Eenzaamheid, roken en drinken: allemaal zijn ze dodelijk

Eenzaamheid is twee keer dodelijker dan alcohol. Dat betoogt de Duitse psychiater Manfred Spitzer in zijn nieuwe boek 'Eenzaamheid: de niet-erkende ziekte'. Wat zeggen experts over die uitspraak?

Volgens Ivan Wolffers, hoogleraar gezondheidszorg, voelen 1 miljoen Nederlanders zich eenzaam en brengt dat in elk geval ernstige gezondheidsrisico's met zich mee. "We zijn groepsdieren en hebben een netwerk nodig. Dat geeft ons een veilig gevoel. Als dat ontbreekt ervaren we veel stress."

Stress zorgt voor gezondheidsproblemen

Die stress zorgt dan weer voor allerlei gezondheidsproblemen. "Dat stressgevoel heeft tot gevolg dat mensen sneller ziekten krijgen", vertelt Wolffers. "Die stresshormonen zorgen bijvoorbeeld voor een hoge bloeddruk en hebben invloed op het hartritme. Dat betekent dat je uiteindelijk veel kwetsbaarder bent."

Ook Theo van Tilburg, hoogleraar sociologie aan de VU in Amsterdam en gespecialiseerd in eenzaamheid, noemt stress een belangrijke factor. Toch zijn er meer oorzaken. "Mensen die eenzaam zijn vertonen ongezond gedrag, zoals te veel drinken, roken of niet op tijd naar de dokter gaan. Dat maakt dat mensen dus eerder ongezond zijn."

Vergelijking is ingewikkeld

Ook Van Tilburg deed onderzoek naar de gevolgen van eenzaamheid. "Het is altijd ingewikkeld om een exacte vergelijking te maken zoals met de gevolgen van roken of alcohol. Maar ik denk dat het er dichtbij zit. Wat we wel weten is dat mensen die in eenzaamheid leven vier jaar eerder dood gaan dan mensen die niet eenzaam zijn."

Ivan Wolffers denkt dat het aantal doden van eenzaamheid nog veel hoger ligt dan bij alcohol. Exact kan hij dat alleen niet zeggen. "Als je gaat vergelijken met cijfers ben je toch een beetje aan het goochelen. Dat doen wetenschappers niet graag." In die zin kan je dus niet zeggen of de claim van Manfred Spitzer klopt. Toch is het wel een feit dat eenzaamheid dodelijk kan zijn.