In een voor Nederland unieke rechtszaak sleept zorgverzekeraar Menzis farmabedrijf AstraZeneca voor de rechter. Menzis eist 4,2 miljoen euro schadevergoeding. De reden? De farmaceut vroeg te veel voor medicijnen.

Nog nooit eerder in Nederland daagde een zorgverzekeraar een farmaceutisch bedrijf voor de rechter. AstraZeneca hield volgens Menzis onterecht lang vast aan een patent. De zorgverzekeraar zegt daardoor ruim 4 miljoen euro te veel te hebben betaald voor een medicijn.

Inkomsten zo lang mogelijk rekken

Het gaat om het middel Seroquel, een medicijn dat onder meer bij psychoses wordt gebruikt. Het patent van AstraZeneca liep in 2012 af, daarvoor mocht de farmaceut de prijs van het medicijn zelf bepalen. Maar er was een variant van het middel, waarbij de afgifte van de werkzame stof over de dag wordt verdeeld. Om de lucratieve inkomsten zolang mogelijk te kunnen rekken, werd jaren eerder ook op dit middel een patent aangevraagd.

Toen concurrerende farmaceuten protesteerden, werden ze door een Britse rechter al in 2012 in het gelijk gesteld: het patent op de variant met vertraagde afgifte werd ongeldig verklaard. Ook in andere Europese landen bevestigden rechters de uitspraak van hun Britse collega. Dat maakte de weg vrij voor andere bedrijven om het middel ook te produceren en tegen veel lagere prijzen op de markt te brengen.

Menzis eist schadevergoeding

In Nederland bleef AstraZeneca tot 2014 procederen om het patent overeind te houden. De rechter wees het verzoek uiteindelijk af en de farmaceut moest een schadevergoeding aan de concurrentie betalen. Zorgverzekeraar Menzis eist nu eveneens schadevergoeding, omdat er bijna twee jaar lang te veel is betaald voor het middel. Kosten die uiteindelijk door alle verzekerden moeten worden gedragen.

Lees ook

Waarom is het ene medicijn spotgoedkoop en het andere bijna onbetaalbaar? In deze video legt verslaggever Tom van 't Einde het uit.

"We proberen de schade te verhalen die door onze verzekeringsnemers is geleden", zegt Ruben Wenselaar, voorzitter van de raad van bestuur van Menzis. "De uitspraak in deze zaak is niet alleen voor ons belangrijk, maar voor alle zorgverzekeraars. We houden onze branchecollega's dan ook constant op de hoogte van de verloop van deze rechtszaak." AstraZeneca wil op dit moment niet op camera reageren. De uitspraak in deze zaak is op 4 september.

info

Uitspraak verplaatst

Op 4 september werd de uitspraak verplaatst naar 16 oktober 2019. "Uiteraard hadden we vandaag op een duidelijke uitslag gehoopt", schrijft de woordvoerder van Menzis in een reactie. "Maar wij waarderen het dat de rechtbank zorgvuldig nadenkt over een uitspraak in deze voor de samenleving belangrijke zaak."

Reactie

In een reactie laat farmaceut AstraZeneca het volgende weten: "Wij hebben de werkzame stof voor het anti-psychoticum Seroquel omstreeks 1986 uitgevonden, en in 1987 patent aangevraagd. In 1997 vroegen wij bovendien patent aan op de eenmaal daagse behandeling, die voor sommige groepen mensen nog beter werkt. In beide gevallen is er jarenlang onderzoek gedaan. Seroquel is tot op de dag van vandaag nuttig voor vele duizenden patiënten per jaar. Ook de eenmaal daagse vorm. De beschuldiging van 'evergreening' vindt geen enkele grond."

Tv-reportage EenVandaag: Farmaconcern voor rechter gedaagd voor dure medicijnen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.