radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Gedupeerde Martin uit Loppersum over niet vervolgen van NAM voor aardbevingen: 'OM heeft onder steen geleefd'

Gedupeerde Martin uit Loppersum over niet vervolgen van NAM voor aardbevingen: 'OM heeft onder steen geleefd'
Martin Ettema
Bron: Eigen foto

"Het OM heeft waarschijnlijk onder een steen geleefd", reageert Martin Ettema uit Loppersum op het nieuws dat het OM adviseert om de NAM niet te vervolgen voor de aardbevingen, omdat er geen sprake zou zijn van 'levensgevaarlijke situatie'.

Na 'intensief onderzoek' is het Openbaar Ministerie tot de conclusie gekomen dat de bewoners van het Groningse aardbevingsgebied niet in levensgevaar kwamen, door de gevolgen van gaswinning door de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM). Daarom adviseert het OM het bedrijf niet strafrechtelijk te vervolgen. Via een zogeheten artikel-12-procedure wilden ze een OM-onderzoek afdwingen. En vandaag, vier jaar later, komt het OM met de conclusie: de NAM heeft niet doelbewust schade veroorzaakt.

Huizen die op instorten staan

Martin Ettema woont samen met zijn vrouw Pieta in Loppersum. Het dorp ligt midden in het aardbevingsgebied. De conclusie van het OM viel vanochtend rauw op z'n dak. Hij begrijpt er werkelijk niks van.

"Vanaf het moment dat mensen hun huis uit moesten, was er sprake van een acute onveilige situatie. En dat is het nog steeds. Die is veroorzaakt door de staat en door de NAM. En dat speelt nu nog steeds. Er staan nog steeds huizen op instorten waar mensen niet meer naar terug kunnen." Ook zijn er volgens Ettema rapporten verschenen, waarin stond dat er kans was op dodelijke slachtoffers. "Als dat niet levensbedreigend is, dan weet ik het ook niet meer."

Lees ook

Sloop

In het zwaar getroffen dorp zijn meer dan 100 huizen naar de vlakte gegaan, omdat de constructie onveilig was. "En die huizen moesten opnieuw worden gebouwd. Dan mag je toch wel aannemen dat er sprake was en is van een onveilige, mogelijk levensbedreigende situatie?", vertelt Ettema.

Ook zijn er in het gebied waar Ettema woont nog steeds bevingen. "Die zijn weliswaar niet meer zo heftig als in 2012, maar nog steeds is er reeële kans op een grote beving en die kans gaat voorlopig niet weg."

'NAM' wist het eerder dan wij

Ettema's huis is verstevigd en sinds december weer veilig. Toch wil hij genoegdoening. "Het gaat er om dat men strafbaar bezig is. Als ik iemand anders bewust in een levensgevaarlijke situatie breng, dan ben ik strafbaar. Dat geldt voor iedere Nederlander."

"En als je weet, want de NAM wist het, nog eerder dan wij, dat je levensgevaarlijk bezig omdat je een onveilige situatie in stand houdt, moet dat gevolgen hebben", zegt Ettema.

Lees ook

'Ze zijn nog niet van mij af'

Ettema wil geen revanche, maar kan het gewoon niet begrijpen dat er geen gevolgen voor de NAM zijn. "Het gaat erom dat er recht wordt gedaan aan de slachtoffers. En kennelijk wordt in Nederland met twee maten gemeten."

Advocaat Gerard Spong staat de gedupeerden in Groningen bij. Hij laat het er niet bij zitten. "Ik zal me bij het hof ernstig verzetten tegen deze uitspraak. Theoretisch gaat het om strafbare feiten waar wel 15 tot 30 jaar gevangenisstraf op staat. Ze zijn nog niet van me af", reageert hij.

Luisteren

Martin Ettema en advocaat Gerard Spong in EenVandaag over dit onderwerp

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

'Handjes alleen op de schouders tijdens polonaise': belangenorganisaties willen meer bewustzijn over grensoverschrijdend gedrag tijdens carnaval

'Handjes alleen op de schouders tijdens polonaise': belangenorganisaties willen meer bewustzijn over grensoverschrijdend gedrag tijdens carnaval
Carnavalvierders in het centrum van Den Bosch in 2024
Bron: ANP

De vier grootste Brabantse carnavalssteden hebben een campagne gelanceerd tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag tijdens carnaval. 'Nie Graaje mar Zwaaje', lees je op posters, verspreid door de steden.

Op de poster staat een QR-code die bezoekers naar een meldpunt leidt, dat gekoppeld is aan de betreffende stad. Daar kun je online een melding doen van wat je hebt gezien of meegemaakt. En word je verder geholpen.

'Handjes op de schouders'

"Seksuele of straatintimidatie zien we helaas altijd", zegt Jip Kuijper van BO Diversity in Breda, de organisatie achter de campagne. "Maar wat we met carnaval zien, is dat die intimidatie veel fysieker wordt."

Dat wil zeggen dat mensen, naast dat ze met verbale intimidatie te maken krijgen, ook sneller aan hun geslachtsdelen worden aangeraakt, vast worden gepakt of dat geprobeerd wordt ze te zoenen. "Het is heel leuk als we de polonaise lopen, maar handjes op de schouders. Handjes hoog en niet ergens anders", zegt Kuijper

Anonieme daders

Kuijper viert zelf ook al jaren carnaval en die en diens vrienden hebben genoeg verhalen over wat zij hebben meegemaakt tijdens carnaval: "We kennen allemaal een slachtoffer. We kennen allemaal iemand die seksueel geweld of seksueel ongewenst gedrag heeft meegemaakt. Maar we kennen allemaal géén dader."

Dat komt volgens Kuijper grotendeels ook door de anonimiteit die er heerst tijdens carnaval: "Je kunt ervoor kiezen om in een tijgerpak te lopen, je gezicht te schminken. Je neemt een andere rol aan. Dus je voelt je misschien ook wel minder verantwoordelijk voor het gedrag dat je op dat moment vertoont."

Bekijk ook

Klein percentage zorgt voor problemen

Dat geldt vanzelfsprekend niet voor iedereen. De meeste feestvierders geven ook aan dat ze nooit over iemand anders' grenzen heen zouden gaan. Toch zorgt een klein percentage voor problemen.

"Ik denk dat we met dat kleine percentage moeten praten. Dat we hen als omstanders er samen op moeten aanspreken, van: 'Hé, wat je net deed, dat kan volgens mij niet'", zegt Kuijper. Dat is moeilijk: "Carnaval is een beetje heilig, daar moet je niet te veel aankomen. Carnaval draait om plezier. Dat vind ik ook, maar we moeten het hebben over wanneer het niet plezierig meer is."

Meer slachtoffers

Bij Blauwe Maan, een lokale hulporganisatie voor slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag en misbruik in Tilburg, zien ze een stijging in aanmeldingen rond, maar vooral na de carnaval.

"Soms melden slachtoffers zich pas veel later, omdat ze zich schamen voor wat ze tijdens carnaval hebben meegemaakt", zegt Luna Rooijmans van de organisatie. "Ze denken dan dat ze het misschien wel geïnitieerd hebben, of voelen zich zwak omdat ze toen niets durfden te doen."

Gedrag genormaliseerd

Blauwe Maan krijgt meldingen over grensoverschrijdend gedrag, maar ziet ook dat verkrachtingen tijdens carnaval voorkomen. Bij die laatste is niet altijd een onbekende betrokken. Cliënten kloppen ook aan met verhalen uit de kennissenkring, vertelt Rooijmans.

Seksueel grensoverschrijdend gedrag en misbruik komt natuurlijk niet alleen voor tijdens carnaval, maar tijdens dit feest wordt wel een bepaald gedrag genormaliseerd, zegt ze.

Bekijk ook

Normalisatie van gedrag

Rooijmans: "We weten dat, als binnen een cultuur of traditie seksueel getinte opmerkingen en lichte seksueel grensoverschrijdende handelingen worden goedgekeurd, ernstige vormen daarvan ook makkelijker kunnen plaatsvinden."

"Mensen willen alles even loslaten met carnaval. En die dubbelzinnigheid in bijvoorbeeld liedjes is al heel oud, maar dat neemt niet weg dat alle remmen los mogen, en dat het voor sommige mensen heel fijn kan zijn als je om consent (toestemming, red.) vraagt."

Al eerder meegemaakt

Een ander deel van de slachtoffers dat zich na carnaval bij Blauwe Maan meldt, heeft als kind al seksueel misbruik meegemaakt, vertelt Rooijmans.

"We zien dat ze bijvoorbeeld tijdens carnaval getriggerd worden, of opnieuw een seksueel grensoverschrijdende situatie meemaken. En dat maakt uiteindelijk ook dat ze hulp zoeken.", zegt Rooijmans.

Triggers in een liedje

Die triggers kunnen zitten in een liedje of in een aanraking die voor anderen niet noemenswaardig is. Maar gevolgen kunnen groot zijn: "Vandaar dat wij een oproep doen om op het moment dat je seksueel grensoverschrijdend gedrag ziet of denkt te zien, naar de persoon die het overkomt toe te gaan en te vragen: 'Ben je oké? Kan ik misschien iets voor je doen?'", zegt Rooijmans.

"We weten dat dat heel steunend kan zijn voor mensen die seksueel geweld overkomen."

Grensoverschrijdend gedrag lijkt meer voor te komen tijdens carnaval

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe 'voorzorgcirkels' mantelzorgers ontlasten door ouderen elkaar te laten helpen

Het is de moderne versie van nabuurschap: de voorzorgcirkel. In het hele land ontstaan appgroepen van ouderen die elkaar willen ondersteunen. Het is een manier om mantelzorgers te ontlasten. "Hulp vragen is moeilijker dan hulp geven."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant