meer NPO start

Experts willen verbod op verbranden plastic: 'Alleen zo wordt recyclen dé route'

Experts willen verbod op verbranden plastic: 'Alleen zo wordt recyclen dé route'
Jos Keurentjes
Bron: EenVandaag

Drie kwart van ons plastic afval verdwijnt in de verbrandingsoven. Dat is veel te veel, stellen experts. Zij pleiten voor een verbod op het verbranden van plastic. Alleen zo kunnen we de klimaatambities halen.

Jos Keurentjes is voorzitter van het Transitieteam Kunststoffen. In die rol houdt hij zich sinds 2017 bezig met de omslag naar een economie met een volledig hergebruik van materialen. Zo moeten in 2050 alle gebruikte plastic verpakkingsmaterialen in Nederland volledig terugkomen in de keten. Maar die ambitie gaan we bij lange na niet halen, vreest hij.

Verbranden is goedkoopste route

Volgens Keurentjes gaat het niet goed met het recyclen van plastic in Nederland. "Wat we eigenlijk aan het doen zijn, is olie in de fik steken", doelt hij op een van de belangrijkste bestanddelen van plastic. Daarom moet het roer om.

Daarvoor ziet hij een belangrijke rol weggelegd voor de overheid. "De verbrandingsoven is economisch de goedkoopste route. Daar moeten we vanaf. We moeten ervoor gaan zorgen dat verbranding door een hard verbod niet meer mogelijk is. Zo realiseer je dat recyclen dé route wordt."

Bekijk ook

Weinig onderzoeksgeld

Recyclen is op dit moment te duur. Dat komt deels omdat goede technieken om plastic te scheiden ontbreken.

De TU Delft test wel een machine die plastic sorteert op kleur, soort en samenstelling. Maar geld om het project in een stroomversnelling te krijgen, is er niet. Recycle-professor Maarten Bakker moet vaak bedelen om onderzoeksgeld, maar dat is tot nog toe tevergeefs.

Recyclen goedkoper maken

Terwijl onderzoeksgeld juist zo nodig is om recyclen goedkoper en daarmee interessanter te maken voor bedrijven. "Als het bedrijfsleven op dit moment niet kan verdienen met plastic recyclen, waarom zouden ze dan investeren in sortering?

"Het is het kip en het ei", legt Maarten Bakker uit. "Je moet eerst de sortering perfect krijgen, wil je fabrikanten kunnen overtuigen dat het de moeite waard is om te recyclen."

Bekijk ook

Weinig veranderd

Keurentjes is inmiddels 5 jaar voorzitter van het transitieteam. In die tijd zag hij verschillende initiatieven langskomen. "Maar als ik eerlijk ben is er niet veel veranderd." Ook Bakker ziet nog weinig vooruitgang. Vanwege geldgebrek kan de professor alleen met zijn studenten werken aan betere scheidingstechnieken.

"Als we in dit stadium blijven, dan zie ik misschien over 10 of 15 jaar hier iets uitkomen en daar kunnen we eigenlijk niet op wachten." Beide experts zijn het erover eens. Op deze manier is de ambitie van een circulaire kunststofketen over 28 jaar onhaalbaar.

Verbod als onderdeel van maatregelenpakket

Staatssecretaris Vivianne Heijen staat open voor een verbod op het verbranden van plastic, maar niet als eerste stap. "Het is noodzakelijk dat in wordt gezet op een breed pakket van maatregelen, gericht op de gehele keten." Een verbod op het verbranden van plastic ziet ze in de aanpak als "een passend sluitstuk".

Wel is de staatssecretaris ervan overtuigd dat er meer nodig is om de doelen voor een circulaire economie te halen. Voor het einde van het jaar stuurt de staatssecretaris haar plannen aan de Tweede Kamer.

Bekijk hier de tv-reportage.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse hulpverleners staan klaar voor Myanmar na aardbeving: 'Alle politieke lijntjes vervallen'

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa
Ter illustratie: testlancering van een raket in Noorwegen (2023)
Bron: AFP

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Bekijk ook

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

Bekijk ook

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Bekijk ook

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant