Duitse verkiezingen: kanselierskandidaten Olaf Scholz en Armin Laschet strijden tot laatste moment om erfenis Angela Merkel

Het is opvallend: een kandidaat die niet van de partij van Angela Merkel is gaat toch aan de haal met de 'Merkel-bonus'. Olaf Scholz, van de sociaaldemocraten, staat voor stabiliteit. Dat lijkt de Duitsers aan te spreken.

Olaf Scholz, de bondskanselierskandidaat van de SPD gaat nipt aan kop in de peilingen voor de verkiezingen die morgen worden gehouden in Duitsland. Dat is verrassend, want voor het eerst in 10 jaar is de sociaaldemocratische partij weer groter dan de christendemocraten, de CDU, van Angela Merkel.

Fouten van tegenstanders

Het vertrek van Merkel na 16 jaar als bondskanselier speelt daarin een rol, zegt Hanco Jürgens van het Duitsland Instituut. "Armin Laschet, de kandidaat van het CDU, heeft een moeilijke uitgangspositie als opvolger van zo'n populaire bondskanselier. Je ziet vaker dat het heel moeilijk is om zulke grote schoenen te vullen."

Ook werd Scholz geholpen door de fouten die zijn tegenstanders in de campagne maakten. Vroeg in de campagne ging Annalena Baerbock van de Groenen aan kop, tot zij werd beschuldigd van plagiaat in een boek dat ze onlangs heeft uitgebracht. Daarna nam Laschet de leiding in de peilingen, maar hij ging onderuit toen hij bij een bezoek aan het overstromingsgebied in Duitsland stond te lachen.

Schandalen

Het is overigens niet zo dat Scholz, nu minister van financiën in het kabinet van Merkel, vrij is van schandalen. Hij moest zijn campagne deze week nog onderbreken om vragen van parlementariërs te beantwoorden over falend toezicht op witwassen binnen zijn ministerie.

"Toch blijven die schandalen niet aan hem kleven", constateert Jürgens. "Je kunt discussiëren over de vraag of hij hier persoonlijk verantwoordelijk voor is." Ook zijn de schandalen ingewikkeld waardoor ze minder lijken te blijven hangen bij de kiezer.

'Merkel-ruit'

Intussen is de race tussen de twee belangrijkste kandidaten een strijd geworden wie het meest in de voetsporen van Merkel zal treden. Scholz doet zijn uiterste best om uit te stralen dat hij dat is. Hij kopieerde zelfs de typische 'Merkel-ruit': de handen die voor de buik met de vingertoppen op elkaar rusten en zo een ruit vormen. Hij staat voor continuïteit omdat hij nu al vicekanselier is onder Merkel.

Tegelijkertijd voert Armin Laschet, de kandidaat van Merkels christendemocratische CDU, campagne met de slogan: 'weiter so', verder zo. Merkel ging deze week nog met hem op campagne in het noorden van Duitsland. "Toch wordt Scholz meer gezien als erfgenaam van Merkel dan Laschet", zegt Jürgens.

Waarschuwing voor linkse coalitie

Angela Merkel heeft in de afgelopen weken geprobeerd afstand tussen haar en Scholz te creëren en Armin Laschet te steunen. Zo waarschuwde ze voor de linkse coalitie die aan de macht kan komen als de SPD de grootste wordt. Duitsers die geen linkse coalitie willen moeten CDU stemmen, aldus Merkel.

Het is dus nog niet gezegd dat Scholz zijn kleine voorsprong in de peilingen zal verzilveren. 35 procent van de Duitse kiezers is nog onbeslist. Als zijn SPD de grootste wordt, dan is het volgens Jürgens van het Duitsland Instituut het meest waarschijnlijk dat een coalitie met De Groenen en de liberalen van de FDP als eerste wordt onderzocht. "Een terugkeer naar de 'Grote Coalitie', zoals de samenwerking tussen CDU en SPD nu wordt genoemd, wil eigenlijk niemand."