Het overgrote deel van conducteurs en machinisten wil zelf kunnen bepalen of ze in het geval van een zelfdoding de trein verlaten en in actie komen. Dit bleek gisteren uit onderzoek van EenVandaag onder 450 conducteurs en machinisten. Met het onderzoek kwamen veel emotionele reacties binnen. Na de lees verder vindt u een aantal van die reacties.

De deelnemers reageren op de vraag of ze zelf willen bepalen of ze uit de trein stappen en actie ondernemen als er een zelfmoord op het spoor plaatsvindt:

'Bij de een is de strippenkaart met traumatische ervaringen vol bij twee keer en bij de ander na tien keer. Maar hij komt een keer vol! Ik vraag me af of daar ook wel eens rekening mee wordt gehouden.'

'Ik heb vier zelfdodingen meegemaakt en in alle gevallen niets meer kunnen betekenen voor de slachtoffers. Toch komt het voor dat een persoon nog in leven is en dan zou het wel heel erg zijn indien er geen mens naar je omkijkt. Wachten op de hulpdiensten duurt dan echt onmenselijk lang.'

'Ik vind dat je het zelf moet kunnen bepalen. Het ligt helemaal aan hoe je op het moment in je vel zit. soms kun je het beter handelen als andere keren, wij zijn tenslotte geen hulpverleners voor deze heftige verwondingen!'

'Ik vind dat je als hoofdconducteur en als mens moet kunnen bepalen of je in staat bent om hulp te verlenen.'

'Ik vind het begrijpelijk dat wij geacht worden eerste hulp te verlenen, aangezien wij als eerste ter plaatse zijn en EHBO ervaring hebben. Echter, het is vaak overduidelijk dat iemand niet meer leeft. Mijns inziens is het niet aan treinpersoneel om een lijk af te dekken. Dit heeft niks met ons werk te maken.'

'Ik vind het buitengewoon naar om naar een slachtoffer te lopen, of dit nu een "springer" is of om het even welk ander slachtoffer. Als je met 140 kilometer per uur met een trein in aanraking komt, is dat geen prettig gevoel en daar houd je wel iets aan over. En dat wil ik niet zien. Maar het wordt me opgedrongen door mijn functie.'

'Het is belachelijk dat je als personeel de trein uit moet, je kan niks meer doen voor de persoon en het personeel krijgt onnodig een trauma, je krijgt dingen te zien die je liever niet ziet en je kan toch niks meer doen, dus gewoon in de trein blijven en de hulpdiensten het laten opruimen.'

'Dit zou door de conducteur of machinist zelf bepaald mogen worden. Elke situatie is anders en als men zich er niet goed bij voelt zou men er vrij in moeten zijn om binnen te blijven. Een standaard protocol waarbij gewacht wordt op de hulpverleners ben ik niet voor, er is altijd een kans dat je een verschil kunt maken met het verlenen van eerste hulp.'

'Bijna altijd is zo'n persoon overleden, als hij of zij nog leeft heeft het treinpersoneel onvoldoende kennis en middelen om zo'n ernstig verwond slachtoffer te helpen. Het afdekken van een lichaam is lang niet altijd mogelijk omdat het soms wel over tientallen meters is uitgesmeerd, bij harde wind lukt het ook niet.'

'De Hc en/of Mcn moet zelf op het moment suprême kunnen en mogen bepalen of hij of zij naar het slachtoffer(s) gaat. Dit mag niet opgelegd worden door de NS of andere instanties. Niemand mag en kan bepalen hoe de geestelijke toestand van het personeel op dat moment is. Vandaag wellicht wel maar morgen niet als u snapt wat ik bedoel!!!'

'Het uitstappen zou niet verplicht moeten zijn, maar wel aanbevolen. Hoe je je op dat moment voelt, speelt een belangrijke rol in het uitvoeren of niet van je taak. Alles is afhankelijk van de situatie, en daarop zou je een beslissing moeten maken.'

'Ik heb nu, na zo'n 35 dienstjaren, zo'n 19 gevallen gehad. Als hoofdconducteur weet je niet of een slachtoffer nog leeft. Dus wil je zekerheid dat je daar later niet negatief mee geconfronteerd wordt. Dus ga je kijken. Het zou kunnen dat je op dat moment al slecht in je vel zat en dan is het niet verstandig: eerste les EHBO: jezelf niet in gevaar brengen! Soms zijn helpers eerder.'

'Mijn ervaring is dat indien een slachtoffer bij een aanrijding met een trein het overleefd het letsel van dien aard is dat je als EHBO'er flink tekort schiet en een gevecht mentaal of zelfs fysiek zou moeten aangaan met iemand die jouw verplichte hulp niet wil en onbedoeld het trauma vergroot.'

'Je moet altijd uitstappen om eventueel EHBO te kunnen verlenen. Helaas is dit meestal niet meer van toepassing. Echter omstanders kunnen ook getraumatiseerd worden van de, meestal akelige beelden, die bij veel mensen op het netvlies gebrand staan. Tijdens de opleiding tot treinpersoneel en Service en Veiligheid is er te weinig aandacht voor de situatie van "springers".'

'Ik vind het uitermate belangrijk dat je als hoofdconducteur altijd direct gaat kijken en eventueel hulp verleent aan het slachtoffer. Ik heb als conducteur reeds negentien aanrijdingen/zelfdodingen/pogingen meegemaakt. In vier gevallen leefde het slachtoffer nog en kon door de ambulance levend afgevoerd worden. Alleen al daarom is dit zeer belangrijk.'

'Ik voel de morele verplichting om eerste hulp te verlenen. Als de NS zorgt voor betere opvang zou dat in de praktijk veel minder klachten geven bij het rijdend personeel. Erkenning en opvang zijn nu vaak ver te zoeken. Directe collega's doen nu vaak belangrijke opvang, ook door de herkenning van een situatie als een zelfdoding of ongeluk.'

'Aan de ene kant vind ik het normaal dat je uitstapt, mocht het slachtoffer nog leven, weet niet hoe je voelt als blijkt doordat jij niet naar buiten bent gegaan iemand overleden is ook al is het (poging) tot een zelfdoding, aan de andere kant is het de eigen keus van de persoon.'

'Ik heb 15 zelfdodingen meegemaakt, ben altijd naar het slachtoffer gegaan. In 13 gevallen moest ik het slachtoffer afdekken. Maar tweemaal heb ik door naar het slachtoffer te gaan een leven gered. Dat geeft voor mij het belang aan om naar het slachtoffer te gaan. Maar ook het afdekken geeft een "goed" gevoel. Ik neem dan plaatsvervangend afscheid voor een nabestaande.'

'Acht keer heb ik te maken gehad met een 'springer', acht keer heb ik gedaan wat men van mij als hoofdconducteur verwacht en het een plaats kunnen geven. Een slachtoffer heeft het mede dankzij eerste hulp overleeft en was achteraf ook gelukkig dat de poging was mislukt. Dit geeft ook aan dat het een moeilijke beslissing is om af te zien van hulp,maar voorop staat het welzijn van het personeel!'

'Als er sprake is van eerste hulp (dus levend slachtoffer) heb ik de plicht als mens en daarnaast als hoofdconducteur. Is het duidelijk dat er geen leven meer mogelijk is heb ik er niets te zoeken.'

'Als hoofdconducteur vind ik het geacht dat de reizigers worden geïnformeerd,en dat ik de seinen afdek voor spoorverkeer(veiligheid) Alhoewel ik geen moeite heb met zelfdodingen, leg ik dit wel neer bij de hulpdiensten. Elke vak heeft zijn tak. Ik voor de reizigers, hulpdiensten voor het slachtoffer. Dit verminderd de trauma voor ons en de reizigers. Dat wordt van ons verwacht en niet meer. Niet iedereen kan dit aan.'

'De hoofdconducteur heeft totaal geen ervaring in de hulpverlening richting de zelfdodingen,weet totaal niet wat hem te wachten staat en hoe hij hier op korte, maar zeker langere termijn op reageert. De zelfdoding is een keus van de persoon en ik vind dat een ongetrainde persoon hiervan niet de dupe kan of mag worden. Eerste hulpverleners zijn hiervoor wel (beperkt) getraind en zullen beter inschatten.'

'Bij een zelfmoord wordt er eigenlijk gevraagd om EHBO te verlenen bij iemand die zijn leven wil beëindigen. Voor mij is dat traumatisch en mocht het zo zijn dat je diegene zijn leven redt. Dan hoef je daar hoogstwaarschijnlijk geen bedankje voor te verwachten.'

'Na tien zelfdodingen en de emdr die ik nodig had om weer mens te worden, is het belachelijk dat wij naar een uit elkaar liggend lijk moeten gaan kijken. Ik slaap nog steeds heel slecht en op ongewone tijden en ben bang om alleen te zijn, regelmatig komen ze allemaal ?s nachts bij me langs, er wordt te gemakkelijk door NS mee omgesprongen, de opvang gebeurt door iemand van het leidinggevend personeel.'

'Elke situatie is anders, daarom vind ik dat je zelf moet bepalen of je naar het slachtoffer toe gaat of niet, hiervoor heb ik bij de brandweer gewerkt als brandwacht,in de brandweer auto ben je al voorbereid op wat je te wachten staat, vanuit mijn beroep nu op de trein komt het onverwachts,dus moet men de vrijheid hebben zelf te bepalen, of men gaat afdekken of hulp verlenen in het algemeen.'

'Het is nou eenmaal zo dat bij een zelfdoding of ongeval wij als eerste hulp kunnen bieden of afdekken dat hoort bij je werk maar het is wel zo dat de situatie je nooit meer loslaat het staat zogezegd op je harde schijf.'

'De hoofdconducteur is degene die het snelste bij een slachtoffer kan zijn en als iemand nog in leven is telt elke seconde,hulpdiensten laten vaak te lang op zich wachten.'

'Ter bescherming van de 'klant' dient het treinpersoneel het stoffelijk overschot af te dekken. De klant is voor de werkgever dus veel belangrijker dan het eigen personeel dat, om de 'klant' te beschermen, zware trauma's mag oplopen. Fijne werkgever met goed verantwoordelijkheidsgevoel richting werknemer.'

'Ik heb in de 5 jaar dat ik nu bij de NS zit 2 keer een springer gehad, je hoort de botten van het lichaam onder de trein kraken en weet meteen dat er niets te reden valt. Ik snap dan niet dat we geacht worden hulp te gaan verlenen.'

'Ikzelf ben machinist en doe dit werk al bijna 14 jaar met ontzettend veel plezier. Ik ga iedere dag lachend naar mijn werk en ook weer lachend naar huis toe. Dit jaar heb ik helaas voor het eerst meegemaakt hoe het is om iemand voor je trein te krijgen die een zelfdoding ondernam. Ik ga niet in details treden, maar ik ben er altijd trots op geweest dat ik in moeilijke situaties kalm kan blijven en ook blijf nadenken. Over die gave bleek ik even bezit meer te hebben. Op het betreffende moment komt nog wel je opleiding terug en doe je wat je moet doen maar daarna ging het behoorlijk snel achteruit met mijn gezonde verstand. Ik wilde ook naar het slachtoffer gaan (waar de hoofdconducteur al bij aanwezig was) maar bedacht mij en ben terug de cabine in gegaan (tot zover het gezonde verstand). Ik ben op mijn stoel gaan zitten en zat er plotsklaps helemaal doorheen. Ontzettend veel emoties gingen door mij heen. (verbazing, kwaadheid en verdriet) en het leek wel een achtbaan voor me. Met andere woorden ook al had ik willen helpen het had mij simpelweg niet gelukt om iets te kunnen doen. Na een kwartier kwam ik weer een beetje tot mijzelf waarna ik kort daarna mijn oude ik weer werd. Ik heb deze situatie ervaren als 1 van de ergste dingen die meegemaakt heb. De gehele situatie was ontzettend onecht, alsof ik een film zat te kijken.'

In de EenVandaag-uitzending van gisteren deed conducteur Henk Bosch zijn verhaal: hij maakte 14 aanrijdingen mee. Kijk die reportage hier terug:

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.