Het verliezen van vrienden omdat je kanker hebt. Het gebeurt bij jong en oud. Tegenwoordig is er zelfs een term voor: 'cancer ghosting'. Sebastiaan (42) kan hierover meepraten.

"Ik heb mijn vorige vrouw verloren aan kanker. Later ben ik hertrouwd met iemand die toevallig ook haar man aan kanker verloor. En nu heb ik zelf kanker", vertelt Sebastiaan. Hij werd in deze moeilijke tijd 'geghost' door een aantal vrienden. 'Ghosten' gebeurt wanneer iemand plotseling en zonder uitleg het contact verbreekt.

Kanker kwam steeds terug

Het eerste slechte nieuws komt in 2005. Net als Sebastiaan en zijn toenmalige vrouw een paar maanden samen zijn, wordt bij haar kanker vastgesteld. "Het heeft uiteindelijk tot 2017 geduurd. Toen is ze overleden. In de jaren daarvoor onderging ze operaties, bestralingen en chemotherapie. Telkens krabbelde ze weer op, maar de kanker kwam steeds terug."

Het stel probeerde het beste uit het leven te halen, vertelt hij. "Als het kon, gingen we op vakantie en brachten we veel tijd samen door. Ziekenhuisbezoeken combineerden we vaak met iets leuks, zoals een bezoekje aan de IKEA. Tijdens behandelingen draaide alles om de ziekte, maar als het weer even goed ging, schoof dat wat naar de achtergrond. Het ging met vlagen."

Veranderende relaties

Sebastiaan vond het vreselijk om zijn vrouw steeds zieker te zien worden. "Je ziet een jonge vrouw langzaam wegkwijnen, haar plezier in het leven verliezen. Dat doet veel met je." Toch bleef hij hoop houden. "Misschien was dat naïef, maar je denkt steeds: misschien vinden ze een behandeling die aanslaat. Maar dat gebeurde niet."

Terwijl hij verdriet had om de verslechterende gezondheid van zijn vrouw, was er iets anders wat hem dwarszat: de manier waarop zijn omgeving ermee omging. "Sommige relaties werden hechter, vooral in de laatste fase van haar leven. Maar anderen namen juist afstand", vertelt hij.

Bekijk ook

• 

  Maakt leeftijdsverschil uit in een vriendschap? Voor Henk (68) en Rianne (46) niet: 'Hij is mijn stuurorgaan'

  • 07-07-2024

'Bang om iets verkeerds te zeggen'

"Ik merkte dat mensen het moeilijk vonden om met de situatie om te gaan", weet hij nog. "Kanker is eng voor sommigen. Ze zijn bang om iets verkeerds te zeggen, weten niet wat voor houding ze moeten aannemen en trekken zich terug."

Dat viel Sebastiaan vooral op rondom verjaardagen. Het plannen van feestjes lukte steeds minder, want vrienden kwamen niet meer langs. "Het contact kwam steeds van één kant. Uiteindelijk verwaterde het, totdat ik ze helemaal niet meer zag. En soms kregen we rare, kille reacties, waardoor we dachten: wat hebben we verkeerd gedaan?"

Niet meer spontaan afspreken

Dat gevoel, dat vriendschappen verwateren wanneer je langdurig ziek bent of diep in een rouwproces zit, herkennen veel mensen, vertelt professor en hoogleraar stadssociologie aan de Universiteit Utrecht Beate Völker. Ze doet ook onderzoek naar vriendschappen. "Je netwerk verandert door een dergelijk ingrijpende gebeurtenis. Mensen nemen dan inderdaad afscheid van je om verschillende redenen."

"Je kunt niet meer alles doen wat je voorheen deed. Je bent vaak minder mobiel, je kunt bijvoorbeeld niet meer spontaan 's avonds naar de kroeg. Dat gaat niet. En zo ontstaan er, soms ongemerkt, minder contactmomenten", legt Völker uit. "Je moet echt veranderen van activiteit en je weet beiden ook moeilijker wat iemand nodig heeft. Het zet de relatie onder druk."

Dezelfde kenmerken

Vrienden word je met mensen die op je lijken, legt Völker uit. Het zijn mensen die veel van dezelfde 'kenmerken' hebben. "Als de een ziek wordt en de ander niet, dan onderscheid je je op een belangrijk kenmerk. En daarnaast wil je een kenmerk als deze natuurlijk liever niet delen. Dus ook dat kan maken dat die relatie ineens zo anders wordt. Maar wil je met elkaar verder, dan moet je juist deze veranderingen bespreken."

"Het hoeft dus niet zoiets te zijn van: 'Ja, ik heb er geen zin in, ik doe het niet meer.' Het is ook gewoon omdat het moeilijk is", zegt de professor over de reden dat mensen er soms voor kiezen om niets meer van zich te laten horen, of ook wel; om te ghosten.

Nieuwe banden

Toch wist Sebastiaan in de laatste maanden dat zijn vrouw nog leefde nieuwe vrienden te maken. Hij werd erg close met haar vriendinnen: "We wisselden ziekenhuisbezoeken af en maakten schema's. We hebben die periode samen doorstaan en dat schepte een band. We vormden een klein team."

En zelfs na haar overlijden in 2017 blijft de groep contact houden. Totdat Sebastiaan zijn nieuwe liefde ontmoet, met wie hij in 2022 trouwt. "In het begin waren ze nog op de bruiloft, maar na verloop van tijd werd het contact minder", vertelt hij hierover.

Bekijk ook

• 

  Liesbeth ging onzeker het Mamacafé binnen en hield er een vriendschap aan over: 'Je denkt dat je het niet goed doet'

  • 19-05-2024

'Wat zou zijn vrouw vinden?'

"Alsof ze dachten: 'Hij lacht weer, hij gaat verder, dus hij zal het wel vergeten zijn.' Ook afspraken maken met hen werd moeilijker. Via via hoorde ik dat ze zich afvroegen: 'Wat zou zijn overleden vrouw hiervan vinden?'"

Dit soort opmerkingen kwetsen hem en Sebastiaan besluit de vriendschappen te laten gaan. "Mijn eerste vrouw zei altijd: als iets niet op een leuke manier gaat, dan ga ik het ook niet afdwingen. Dat heb ik dus ook niet gedaan."

Zelf ziek

In de jaren daarna probeert Sebastiaan zijn leven op te pakken - en nieuwe vriendschappen te sluiten - maar in 2023 krijgt hij opnieuw slecht nieuws: er wordt een bultje op zijn bijnier ontdekt.

"De artsen wisten niet wat het was. Uiteindelijk bleek het een zeldzame vorm van bijnierkanker. Ik dacht: wat gebeurt me nu? Dit kan niet. Eerst mijn moeder verloren, toen mijn vrouw, en nu dit. Het voelde onwerkelijk. Ik kon het niet bevatten."

'Nooit meer iets van gehoord'

Toen hij zijn diagnose deelde, viel hem iets op: "Die vriendinnen, met wie ik ooit zo'n hechte band had, vroegen nooit hoe het met me ging. Ze hebben zich nooit gemeld. En dat terwijl ze het wisten. Ik ben altijd open en eerlijk geweest. Maar van hen? Geen woord."

Zeer pijnlijk, zegt Sebastiaan. "Ik had eigenlijk gehoopt dat de mensen die ik nu al een tijdje niet had gesproken, zouden denken: 'We zoeken het contact weer op.' Maar juist het tegendeel was waar. Dus dat vond ik wel kwetsend. Maar weet je: als het er niet inzit, zit het er niet in. Dan ga ik er ook niet zelf achteraan: zak er maar in dan."

Op zoek naar een lotgenoot

Wel bleef hij openstaan voor de mogelijkheid dat er ooit weer nieuwe vrienden zouden komen. En dat gebeurde: "Mijn arts vroeg me op een gegeven moment: 'Ik heb een patiënt die een paar jaar ouder is dan jij, hij komt oorspronkelijk uit Israël en woont hier al jaren. Hij zoekt lotgenoten. Vind jij het goed als ik jullie in contact breng?' Ik zei meteen ja. Ik had zelf ook die behoefte."

"Goed te begrijpen", zegt professor Völker. Volgens haar bouwen mensen die een langdurige aandoening hebben, of een grote verandering meemaken - dus bijvoorbeeld ook nieuwe ouders - graag vriendschappen op met mensen die de ervaring delen. Ze zoeken naar zo'n zelfde kenmerk.

Bekijk ook

• 

  Een lege plek aan tafel: hoe Stephanie, Hilda en Dionne de feestdagen doorkomen na een groot verlies

  • 25-12-2024

'Dit is onbetaalbaar'

En dus, kort na het bezoek aan de arts neemt Sebastiaans lotgenoot - zoals hij hem zelf noemt - contact met hem op. Ze gingen samen lunchen. "Sindsdien werd het contact steeds intensiever, en op een gegeven moment werd het echt een vriendschap. We spreken elkaar wekelijks. We houden elkaar op de hoogte van alles, geven elkaar tips over medicatie en steunen elkaar. We trekken elkaar erdoorheen. Als ik een moeilijke periode heb, helpt hij me, en andersom."

"Ondanks de steun van mijn vrouw, dochter en familie had ik me dan waarschijnlijk toch meer alleen gevoeld", vertelt Sebastiaan over de band met zijn vriend. "Mensen zien mij gewoon functioneren en denken: 'Het zal wel goed gaan.' Ze begrijpen het niet echt, maar bij hem vind ik dat begrip wél. We snappen van elkaar wat we doormaken. Dat is onbetaalbaar."

'Dodenweg' wordt hij genoemd, de rijksweg N36 tussen Ommen en Almelo. Jaarlijks vallen er slachtoffers. Ook deze maand kwamen er twee mensen om het leven. Wat maakt de N36 zo gevaarlijk?

Deze week was het opnieuw raak op de N36. Een bestuurder raakte gewond bij een botsing tussen een busje en een vrachtwagen. Twee weken geleden verongelukten bij een frontale botsing tussen een auto en een kleine vrachtwagen twee mannen. Eind februari viel er een zwaargewonde op de weg. In nog geen half jaar tijd vielen er 3 doden en 7 gewonden op de 36 kilometer lange weg.

Gevaarlijke situaties met inhalen

De lijst met (ernstige) ongevallen is nog veel langer. Vrachtwagenchauffeur Gert van het Almelose Bolk Transport snapt wel waarom de N36 een 'dodenweg' genoemd wordt. Hij zit zo'n 3 keer per week op de weg en ziet het vaak misgaan.

De gevaarlijke situaties ontstaan met name wanneer mensen gaan inhalen. "Dat mag niet, maar mensen proberen het toch, vooral als ze achter een vrachtauto zitten."

'Het gaat vaak nét goed'

Een vrachtwagen is lang en gaat niet snel. Een ander probleem op de weg is dat je geen kant op kunt als er plots een tegenligger is. "Je hebt niet veel ruimte om uit te wijken hier."

Zo zat hij een keer achter een personenauto die heel langzaam reed. De persoon die weer achter Gert reed dacht dat hij alleen de vrachtwagen moest inhalen waardoor hij én de vrachtwagen én de auto moest inhalen. Het gaat vaak maar nét goed, zegt hij.

Een fout kan fataal zijn

Wat ook een probleem is, zijn de te korte op- en afritten op sommige plekken. "Dat maakt invoegen moeilijk." En vooral in de ochtend en avond is het 'gigantisch druk', vertelt chauffeur Gert. Maar ondanks die drukte zijn ze ook bezig met hun telefoon.

Het is overigens niet zo dat mensen gevaarlijker rijden op een N-weg, zegt Fieke van Schaik van de ANWB. "Wat je op de N36 ziet, en ook op andere N-wegen, is dat op stukken waar geen middenberm is, je heel snel op de andere kant van de weg kan komen. En dan is een fout fataal."

Bekijk ook

• 

  Marloes verloor twee dierbaren door ongelukken op de N36: 'Heel bang geworden voor die weg'

  • 11-04-2022

Relatief veel doden

Op N-wegen vallen relatief gezien de meeste verkeersdoden, zo'n 20 procent van de verkeersdoden valt op een rijksweg. Dat zit hem dus met name in hoe de wegen zijn ingericht, legt Van Schaik van de ANWB uit. Ze zijn vaak tweebaans, met beide rijbanen een andere richting op.

De wegen zijn daarnaast vaak smal en er zijn weinig uitwijkmogelijkheden in de berm. "Als er een korte berm naast zit en je raakt van de weg, dan beland je bijvoorbeeld snel in een sloot." Een ander probleem wat op veel N-wegen speelt, is een korte invoegstrook, er is vaak weinig ruimte om in te voegen.

Alle N-wegen een middengeleider

Niet alleen op de N36 maar op alle N-wegen zouden de rijbanen gescheiden moeten worden. "Dus zo'n geleiderail op de middenberm, is is daar heel belangrijk voor", zegt Van Schaik. De politiek heeft 200 miljoen gereserveerd om alle gevaarlijke N-wegen aan te pakken. "Daarmee kun je maar een heel klein stukje weg aanpakken, terwijl daar eigenlijk veel meer voor nodig is."

Alleen al voor het aanpakken van de hele N36 is 300 miljoen euro nodig, becijferde Rijkswaterstaat. Volgens Van Schaik lijkt verkeersveiligheid geen prioriteit voor dit kabinet. In deze kabinetsperiode is geen extra geld vrijgemaakt voor verkeersveiligheid, die 200 miljoen stamt al uit 2022, legt ze uit. "Er is nu geld nodig."

Bekijk ook

• 

  200 miljoen die kabinet uittrekt voor veilige N-wegen 'druppel op gloeiende plaat': 'Het gaat om levens'

  • 11-04-2022

Minister heeft plan voor rijbaanscheiding N36

In een reactie op uitspraken van de gemeente Almelo laat minister van Infrastructuur en Waterstaat, Barry Madlener, weten nog voor de zomer met een plan te komen voor de N36. Madlener zegt dat nu wordt gekeken hoe de weg op korte termijn over de gehele lengte veiliger kan worden gemaakt. "Ik ben nu aan het kijken of we toch over de hele lengte de rijbaanscheiding kunnen aanleggen", zegt hij tegen EenVandaag.

Extra wensen, zoals verbreding of het aanpassen van viaducten, kunnen niet worden ingewilligd. De minister noemt dat 'luxe' waar op dit moment geen geld voor is. "We moeten echt binnen het budget werken, dat is een slechte boodschap aan de gemeente, maar het is niet haalbaar." Madlener zegt voor de zomer met een plan te komen.

Nog niet de helft van de GroenLinks-PvdA-kiezers (44 procent) vindt dat Frans Timmermans weer lijsttrekker moet worden bij de volgende verkiezingen. VVD-kiezers zijn iets positiever. Maar ze zijn er niet van overtuigd dat Dilan Yeşilgöz moet blijven.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder kiezers die bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen op die partijen hebben gestemd.

'Sorry Frans'

Opvallend is dat kiezers van GroenLinks-PvdA en de VVD nu nog best vertrouwen hebben in hun partijleider. 88 procent van de GroenLinks-PvdA-kiezers staat achter Timmermans als huidige leider van de partij. Driekwart (76 procent) van de VVD-kiezers vindt dat Yeşilgöz het op dit moment goed doet.

Maar of ze ook lijsttrekker moeten worden bij de volgende verkiezingen? Daarover is twijfel. Zo vindt nog niet de helft van de kiezers van Timmermans dat hij dan de kar moet trekken. Een GroenLinks-PvdA-kiezer verwoordt het als volgt: "Hoe goed hij ook is ingevoerd, hoeveel ervaring hij ook heeft, hoezeer zijn hart ook op de goede plek zit. Het is tijd voor nieuw elan. Sorry, Frans."

VVD-kiezers niet overtuigd van Yeşilgöz

63 procent van de VVD-stemmers vindt dat de partij weer met Yeşilgöz de campagne in moet. De rest vindt van niet (22 procent) of weet het niet (16 procent).

"Ze doet het nu best aardig, maar heeft in korte tijd al te veel fouten gemaakt. Juist in de campagne heeft ze laten zien dat ze rare sprongen kan maken", schrijft een VVD-kiezer.

Imagoproblemen Omtzigt

Pieter Omtzigt staat er bij zijn kiezers nog een stuk slechter op. Niet alleen denken de meeste NSC-kiezers, die veelal zijn afgehaakt, dat hij geen lijsttrekker moet zijn bij de volgende verkiezingen. Ook is hij de enige partijleider met minder dan de helft vertrouwen van zijn eigen kiezers.

Veel NSC-kiezers vinden dat hij goede eigenschappen heeft, maar dat die hem niet geschikt maken als politicus. Een kiezer zegt daarover: "Qua kennis en integriteit is hij de juiste persoon. Maar juist die kenmerken zorgen ervoor dat hij in de Haagse slangenkuil opbrandt. En dat is een heel trieste constatering."