Feest van de Democratie

Door Margriet Vroomans

Ik ga altijd stemmen. Vanaf het moment dat ik mocht heb ik geen verkiezing overgeslagen. Ik hecht aan het stemmen zelf, maar ook aan de kleine rituelen die ermee samenhangen: het inleveren van m’n oproepingskaart aan de voorzitter van het stembureau, het hardop horen noemen van m’n naam ter controle, het overhandigd krijgen en later weer inleveren van het volgnummertje. Het zal in de toekomst allemaal wel via het internet geregeld worden, maar dat zou voor mij niet hoeven. Ik vind die kleine handelingen juist leuk; ze onderstrepen dat het democratische proces z’n loop heeft en dat wordt voldaan aan de regels die daarvoor nodig zijn.De hoofdredacteur van de krant waar ik jaren geleden als leerling journalist begon, schreef op verkiezingsdagen een commentaar onder de kop ‘Feest van de democratie’. Dat vond ik indertijd nogal overdreven klinken, maar tegenwoordig ervaar ik het wel zo: verkiezingen zijn de basis van ons democratische stelsel. Ik begrijp niet dat veel mensen níet gaan stemmen. Ruim 58 procent van de stemgerechtigden hebben dinsdag van hun stemrecht gebruik gemaakt; dat betekent dus dat ruim vier van de tien mensen dat níet hebben gedaan. Vroeger werd je stemrecht afgemeten aan je inkomen: alleen als je boven een bepaald inkomen zat mocht je meedoen. Later hing het van je ontwikkeling af: je mocht alleen stemmen als je kon lezen en schrijven. Een verwerpelijke selectie natuurlijk, die pas werd afgeschaft met het algemeen kiesrecht voor mannen in 1917 en voor vrouwen nóg pas twee jaar later.Ons stemrecht is dus nog niet eens honderd jaar oud, maar bijna de helft van de stemgerechtigden doet er niets mee. Veel mensen zeggen teleurgesteld te zijn in de politiek. Zeggen: ‘die politici gaan toch hun eigen gang’, of ‘waarom zou ik ze aan een baantje helpen’ en ‘wat maakt het uit of je door de hond of door de kat gebeten wordt’. Die mensen hebben geen gelijk. Na de gemeenteraadsverkiezingen van dinsdag is het politieke landschap totaal veranderd. De kaartjes in de krant van woensdag laten het zien: grote delen van Nederland zijn van kleur veranderd. Het groen (CDA) en blauw (VVD) heeft op veel plekken plaatsgemaakt voor het rood van de PvdA. En of je nou blij bent met dat resultaat of niet: die verschuiving is teweeggebracht door de mensen die wél hun stem hebben uitgebracht. Die daarmee het bestuur in hun eigen gemeente hebben veranderd en vast een voorschotje hebben genomen op veranderingen in het landsbestuur. Over invloed gesproken. Democratie houdt het recht in van meepraten, meebepalen. Wie niet meedoet moet ook niet meer zeuren.