Filosoof Hans Schnitzler pleit voor een offline leven: 'Je smartphone is een verslaving, net als suiker en de gokindustrie'

We moeten kritisch kijken naar de manier waarop we met onze telefoon omgaan. Daarvoor pleit filosoof Hans Schnitzler. "Je kunt het vergelijken met digitale suiker, of met de gokindustrie. Het is een verslaving."

Schnitzler schreef het boek 'Kleine filosofie van de digitale onthouding'. Hierin gaat hij in gesprek met millennials die een digitale detox hebben gedaan. De smartphone bestaat pas tien jaar en lijkt ons leven compleet overgenomen te hebben.

'We worden verleid met kleurtjes en meldingen'

"Staat je scherm in dienst van jou of sta jij in dienst van het scherm?" Dat is de vraag die we volgens Schnitzler moeten stellen. Hij ziet om zich heen steeds meer mensen die verslaafd lijken aan hun telefoon. Ze zijn de hele dag bezig met wezenloos scrollen door hun social media.

"We worden door de telefoon de hele tijd verleid om te reageren op berichten en notificaties. Dat doen sociale media apps heel slim met kleurtjes en meldingen. Je ziet dat mensen daardoor de hele tijd in patronen vervallen. Ze krijgen de neiging om elk moment van verveling weg te swipen."

'Sociaal onaangepast gedrag'

Schnitzler is niet tegen social media of smartphones, maar betoogt wel dat we ons bewuster moeten zijn van de keerzijde. "Uit onderzoek blijkt dat alleen al de aanwezigheid van een smartphone ten koste gaat van een gesprek, ook al staat hij uit. Dat is omdat je onbewust toch de hele tijd nadenkt over dat nieuwe berichtje of die nieuwe like."

Op jonge kinderen heeft de smartphone een extra schadelijk effect. Kinderen die zijn opgegroeid met de smartphon hebben moeite om gezichtsuitdrukkingen te begrijpen, zegt Schnitzler. "Die kinderen communiceren vooral met elkaar via WhatsApp-berichtjes en spraakberichten en hebben daardoor steeds meer moeite om non-verbale signalen te herkennen. Dat leidt tot sociaal onaangepast gedrag."

Een digitale detox

"De komst van de smartphone heeft ons heel veel gebracht, maar we moeten er wel mee om leren gaan." En dat kan volgens Schnitzler met een paar handige tips. Het eerste wat je volgens hem moet doen, is je notificaties uitzetten, zodat je niet de hele tijd verleid wordt om op te telefoon te kijken. Wat ook helpt is om het scherm op zwart-wit te zetten. Bedrijven als Facebook gebruiken kleuren om je aandacht vast te houden, en dat werkt dan niet meer.

Je zou ook je smartphone helemaal kunnen laten liggen. Dat is wat Schnitzler zijn studenten laat doen: een digitale detox. "Al na een paar dagen kunnen ze zich beter concentreren en zelfs hun zelfvertrouwen neemt toe", zegt hij. "Doe eens een test met je gezin door een weekend lang offline te gaan. Bespreek daarna samen wat dat heeft opgeleverd."