"Als het klopt, is alles een vooropgezet plan", zegt Rusland-kenner Helga Salemon. Uit geheime Russische plannen wordt duidelijk wat Rusland van plan is met Moldavië. Rusland wil het land niet veroveren, maar wil het wel terug in eigen invloedssfeer.
Het document, dat oorspronkelijk gepubliceerd is door de Süddeutsche Zeitung, Westdeutscher Rundfunk (WDR), Norddeutscher Rundfunk (NDR); Frontstory en de Kiev Independent, bestaat uit 5 kantjes. Door activisten en de orthodoxe kerk te steunen, het land afhankelijk te maken van gas en door sociale conflicten aan te wakkeren, zou Rusland Moldavië haar richting op willen sturen. Maar een belangrijke kanttekening: het is een rapport uit het Kremlin, dus het is niet zeker of het plan er daadwerkelijk echt is, geeft Salomon aan.
'Geen spontane actie'
Wat interessant is, als het rapport daadwerkelijk bestaat, is dat destabiliseren van Moldavië geen spontane actie is. "Het lijkt gemaakt te zijn voor de oorlog in Oekraïne", zegt Rusland-kenner Helga Salemon. Het neemt niet weg dat Rusland al langer bezig is om Moldavië binnen 'handbereik' te houden. "Al sinds de val van Sovjet-Unie", zegt Salemon.
"Maar dit is een heel concreet plan, bedoelt om Moldavië buiten de NAVO en de EU te houden. Je herkent duidelijk de Russische tactieken, het lijkt bijna alsof ze een blauwdruk hebben gebruikt van eerdere demobilisatiepogingen. Alsof het uit het handboek: 'Hoe demobiliseer je je buurlanden' komt.
Volk onder druk zetten
Salemon ziet dat de onrust die zich nu in Moldavië lijkt af te spelen, overeenkomt met wat in het plan staat. "Door Russische inmenging ontstaat er onrust. Ze gebruiken elektriciteit chantage en proberen de verkiezingen te beïnvloeden. Maar dat is niet gelukt. In 2020 is namelijk een pro-Europese partij gekozen en de president is pro-Europees."
Daarom lijkt het erop dat Rusland de bevolking in Moldavië aan het opstoken is tegen de president en de regering. De bevolking is heel arm. In november werd bekend dat mensen 20 euro zouden krijgen als ze zouden demonstreren tegen de regering. Daarnaast probeert Rusland Moldavië ook zonder gas en elektriciteit te laten zitten en de gasprijzen flink te laten stijgen, zodat Moldaviërs in opstand komen. "Maar het lukt de regering gelukkig om te blijven zien."
Bekijk ook
Tactieken blootgelegd
Door de oorlog in Oekraïne is wel beter blootgelegd hoe Poetin te werk gaat. Denk aan het verspreiden van nepnieuws, en hoe hij daarmee invloed probeert te krijgen. Dat gebeurt ook in Moldavië. Door de oorlog is het moeilijker om stiekem invloed te krijgen en kijkt de hele wereld juist mee met hoe Poetin te werk gaat.
"Eerst voelde je sympathie voor de oorlog vanuit voormalig Sovjet-landen, maar dat is nu niet meer echt zo", zegt Salemon. "Die willen helemaal niet dat Rusland de baas wordt." Balkan-correspondent Marcel van der Steen ziet dat vooral mensen die de Sovjet-Unie nog hebben meegemaakt een loyaliteit voelen. Maar de jongere generatie in Moldavië keert zich steeds verder af. "Je ziet dat zij graag bij Roemenië willen horen, zo ver mogelijk weg van het Kremlin."
Bekijk ook
'Handboek werkt niet'
Salemon ziet in Moldavië dat veel van wat Poetin doet averechts werk. "Zijn handboek werkt niet zo goed", zegt ze. "Dat komt door meerdere dingen: Poetin krijgt niet de juiste informatie, niemand vertelt hem waarheid en door corruptie verdwijnt het geld in plaats van dat het rechtkomt bij de doelen waar het heen moet."
Dat Poetins handboek niet goed werkt, is ook terug te zien het kandidaat-lidmaatschap van Moldavië voor de Europese Unie. "Hoewel Poetin het land wel destabiliseert, zorgt het er ook voor dat Moldavië juist steeds meer naar het Westen kijkt." Ook dat ziet Van der Steen gebeuren: "De regering zal alleen nog maar harder de stap richting de EU willen zetten en nog meer naar het Westen. Ook zullen ze misschien naar Roemenië gaan kijken." Van der Steen geeft aan dat het een kwestie is van afwachten hoe het zich de komende maanden zal ontwikkelen.
Bekijk ook
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.