meer NPO start

Duurder treinkaartje en spitsheffing echt nodig, houdt NS-directeur Wouter Koolmees vol ondanks kritiek

Duurder treinkaartje en spitsheffing echt nodig, houdt NS-directeur Wouter Koolmees vol ondanks kritiek
NS-directeur Wouter Koolmees
Bron: ANP

Met duurdere treinkaartjes en aangepaste prestatienormen denkt de NS de komende jaren de Nederlandse treinreiziger goed op de plaats van bestemming te brengen. Maar reizigersvereniging Rover en politici vragen zich af of de NS zo wel op de rails blijft.

"Het is inderdaad geen gemakkelijke boodschap", geeft president-directeur van de NS, Wouter Koolmees toe. "Maar van de 20 procent reizigers die straks een spitsheffing moet betalen is er maar een klein deel waarvan er geen werkgever is die de reis betaalt. Of waarvan mensen geen andere keuze hebben dan precies in de spits te reizen. Wij vragen aan de Tweede Kamer om ons te helpen om die groep te compenseren."

Winst en verlies

De NS boekte in 2022 een winst van 586 miljoen euro, maar toch staat de winstgevendheid van het bedrijf onder druk, zegt Koolmees. "Sinds corona zijn we ongeveer 10 procent van onze reizigers kwijtgeraakt aan het thuiswerken."

"We zien ook dat het reispatroon is veranderd. Op dinsdag en donderdag is het druk, maar op vrijdag is het heel erg rustig. Daarnaast is er natuurlijk de inflatie en hebben we te maken met hoge energieprijzen."

Rover: 'Niks voor terug'

En om die oplopende kosten te betalen worden alle treinkaartjes duurder. Daarnaast voert de NS een spitsheffing in om reizigers te bewegen de trein te nemen wanneer het minder druk is. En daar is reizigersorganisatie Rover niet blij mee, vertelt directeur Freek Bos.

"Er gaan geen extra treinen rijden, we worden niet beter bediend qua punctualiteit en frequenties. De treinkaartjes worden al 7 procent duurder en daar bovenop komt nog de spitsheffing. En wat krijgen we er voor terug? Eigenlijk niks."

Bekijk hier onze tv-reportage over dit onderwerp

Te weinig ambities

Lisa van Ginneken van D66 sluit zich aan bij Rover: "Overal worden dingen duurder. Dat geldt ook voor de NS. Dus dat het duurder wordt, begrijp ik goed. Maar ik vind ook dat de prestaties die de NS daarvoor levert omhoog moeten. Daar zie ik te weinig ambities."

"Je ziet dat het op sommige trajecten zelfs minder wordt dan wat er op dit moment rijdt. Dat kan echt niet."

Bekijk ook

Snijden in eigen vlees

Maar volgens NS-directeur Koolmees kan het echt niet anders. "We kijken aan tegen financieel uitdagende tijden en we willen tegelijkertijd de treinen laten rijden op alle stations gedurende de gehele dag, zodat iedereen de trein kan nemen."

De NS wil een basisaanbod behouden en dat kost geld, zegt Koolmees. "Een deel van de kosten betaalt nu de staatssecretaris, een deel komt dus terug via een duurder treinkaartje en een groot deel betaalt de NS ook zelf door in het eigen vlees te snijden. "De combinatie van die maatregelen maakt dat we voor de komende 9 jaar de zekerheid kunnen bieden dat de trein in Nederland blijft rijden."

Regionale vervoerders

Dan zijn er nog de regionale vervoerders die het niet eens zijn met de manier waarop de Nederlandse overheid de concessie op het spoor aan de NS gunt. Volgens hen kan het allemaal goedkoper en beter, vertelt een woordvoerder van Arriva.

"Met deze concessie krijgt de Nederlandse reiziger minder ov en gaat er fors meer geld voor betalen. Wij kunnen het goedkoper terwijl we vaker met meer treinen zullen rijden. Europese regels zeggen ook dat wij meer toegang moeten krijgen tot het spoor, maar de Nederlandse staat ziet dat anders."

Bekijk ook

Rechtszaak

Koolmees is niet onder de indruk van de kritiek, laat hij weten: "Ik heb geen zin om mijn conculega's zwart te maken, maar dat ze het beter en goedkoper kunnen, dat betwist ik."

De samenwerkende regionale vervoerders laten ondertussen weten dat wanneer de NS definitief de concessie voor het hoofdrailnet krijgt, ze naar de rechter zullen stappen om die aan te vechten.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Er worden meer Palestijnen dan Israëliërs vrijgelaten, hoe komt dat? 'Israël doet alles om ze terug te krijgen'

De eerste fase van het staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas is bijna voltooid. De afgelopen maand ruilden de twee partijen gevangenen en gijzelaars uit. Maar tot nu toe komen hierbij meer Palestijnen dan Israëliërs vrij.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom het inreisverbod voor de omstreden islamitische predikers werd teruggedraaid

Waarom het inreisverbod voor de omstreden islamitische predikers werd teruggedraaid
Bron: ANP

Drie buitenlandse islamitische predikers die een inreisverbod kregen, zijn dit weekend toch welkom op de Ramadan Expo. De rechtbank in Den Haag heeft het besluit om de drie te weren, teruggedraaid. Ministers Faber en Van Weel zijn hier niet blij mee.

Het gaat om predikers Ali Hammuda, Mohamed Hijab en Abu Bakr Zoud. De drie staan dit weekend - tot groot ongenoegen van asielminister Marjolein Faber en de minister van Justitie en Veiligheid, David van Weel - op de sprekerslijst van de Ramadan Expo. Een groot islamitisch evenement in Utrecht.

Inreisverbod teruggedraaid

Faber (PVV) en Van Weel (VVD) wilden een inreisverbod voor de omstreden predikers vanwege 'verwerpelijke uitspraken in het verleden over onder meer vrouwen en homo's'. Ze zouden 'haatpredikers' zijn.

Maar afgelopen donderdag bleek dat de rechter vond dat de ministers onvoldoende duidelijk hebben gemaakt waarom de sprekers toegang moet worden geweigerd. Het inreisverbod werd daarom, twee dagen voor het evenement, teruggedraaid.

Bekijk ook

Ministers waren niet duidelijk

Deze beslissing werd niet genomen omdat de rechter ervan overtuigd is dat de drie mannen geen haatpredikers zouden zijn, maar omdat de ministers onvoldoende kunnen onderbouwen waarom toegang moet worden geweigerd.

"Dus misschien zijn het haatpredikers, misschien zijn het zeer radicale types, maar daar ging de uitspraak niet over", legt Maurits Berger uit. Hij is arabist en hoogleraar Islam en het Westen, aan de universiteit Leiden. "De ministers hadden duidelijker moet zijn over waarom een inreisverbod nodig is."

'Voor het eerst zo'n rechtszaak'

Het verzoek om een verbod voor islam-predikers is niks nieuws. Opeenvolgende kabinetten doen dat al zo'n 30 jaar, weet de hoogleraar. Maar deze keer heeft de stichting die de Ramadan Expo organiseert het inreisverbod voorgelegd aan de rechter. En dat is nieuw.

"Voor zover ik weet is dit voor het eerst, dat een moslimorganisatie een rechtszaak heeft aangespannen tegen deze beslissing. En de rechter heeft ze in het gelijk gesteld."

Onder een vergrootglas

De vraag is of we ons in Nederland net zo druk maken bij een orthodox christelijk of joods evenement. "Nee", zegt de hoogleraar. "Dat ligt anders. Omdat dat op de een of andere manier bekend of vertrouwd voelt. Een islamitisch event ligt snel onder het vergrootglas."

"Als moslims orthodox zijn worden ze vrij snel bestempeld als radicaal. De gedachte is dat een radicale moslim kan afglijden naar extremisme. Iemand die bommen kan gaan gooien." Daar zijn mensen bang voor. "Maar inmiddels is uit onderzoek wel duidelijk dat die glijdende schaal er niet is", vertelt Berger.

Waarom het inreisverbod voor islamitische predikers werd teruggedraaid

Geen theologische elite in Nederland

De drie islamitische predikers, die nu dus wel welkom zijn in Nederland, komen uit Engeland en Australië. Waarom is het nodig om sprekers uit het buitenland te halen als het zoveel 'juridisch gedoe' veroorzaakt? "Omdat Nederland nog weinig theologisch geschoolde islamistische deskundigen heeft", antwoordt de hoogleraar.

"We hebben het nu over de tweede en derde generatie moslims. De eerste generatie waren gastarbeiders, daar zat geen theologische elite bij", zegt Berger. "Deze huidige generatie is veel religieuzer. Jongeren van nu vinden geen antwoorden in Nederland en nodigen daarom sprekers uit de VS, Engeland en Australië uit. Daar zijn in een vroeg stadium al hoger opgeleiden naar toe gegaan, inclusief theologen. Hier kwamen vooral mensen met weinig opleiding."

Nederlandse imams

Inmiddels zijn er wel Nederlandse jonge imams die de maatschappij goed kennen en verbonden zijn met de samenleving. "Theologisch zijn ze goed onderlegd. Ze hebben hun opleiding in het buitenland gehad bij gerenommeerde islamitische instellingen", weet Berger. Maar de organisatie achter Ramadan Expo noemt zich orthodox en nodigt dus vooral orthodoxe types uit.

"Er zijn zeker ook liberale stromingen in de islam. Bij alle religies zitten mensen in elkaars vaarwater en zijn ze het oneens", vertelt Berger hierover. "Dan beginnen ze een eigen kerk of synagoge. Bij moslims zie je dat ook. In die zin zijn ze perfect geĂŻntegreerd in Nederland. Er is veel verschil van mening."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant