelijk voor producten die zij verkopen, vertelt de woordvoeder van de NVWA. "We hebben in Nederland en Europa wettelijke eisen en regels opgesteld om de voedselveiligheid te waarborgen. Wordt er niet aan deze regels voldaan, dan krijgen wij daar een melding van en treden wij hier tegen op." De NVWA kan dan beslissen om het voedsel van de markt te late halen. In ernstige gevallen kan een bedrijf worden gesloten.

De NVWA houdt toezicht op basis van steekproeven en meldingen. "Als wij de indruk krijgen dat er iets aan de hand is bij een bepaald bedrijf, of anonieme meldingen krijgen van een mogelijke overtreding, ondernemen wij actie en gaan op controle bij dat bedrijf."

In het geval van de besmette blauwe bessen heeft het RIVM de besmetting geconstateerd aan de hand van ziekmeldingen, vertelt de woordvoerder. "Vervolgens hebben zij aan de NVWA gevraagd om hier onderzoek naar te doen en erachter te komen of de oorzaak bij de bessen ligt. Testen wezen uit dat de bessen inderdaad besmet zijn met het hepatitis A-virus."

"Toen hebben wij het bedrijf hierover geïnformeerd en gealarmeerd. Zij hebben direct stappen ondernomen, zoals de veiligheidswaarschuwing uitzetten en de communicatie met de klanten over het retourneren van het product. Volgens de woordvoerder valt zo'n 'recall' onder de verantwoordelijkheid van het bedrijf of supermarkt zelf.

Bekijk ook

5. Is een supermarkt aansprakelijk voor schade door infecties?

Je kunt een supermarkt niet zomaar aansprakelijk stellen voor voedselinfecties, zegt jurist Frederik Lieben van letselschadebureau JBL&G. "Dit is van meerdere factoren afhankelijk. Zo zou de klant er eerst achter moet komen of hij/zij ziek is geworden ten gevolge van het eten van besmette bessen. Dit kan bijvoorbeeld door middel van een medische verklaring van de huisarts."

Supermarkten kunnen aansprakelijk worden gehouden voor schade die voortvloeit uit het eten van producten waar iets aan mankeert, gaat hij verder."Stel dat je iets verkoopt onder jouw naam en je hebt het ingekocht van iemand anders, en het blijkt niet goed te zijn, dan kun je daar als verkoper aansprakelijk voor worden gehouden. Je draagt als verkoper namelijk de verantwoordelijkheid voor het product dat je verkoopt."

Mocht je toch ziek worden van een product uit de supermarkt, dan moet de supermarkt daarvoor opdraaien, weet Lieben. "Maar je zult nog wel moeten aantonen dat je inderdaad ziek bent geworden van dat product. Hoe meer onderbouwingen je hebt, hoe sterker je zaak."

"Supermarkten zijn over het algemeen vaak verzekerd voor de gevolgen van het verkopen van verkeerde producten die niet de veiligheid bieden die je als consument mag verwachten. De verzekeraar van de supermarkt zal dit wel proberen op te lossen door een passende schadevergoeding te betalen", zegt hij tot slot.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant