Vanaf 1 april is er een hogere belasting op non-alcoholische dranken, zoals limonade. Het verandert ook voor plantaardige alternatieven voor melk. Voor koemelk verandert er niks, en dat schiet bij sommigen in het verkeerde keelgat.

Dat koemelk deze uitzonderingspositie heeft gekregen, is volgens het kabinet omdat het historisch gezien als 'gezond' en als 'eerste levensbehoefte' wordt beschouwd. Of dat ook echt klopt, zochten we uit.

Gezond patroon

Hoe gezond is melk nu eigenlijk? Volgens professor voeding en gezondheid Jaap Seidell van de Vrije Universiteit van Amsterdam past zuivel 'prima' in een gezond voedingspatroon. "Dan heb ik het over yoghurt, karnemelk, kaas en halfvolle of magere melk."

"In principe is melk gezond omdat het veel eiwitten heeft, makkelijk bruikbaar is voor ons lichaam en voldoende calcium heeft waar we ook behoefte aan hebben. Er zit geen extra suiker in. Het is een prima gezond product", legt lector voeding en gezondheid Annet Roodenburg van de HAS Green Academy uit.

Botbreuken

Maar noodzakelijk is melk volgens professor Seidell niet. "Moedermelk is gezond en dat hebben baby's elke dag nodig. Maar bij volwassenen is er maar een klein deel van de wereld dat echt melk gebruikt, zoals in het noorden van Europa en de Verenigde Staten. De meeste mensen op de wereld hebben geen melk en hebben het ook niet nodig."

Daar is lector Roodenburg het dan weer niet helemaal mee eens. "Het is wel een beetje noodzakelijk voor sterke botten. Als je te weinig calcium binnenkrijgt, ben je gevoeliger voor botbreuken. Dus als je geen melk drinkt, moet je calcium uit andere bronnen zoals noten of groenten halen. De calciumhoeveelheid daarin is doorgaans wel lager."

Te weinig voedingswaarden

Plantaardige melkvervangers zijn dan ook niet genoeg om de stoffen in koemelk te kunnen vervangen, zeggen beide experts. "Melk is doorgaans gezonder dan de plantaardige alternatieven, zeker als je halfvolle melk drinkt. Want de eiwitten zijn van hoge kwaliteit en er zijn vaak ook vitamines toegevoegd, die je niet in de plantaardige alternatieven ziet", zegt lector Roodenburg.

"De meeste zijn geen volwaardig alternatief voor melk. Ze hebben te weinig voedingswaarden", zegt professor Seidell. "Te weinig vitamines, mineralen en eiwitten." Sojamelk is daarentegen een uitzondering volgens hem, omdat het vaak verrijkt wordt met andere stoffen.

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."