Een betere verdediging en meer innovatie: dit zijn de komende jaren de grootste uitdagingen voor de NAVO

Het is vandaag 500 dagen geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. Komende week is in Litouwen een belangrijke NAVO-top. Het bondgenootschap lijkt door de oorlog hechter dan ooit, maar hoe blijft de militaire alliantie op de langere termijn overeind?

Dinsdag en woensdag komen de staatshoofden en regeringsleiders van de 31 NAVO-landen samen in de Litouwse hoofdstad Vilnius voor de jaarlijkse NAVO-top. Ook de Oekraïense president Volodymyr Zelensky schuift aan.

'Gevoel urgentie gegroeid'

"De top zal voornamelijk in het teken staan van 500 dagen invasie in Oekraïne", verwacht David van Weel, een van de plaatsvervangers van NAVO-baas Jens Stoltenberg. "Het is verschrikkelijk dat we nu te maken hebben met een gewapend conflict in het midden van Europa."

De Russische agressie heeft landen goed wakkergeschud. "Na de eerdere inname van de Krim en nu de volledige invasie van Oekraïne, is het gevoel van urgentie dat de NAVO over voldoende troepen moet beschikken om geloofwaardig te kunnen afschrikken wel erg gegroeid", ziet hij.

Bron: NAVO

'Hersendood'

Een paar jaar geleden noemde de Franse president Emmanuel Macron de NAVO nog 'hersendood' en de toenmalige Amerikaanse president Donald Trump dreigde zelfs uit het militaire bondgenootschap te stappen. Maar inmiddels is de westerse alliantie weer springlevend.

"Het noopt ons tot herziening van onze collectieve verdediging", zegt Van Weel over de aanval op Oekraïne. "Dat betekent dat we meer moeten doen. Ook aan de oostgrens om het eigen grondgebied te verdedigen, maar nog beter om af te schrikken tegen Rusland."

'Nog niet genoeg'

Dat is volgens hem ook gebeurd na 24 februari 2022, de dag van de Russische invasie: "We hebben nu langs de oostgrens 40.000 troepen onder NAVO-commando. Ook vliegen we daar met meer vliegtuigen rond en hebben we meer schepen op zee."

Maar het is nog niet genoeg, benadrukt de plaatsvervangend secretaris-generaal. "We hebben nu plannen gemaakt om onze aanwezigheid blijvend op een hoger niveau te brengen. En daar is ook meer geld en zijn meer troepen voor nodig."

Innovatie en technologie

Toch zit een betere paraatheid niet alleen in meer manschappen, legt van Weel uit. "Op het oog lijkt het een klassieke oorlog", zegt hij over de situatie in Oekraïne. "Maar als je inzoomt, zie je dat innovatie en technologie ook een hele grote rol spelen in de weerstand die Oekraïne kan bieden tegen een numeriek veel groter Rusland."

De inzet van drones en moderne technieken als kunstmatige intelligentie hebben een belangrijke invloed op de manier van oorlogsvoering, zien ze bij de NAVO. "Dat zijn allemaal dingen die in de afgelopen jaren tot wasdom zijn gekomen, die zeker nog niet in de doctrine zaten, maar wel een verschil maken", zegt Van Weel.

Nieuwe civiele technieken

Innovatie is dan ook een van de uitdagingen waar het militaire bondgenootschap nu voor staat. Komende week wordt op de NAVO-top daarom een innovatiefonds aangekondigd. "We hopen in de toekomst nog sneller de innovatieve technologieën in te zetten voor onze verdediging", vertelt hij.

Volgens hem is het extra geld nodig om 'beter aangesloten te kunnen zijn bij die innovatieve wereld'. Het innovatiefonds moet het bondgenootschap helpen om te kijken hoe nieuwe civiele technieken ook militair toegepast kunnen worden.

2 procentsnorm

Steeds meer NAVO-landen halen de zogenoemde '2 procentsnorm', waarin afgesproken is dat minimaal 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) aan defensie moet worden uitgegeven. "Er komt meer geld beschikbaar en dat moet ook", vindt Van Weel. "Want wij vinden dat onze gereedheid omhoog moet."

"Tegelijk moeten we dat op een innovatieve manier doen om onze technologische voorsprong te behouden", voegt hij eraan toe. "Omdat dat mensenlevens spaart en het ons de bovenhand geeft tegen bijvoorbeeld Rusland." Want dat is volgens hem de les uit de aanval op Oekraïne: "Dat we meer moeten doen aan onze collectieve verdediging."