meer NPO start

Een strohuis, boeddhistische woongemeenschap of samen bouwen: deze mensen kozen voor bijzondere woonvormen door de woningnood

Een strohuis, boeddhistische woongemeenschap of samen bouwen: deze mensen kozen voor bijzondere woonvormen door de woningnood
Arne (rechts) woont in het grootste strogebouw van Nederland
Bron: EenVandaag

De woningnood is nog altijd hoog in ons land. Hoewel veel mensen een huis voor zichzelf willen, is dat niet altijd mogelijk. Maar er zijn ook mensen die juist samen willen wonen, in een groep. Dat doen ze in verschillende vormen.

Pink uit Hoensdiep, Rachid uit Heest, Paulien uit Amsterdam, Arne uit Nijmegen en Wieteke uit Wormer vertellen hoe zij dat doen.

Pink in Hoendiep, Groningen

Pink voor zijn 'hut'
Bron: EenVandaag
Pink voor zijn 'hut'

In het Groningse Hoendiep, tegen het bos aan, vind je een plek die nog het meeste weg heeft van een camping met verschillende soorten houten huisjes. Een van de bewoners is Pink. "Het zijn een soort woonwagens, tiny houses." Hij woont er nu al 21 jaar. Hij voelt zich er vrijer dan in bijvoorbeeld een rijtjeshuis.

"Je kan hier veel meer dingen. Niet dat ik dat doe", geeft hij toe. "Maar zo voelt het wel. Je woont tussen het groen, hebt beter contact met de buren dan gemiddeld. Je kunt je hier wat meer ontplooien." Hoewel het niet groot is, is hij er wel erg gelukkig. En hij ziet steeds meer nieuwsgierige mensen die het eigenlijk ook wel willen.

Daarom hoopt hij ook dat gemeenten het beter kunnen faciliteren. "Je woont best bescheiden, dus het lijkt me ook wel wat ecologischer." Daarnaast is het een gedeelde manier van wonen. De 25 à 30 bewoners van het perceel vergaderen één keer in de 2 maanden. "En als er iemand ziek is doe je boodschappen voor ze. Je leent elkaar wat. Het is heel verbindend", zegt Pink.

Benauwend vindt hij het nooit. "In het begin wel, toen was er nog niks en hadden we veel met elkaar te maken. Er werd veel vergaderd en overlegd, dus dat was af en toe wel iets te veel voor mij. Maar daar moet je doorheen, dat hoort erbij", zegt hij. "Bijna iedere dag denk ik nog dat het toch fijn is om hier te kunnen zijn."

Bekijk ook

Rachid in Heest, Nijmegen

Rachid
Bron: EenVandaag
Rachid

Samen met een paar anderen wil Rachid (50) een huis laten bouwen. "Met zes huishoudens hebben we een kavel gekocht, waar we uiteindelijk met tien huishoudens een appartementencomplex gaan bouwen", vertelt hij. "Samen willen we op een duurzame manier, toekomstbestendig samenleven. Waarbij we naar elkaar om kunnen kijken."

Hoe hij daarbij kwam? "De kinderen gingen het huis uit. Toen dachten we: wat willen we dan gaan doen? We hebben een aardig huis staan met een paar etages, maar die zijn straks leeg. We willen dat ook doorschuiven naar de mensen die de ruimte nodig hebben." En zo sloten ze zich aan bij dit plan.

Om mee te mogen doen is het ook belangrijk dat je echt samen wil gaan leven, zegt Rachid. "Er wordt wel van elkaar verlangd dat we iets gaan bijdragen." Hij en zijn vrouw zijn de jongste deelnemers aan het plan. De oudste is iets boven de 70.

"Maar dat betekent niet dat we iets in de zin van mantelzorg gaan doen. Wel boodschappen voor elkaar, of een klusje. Dat contact is straks ook makkelijker gelegd als we een gezamenlijke ruimte hebben", legt hij uit. "Het gaat in ieder geval een mooie ontdekkingstocht worden." Hij hoopt over 2 jaar de sleutel in handen te hebben.

Paulien, in de buurt van Amsterdam

Paulien
Bron: EenVandaag
Paulien

Aan de rand van de snelweg in Amsterdam woont een aantal mensen samen in een woongemeenschap die een boeddhistische beweging aanhangen. Een van hen is Paulien. "Qua luchtvervuiling is het niet ideaal, maar het is wel een mooie plek met vijf slaapkamers en een grote woonkamer met een open keuken."

"Dit is huur van een woningbouwvereniging. Je mag er als gezin niet wonen, maar als een woongroep wel", vertelt ze. "Het huis bestaat nu 10 jaar, en is verbonden aan Triratna, een boeddhistische beweging. Het is vooral belangrijk dat je elkaar helpt op je boeddhistische pad." Op het moment zijn er wat plekken leeg en zoekt de groep nieuwe bewoners.

"Het is moeilijk om mensen binnen de beweging te vinden, want veel zijn getrouwd, wat ouder of vinden het fijn om op zichzelf te wonen. We hebben reacties gehad op een advertentie, en nu is er ook iemand aan het proeflogeren", zegt Paulien. "Het is vooral belangrijk dat diegene aardig en lief is. En dat je het leuk vindt om samen te eten, koken en mediteren."

De proeflogé is Daphne. geen lid van de beweging. "Ik denk dat het gezonder is en mij gelukkiger zou maken om mijn leven meer te delen met mensen", vertelt zij. "Ik merk meteen de verbinding en het samen eten en thuiskomen van werk, even met elkaar kletsen, ontbijt samen, het praten over het leven. Dat is anders dan in een leeg huis komen."

Bekijk ook

Arne in Nijmegen

Arne (rechts) en een andere bewoner
Bron: EenVandaag
Arne (rechts) en een andere bewoner

In Nijmegen staat het grootste strogebouw van Nederland. Dit complex van 24 sociale huurwoningen is opgetrokken uit stro, leem en hout. "We wilden ecologisch, sociaal wonen in de stad. Dus dan moet je wel in de hoogte bouwen", vertelt Arne, die al 8 jaar in Strowijk Iewan woont. Dat staat voor Initiatief Ecologisch Wonen Arnhem-Nijmegen. Er wonen nu zo'n 54 mensen.

"Als het gebouw ooit op is en moet worden afgebroken, blijft er zo min mogelijk afval over", zegt hij. Niet dat de bewoners verwachten dat het snel 'op instorten' staat, ze gaan er vanuit dat het tenminste 35 jaar blijft staan. Iedereen die er woont, leeft met elkaar. "Je hebt wel allemaal je eigen woning, eigen postvak en huisnummer. Maar we delen wel veel samen", legt Arne uit.

"We hebben een gezamenlijk gastverblijf, een werkplaats met gezamenlijk gereedschap. En zelfs een kleine coöperatieve winkel. Niet alleen voor ons, maar voor de hele buurt." Die is twee keer per week open, en dan kan iedereen zijn spullen komen halen, zoals biologische droogwaren. "Eigenlijk een grote inloopvoorraadkast waar je altijd terecht kan."

Voor wie er bij wil komen, is er wel een hele procedure. "Je moet goed weten waar je aan begint", vertelt Arne. "Er wordt wat van je verwacht, want we moeten samen het hele project runnen. Wie dat wil, kan een profiel schrijven over zichzelf aan de hand van een aantal vragen. Wanneer er een plekje vrijkomt, kijken we daarnaar." En dan wordt er samen met de rest gekozen.

Wieteke en haar moeder in Wormer

Alternatieve woonvormen
Bron: EenVandaag
Wieteke en haar moeder

In Wormer woont Wieteke 'gewoon' in een woonwijk uit de jaren 70. Maar toch is het net wat anders dan anders. Zij, haar man Frank en hun dochters wonen samen met Wietekes moeder. "We hebben een aanbouw voor haar gemaakt. Ze heeft wel alles apart; eigen ingang, eigen keuken. Ze woont niet echt bij ons in huis", vertelt ze.

"Mijn vader overleed 14 jaar geleden en toen hadden we het er wel eens over, als grapje. Maar uiteindelijk kwam mijn man toch met het idee om samen te wonen. Dan kunnen we elkaar toch over en weer helpen. En dat vond mijn moeder ook gezellig", zegt Wieteke. "Het heeft van twee kanten voordeel", zegt haar moeder (74).

"Voor mij op de lange termijn, maar het is voor hen fijn dat er altijd wel iemand is. Als ze wat later zijn, kan ik alvast het eten klaarmaken", legt Wietekes moeder uit. "Dat is niet elke dag, maar wel fijn om soms dingen op te vangen." Wieteke voegt toe: "En als we het niet willen, hoeven we elkaar niet te zien. Maar dat gebeurt weinig, we lopen wel een keer per dag bij elkaar naar binnen."

Nu kan haar moeder soms oppassen, en later kunnen zij als gezin ook voor haar moeder zorgen. "Maar we hebben er nog niet over nagedacht hoe het is als ze straks 96 of zo wordt. "Dan zou ik hier nog 22 jaar blijven, dan is de jongste alweer 36. Ik weet niet of ik hier dan nog zelf wil wonen", zegt Wieteke. "Maar dat zien we dan wel weer. Misschien schoppen we haar dan naar de overkant, daar is het bejaardentehuis", grapt ze.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa
Ter illustratie: testlancering van een raket in Noorwegen (2023)
Bron: AFP

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Bekijk ook

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

Bekijk ook

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Bekijk ook

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom we ons niet direct zorgen hoeven te maken over ons pensioen bij onrust op de beurs

Waarom we ons niet direct zorgen hoeven te maken over ons pensioen bij onrust op de beurs
Peter van Vliet vraagt zich af wat er met zijn pensioen gebeurt bij een schommelende wisselkoers
Bron: EenVandaag/ANP

Zo'n 4 op de 10 deelnemers aan het EenVandaag Opiniepanel maken zich redelijk tot veel zorgen om hun pensioen. Want, vragen zij zich af, wat betekent het bijvoorbeeld voor hun pensioengeld als de beurskoersen kelderen? "Geen één-op-éénrelatie."

Het overhevelen van pensioenen naar het nieuwe pensioenstelsel is één van de grootste financiële operaties die ooit in Nederland werd uitgevoerd.

Zorgen over de toekomst

Door groeiende onzekerheid en instabiele beurzen nemen de zorgen toe. Leden van het EenVandaag Opiniepanel vragen zich af: 'Behoud ik mijn pensioen straks wel, en hoeveel blijft daarvan over?'

Dat geldt ook voor pensionado Peter van Vliet. Ruim 40 jaar bouwde hij pensioen op bij Radio Holland. Tot nu toe heeft hij geen klagen: afgelopen januari ontving hij nog een verhoging. Maar hij maakt zich ook zorgen over de toekomst. Van Vliet vraagt zich af of de hoogte van zijn pensioen straks nog wel vaststaat. Of dat het kan gaan schommelen.

Geen één-op-éénrelatie

Die zorgen zijn deels terecht, zegt Leontine Treur. Zij is senior-econoom bij RaboResearch en gespecialiseerd in pensioenen. "Pensioenfondsen beleggen. Dus als de beurs beweegt, dan merken pensioenfondsen daar wat van. Maar pensioenfondsen beleggen niet alleen in aandelen, ze hebben een gespreide portefeuille waar ook obligaties inzitten. Vastgoed dus."

Er is volgens Treur dus geen één-op-éénrelatie tussen schokken op de beurs en de hoogte van het pensioen. "Daarnaast heb je buffers en meer mogelijkheden om te zorgen dat een beursklap niet in één keer bij de pensioenuitkeringen terechtkomt."

Bekijk ook

Eigen pensioenpotje

En hoe zit dat dan straks als het nieuwe pensioenstelsel voor iedereen is ingegaan? In het oude systeem belooft een pensioenfonds hoeveel pensioen je later precies krijgt. Jij en je werkgever betalen hier iedere maand premie voor. Al dit geld gaat samen in één grote pot, het zogenaamde collectieve pensioenvermogen. Dit geld wordt geïnvesteerd, en met de opbrengst hiervan betaalt het pensioenfonds de pensioenen uit.

In het nieuwe systeem heeft iedereen een eigen pensioenpotje. Je pensioen staat niet meer vooraf vast, maar kan veranderen. Hoeveel pensioen je krijgt, hangt dan bijvoorbeeld af van hoe goed de beleggingen gaan, hoe hoog de rente is en hoe oud mensen gemiddeld worden. Daardoor kan je pensioen hoger of lager worden.

Beurs herstelt zich altijd weer

Treur benadrukt dat het nieuwe stelsel bedoeld is om meer rendement te behalen, zodat pensioenen beter mee kunnen groeien met de inflatie. En méér rendement betekent volgens haar soms óók méér risico.

Toch zal een enorme koersval op de beurs volgens Treur de pensioenen niet laten verdampen, omdat de beurs zich ook altijd weer herstelt. "Ook tijdens de covidpandemie en de dotcom-crisis is de beurs flink ingeklapt, maar daarna ook weer hersteld. En die grote schokken hebben gepensioneerden nooit gemerkt."

Bekijk ook

'Altijd goed rendement'

Ook volgens voorzitter Ger Jaarsma van de Pensioenfederatie hoeven we in het nieuwe systeem niet ineens lagere pensioenuitkeringen te verwachten, als het op de beurs tegenzit. Dit komt vooral door de manier waarop pensioenfondsen hun geld beleggen. "Het zijn langetermijnbeleggers. Wij kijken dus 20, 30, 40 jaar vooruit. Over eventuele schommelingen maken we ons daarom niet zo heel erg druk, omdat die in de tijd wel weer uitvlakken."

"In het nieuwe stelsel blijven wij op dezelfde manier beleggen als in het oude", legt Jaarsma uit. "En dat betekent dat we naast beleggen in aandelen, ook beleggen in obligaties, vastgoed en leningen. Door die risicospreiding maken wij voor de toekomst altijd een goed rendement."

Risico's delen

Toch is niet iedereen er gerust op. In de Tweede Kamer is NSC een van de partijen die zorgen heeft. Agnes Joseph is Kamerlid voor die partij en is bang dat mensen nu al vaste pensioenuitkeringen gewend zijn en dat dit met het nieuwe systeem minder zeker is.

Joseph: "Iedereen krijgt straks, afhankelijk van de leeftijd, een risicovoller of minder risicovol beleggingsbeleid. Er wordt nog wel een klein buffertje aangehouden om risico's te delen, maar dat is veel kleiner. En daarmee kun je natuurlijk veel minder risico's opvangen en delen met elkaar dan nu."

Waarom we ons niet direct zorgen hoeven te maken over ons pensioen bij onrust op de beurs

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant