Duizenden mensen kampen met een eetbuistoornis: 'Ik at tot ik knock-out ging'

170.000 Nederlanders hebben een eetbuistoornis. Dit is een relatief onbekende eetstoornis, maar het is groter dan anorexia en boulimia. Ongeveer de helft van de mensen met deze stoornis is man.

Rolf (47) kampt al lange tijd met deze eetbuistoornis: "Het stiekeme, het achterbakse: ik lieg over eten tegen mensen. Bij de McDonalds naar binnen lopen met mijn telefoon aan het oor en dan net doen alsof ik iemand spreek voor wie ik ook nog moet bestellen. Maar die 3 menu's zijn gewoon voor mezelf." Mensen met een eetbuistoornis eten binnen korte tijd enorme hoeveelheden. Ze hebben geen controle over hoeveel en wat ze eten.

Nooit eerder mocht radio of tv aanwezig zijn bij een bijeenkomst van de zelfhulpgroep Anonieme Overeters. Tot nu. Luister naar het Radio EenVandaag-verslag van een avond waar Rolf ook bij aanwezig is.

Schaamte

Veel van de mensen met een eetbuistoornis weten niet dat ze echt aan een ziekte lijden, denken dat het een kwestie is van een zwak karakter en schamen zich, zegt hoogleraar eetstoornissen aan het Leids Universitair Medisch Centrum Eric van Furth. "Ik schrik er echt van hoe lang deze mensen erover doen voor ze hulp zoeken. Vreselijk dat ze zo lang rondlopen met iets waar ze zo onder lijden. Terwijl het zo'n behandelbare stoornis is."

Hoogleraar Eric van Furth over de eetbuistoornis: "Het is de grootste èn onbekendste eetverslaving. Verschrikkelijk hoe lang sommige mensen met deze stoornis leven voor ze hulp zoeken.”

Knock-out in de auto

Ook bij Rolf duurde het lang voor hij inzag dat hij echt een stoornis had. Tot 12 jaar geleden. "Ik zat op mijn werk en ineens liet ik alles vallen om naar de dichtstbijzijnde Burger King te rijden. Daar heb ik toen zoveel gegeten dat ik letterlijk knock-out ging in mijn auto. Helemaal verdoofd. Zo vol zat ik."

"3 uur later werd ik wakker. Terug op kantoor was iedereen al vertrokken. En mijn laptop stond daar gewoon nog aan. Dat was het eerste heldere moment dat ik dacht: dit is echt gek wat ik doe. Dat te erkennen was heel lastig. Ik schaamde me kapot", vertelt Rolf.

'Ik vond mezelf een slappeling'

Zijn eetverslaving heeft Rolf veel leed veroorzaakt. "Ik woog 140 kilo, hijgend en puffend na oplopen van een trap. Ik had een ongezonde lichaamsgeur, had last van mijn rug, mijn gewrichten deden zeer." Maar misschien wel groter was de geestelijke pijn, vertelt hij.

"Ik leefde in isolement. Ik zat thuis met de gordijnen dicht, met al dat eten om mij heen. Ik was steeds maar bezig om dat voor de buitenwereld te verbergen, erover te liegen. Want aan de ene kant kon ik die eetbuien niet tegenhouden, maar aan de andere kant had ik er ook een sterk oordeel over. Zo van, vrouwen hebben last van eetproblemen, niet mannen. Dat was een extra schaamte die ik ook voelde. Van mijn eigenwaarde was niet veel over. Ik vond mezelf een slappeling."

Spiritualiteit en vrouwen bij Anonieme Overeters

Rolf deed er alles aan om af te vallen. "Ik was een dieetexpert." Met gemakt kon hij 20, 30 kilo afvallen. Maar net zo makkelijk zaten de kilo's, en nog meer, er daarna weer aan. "Juist dat lijnen, zorgde voor problemen. Ik had een obsessie voor mijn gewicht."

Hoewel Rolf in het begin wat sceptisch was over de zelfhulpgroep Anonieme Overeters, het zusje van Anonieme Alcoholisten, besloot hij toch naar een bijeenkomst te gaan. "Het ging daar over godsbesef en spiritualiteit en er zaten allemaal vrouwen. Dat was een extra drempel", bekent hij. Uit wanhoop besloot hij toch te gaan. "Ik wist het anders echt niet meer."

'Ziekte die altijd aandacht vraagt'

Rolf is er van overtuigd dat het hem geholpen heeft. "Bij de Anonieme Overeters heb ik geleerd de obsessie voor mijn gewicht los te laten. Dat het buiten mijzelf ligt. Dat ik moest stoppen met diëten. Ik kan alleen mezelf voeden, met bepaalde regelmaat. En wonderlijk genoeg, daarna ben ik wèl afgevallen. Toen heb ik een gezonder gewicht behaald en dat kunnen vasthouden."

In tegenstelling tot anorexia nervosa lijden er bij de eetbuistoornis net zo veel mannen als vrouwen aan deze ziekte. Ook bij de Anonieme Overeters zien ze steeds meer mannen. Luister hier naar de reportage.

Een arts of een verslavingskliniek hadden hem niet zo goed kunnen helpen, stelt hij. "Alle hulp houdt op een gegeven moment op. Dan ben je uitbehandeld of genezen verklaard. Maar ik geloof dat ik een ziekte heb, die ik wel kan behandelen, maar waar ik altijd aandacht aan moet blijven geven. En nu hoef ik het niet meer alleen te doen. Ik was er voorheen echt van overtuigd dat ik daar alleen voor stond, dat ik alleen was met mijn gekte. Toen ik bij de Anonieme Overeters anderen hoorde met hetzelfde probleem, gaf dat lucht, en een mogelijkheid tot herstel."

Heleen bezoekt ook regelmatig bijeenkomsten van de Anonieme Overeters. Ze heeft haar eetverslaving onder controle, maar heeft toch het gevoel dat een terugslag altijd op de loer ligt. In deze reportage vertelt ze daarover.