tv LIVE
meer NPO start

Een maand geen alcohol drinken, heeft dat zin? 'Wel als je het als leer-experiment ziet'

Een maand geen alcohol drinken, heeft dat zin? 'Wel als je het als leer-experiment ziet'
Een barman tapt een biertje
Bron: ANP

Nog eventjes en dan is januari voorbij. En daarmee ook Dry January, een actie waarbij veel mensen besluiten een maand lang geen alcohol te drinken. Na 6 maanden stopt 6 procent zelfs helemaal. "We moeten van de normalisering van alcohol af."

De hele maand januari niet drinken: het is een initiatief van IkPas, de Nederlandse variant van 'Dry January'. "Naar schatting doen er dit jaar enkele honderduizenden mensen mee", zegt campagneleider Martijn Planken.

Experiment

Volgens Planken zijn we tegenwoordig veel met onze gezondheid bezig. "Het is echt een trend", zegt hij. "We zijn bewuster bezig met wat we in onze mond stoppen. Het is een leuk experiment om te kijken wat een maandje niet drinken met je doet."

"Als je het doet, merk je hoe vaak en hoe veel je eigenlijk drinkt. En hoe onbewust je dat hebt gedaan", legt hij uit. "Je wordt fitter, je slaapt beter en je wordt mentaal ook sterker als je niet drinkt." Dat komt volgens hem onder andere doordat je in sociale situaties 'nee' leert zeggen. "Mensen waarderen dat ook echt in je."

'Lijm die ons bij elkaar houdt'

Coach Jacqueline van Lieshout is het daarmee eens. "Ik denk dat het zin heeft als je het ziet als een leer-experiment: wat levert het me op? Wanneer je leert wat het je oplevert, leer je ook wat het je kost. Als dat in 1 maand je kijk op alcohol verandert, heeft het zin", zegt ze.

Van Lieshout helpt mensen om te stoppen met drinken via online programma's, maar ook middels de boeken die ze heeft geschreven. Tijdens Dry January krijgt ze veel vragen binnen. "Veel mensen mailen in paniek: 'Wat moet ik dan drinken?' Het lijkt heel ontwrichtend te zijn voor mensen om te stoppen, ook al is het tijdelijk. Omdat alcohol de lijm is die ons als volwassenen bij elkaar houdt."

Bekijk ook

Geromantiseerd beeld

Volgens Van Lieshout zijn we niet eerlijk tegen onszelf als het gaat om ons alcoholgebruik. "We zoeken met z'n allen de magische grens van wanneer het te veel is. Die is onduidelijk. Dus we zeggen vaak: ja maar die ander, die drinkt pas echt veel. We blijven onszelf verschuilen achter een geromantiseerd beeld van alcohol."

"Het zit al van kleins af aan in onze programmering. We zien het volwassenen doen, we zien het in films. Alcohol hoort bij een groots, succesvol leven. Het is moeilijk om van die programmering af te komen", legt Van Lieshout uit. "Ik denk dat het nu belangrijk is dat we nadenken over wat we meegeven aan de volgende generatie. We moeten een ander voorbeeld laten zien, dus niet meer proosten met Jip en Janneke-champagne om het schoolplein bijvoorbeeld."

'Opgedrongen'

Ook Planken ziet dat we alcohol hebben genormaliseerd in onze samenleving. "Dry January maakt je bewust van het feit dat alcohol overal aanwezig is. We krijgen het door iedereen opgedrongen", zegt hij.

De organisatie van IkPas merkt ook dat veel mensen aan het denken worden gezet door Dry January. "We ondersteunen mensen bijvoorbeeld met coaches. Die krijgen aan het einde van de maand berichten als: 'Moet ik vanaf morgen dan opeens weer gaan drinken?' Ze gaan nadenken over het effect en willen soms niet meer drinken."

Bekijk ook

Minder of niet meer drinken

Dry January geeft volgens Planken deelnemers de vrijheid terug om zelf te kiezen wat en hoeveel ze drinken. "Het verslavende component is één ding, maar de sociale druk eromheen is veel belangrijker. Iedereen verwacht dat je drinkt. Als je ziet dat je zelf kan beslissen, zie je dat je veel minder zult gaan drinken op de lange termijn."

Uit enquêtes onder deelnemers blijkt dat ook, zegt Planken. 70 procent van de deelnemers drinkt 6 maanden na Dry January 30 procent minder dan voorheen. "Na 6 maanden blijkt dat ongeveer 6 procent helemaal gestopt is met drinken."

Financieel expert Martin Visser van De Telegraaf vertelt hoe hij zelf is gestopt met het drinken van alcohol

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'
Een voetbalfan tijdens een vriendschappelijke wedstrijd tussen Iran en de VS in 2000
Bron: ANP

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

Bekijk ook

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

Hamas, Hezbollah, Houthi's: de invloed van Iran uitgelegd

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Waarom volgens deze expert Iran en de Verenigde Staten in gesprek willen over atoomakkoord

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'
Bron: EenVandaag

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

Bekijk ook

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Bekijk ook

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant