Toeslagen zoals huurtoeslag en kindgebonden budget moeten vaak achteraf terugbetaald worden, met als gevolg: schulden bij hen die het al niet zo breed hebben. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) wil daarom van het systeem af.

"Je ziet dat de Belastingdienst, onbedoeld, als een sloopkogel door kwetsbaar Nederland gaat", zegt Peter Heijkoop. Hij heeft bij de VNG de portefeuille Schuldhulpverlening. Heijkoop en zijn collega-wethouders vinden het onacceptabel dat de overheid geld reserveert voor armoedebestrijding en dat diezelfde overheid schulden veroorzaakt door het slecht werkende toeslagensysteem."Het toeslagencircus moet weg, die ellende die het veroorzaakt is destructief, het gaat niet goed."

15 miljoen keer terugbetalen

Toeslagen zoals de kinderopvangtoeslag en huurtoeslag krijg je vooraf. Maar als achteraf blijkt dat er een fout gemaakt is, moet de toeslag worden terugbetaald. De Algemene Rekenkamer ontdekte dat de Belastingdienst dit per jaar zo'n 15 miljoen keer doet. Het systeem is zo ingewikkeld, dat fouten op de loer liggen.

info

Rekenkamer

In het rapport 'Toeslagen terugbetalen' stelt de Rekenkamer dat huishoudens per jaar 15 miljoen keer een toeslag moeten terugbetalen. Veel huishoudens hebben dat geld niet en doen er meer dan 2 jaar over om die schuld af te lossen. Vooral mensen lage inkomens en ouders die meerdere toeslagen hebben, komen hierdoor in de problemen.

"Het toeslagencircus is razend complex en het gaat vaak over mensen die minder geletterd zijn of moeite hebben met computers", zegt Heijkoop. Hij ziet dat het systeem dat ooit werd opgezet om kwetsbare mensen te helpen zich nu tegen hen keert. "Wij helpen mensen met schulden, maar het is heel moeilijk om afspraken te maken met de Belastingdienst over die schulden."

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten wil af van toeslagen.

Politiek aan zet

Wat begon als een maatregel voor burgers met een kleine beurs, is uitgegroeid tot een stelsel dat 6 miljoen huishoudens voorziet. De Raad van State en de ombudsman trokken al eerder aan de bel. Regeringspartij D66 voelt ook wel voor afschaffing van het toeslagenstelsel. "Op de lange termijn moeten we kijken of we niet van het toeslagensysteem af moeten", zegt D66-Kamerlid Steven van Weyenberg.

Van Weyenberg benadrukt dat het niet snel kan, omdat veel mensen nu afhankelijk zijn van de toeslagen. Op de korte termijn wil het Kamerlid dat er een adempauze komt voor mensen met schulden. 2 maanden waarin ze niet lastiggevallen worden. "Mensen moeten even op adem komen zodat ze misschien dat cadeautje voor kerst kunnen kopen." Het stoppen met toeslagen moet volgens D66 aan de orde komen bij de belastingherziening.

Bekijk hier de tv-reportage.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.