
'Zekere voor het onzekere': in Engeland mogen kinderen al jaren niet meer koppen bij voetbal
Een dringend advies van de Sportraad vandaag: verbiedt koppen in het voetbal voor kinderen tot 12 jaar en ontraadt het voor jongeren tot 18 jaar. In Engeland gaan ze veel verder. "Medisch is het verdedigbaar koppen tot 20 jaar te verbieden."
Vandaag publiceerde de Nederlands Sportraad aan demissionair staatssecretaris Judith Tielen een advies met maatregelen om koppen in het Nederlands voetbal te verbieden voor kinderen tot twaalf jaar. In Nederland zorgt dit nog voor discussies, maar in Engeland is er al een duidelijk beleid.
Voetbal-dementie
Wie herinnert zich niet de buitengewone "duik-kopbal" die Robin van Persie maakte tijdens het WK in 2014 in Brazilië of Wim Kieft die zich zelf onsterfelijk maakte met zijn kopbal tegen Ierland in 1988? Iconische sportmomenten, maar de kopbal lijkt qua populariteit op zijn retour te zijn.
Want steeds vaker klinkt de vraag: hoe veilig is dat koppen nou eigenlijk? Het wetenschappelijk bewijs begint zich op te stapelen dat herhaalde klappen tegen het hoofd -zoals het koppen bij voetbal-dementie zouden kunnen veroorzaken.
Dringend advies
Om die reden gooit de Sportraad vandaag de knuppel in het hoenderhoek en komt met een stevig en dringend advies: verbiedt het koppen bij voetballers tot 12 jaar en ontraadt het sterk bij 12-18 jarigen.
Neurowetenschapper Magdalena Ietswaart van de Universiteit Stirling-is blij met het advies van de Sportraad."Al eerder hebben we met een wetenschappelijke methode aangetoond dat er op scans een kleine verstoring te zien is na het koppen. Maar wat nog afschrikwekkender is, dat blijkt uit onderzoek hier in Schotland en Zweden dat professionele voetballers een verhoogde kans hebben op dementie.
Zekere voor het onzekere
Ietswaart is al vanaf het eerste uur betrokken bij neurologische onderzoeken op dit terrein en is blij dat er eindelijk een stevig en duidelijk advies ligt."Het komt er eigenlijk op neer dat er geen veilige manier van koppen bestaat. Ik vind het goed dat ze daarom het zekere voor het onzekere nemen.
Medisch is het zelfs op basis van de meest recente wetenschappelijke inzichten verdedigbaar om kopen zelfs te verbieden tot de leeftijd van 20. En daarna, dus voor volwassenen, koppen zoveel mogelijk te vermijden."
Veiligheid van koppen
In Engeland is al veel langer een debat gaande over de veiligheid van koppen. Ook landelijke bekende voetballers zoals voormalig voetballer Alain Shearer laten veelvuldig van zich horen over dit thema. Ook gelden er al langer restricties en dwingende richtlijnen om het jonge brein van spelers te beschermen.
Zo is koppen tot 11 jaar bijvoorbeeld verboden en tussen 12-16 jaar beperkt toegestaan. De KNVB kondigde eerder voor het nieuwe seizoen aangescherpte richtlijnen aan. Zo mogen jeugdspelers onder de 12 jaar maximaal vijf tot tien keer koppen per training. Maar voor een echt verbod lijkt de bond voor alsnog niet te porren, iets wat de hersenwetenschapper betreurt.
Zoveel mogelijk vermijden
Ietswaart: "De voetbalwereld is een hele conservatieve wereld, ze staan ook onder grote druk. Maar als de bond zegt dat veiligheid op de eerste plaats staat, dan neem je striktere maatregelen en ga je veel meer richten op hoe je koppen zoveel mogelijk echt kunt vermijden."
De lijn die de voetbalbond volgt dat vooral een goede techniek belangrijk bij het koppen is, stoort de wetenschapper. "Ik vind die benadering echt heel moeilijk verdedigbaar, zowel vanuit medisch als wetenschappelijk oogpunt. Dat een goede techniek zou helpen, het feit dat je een sterke nek hebt, dan wel bepaalde ballen gebruikt."
Britse voorbeeld
"Je kunt wetenschappelijk helemaal niet aantonen dat je daar minder schade van oploopt", gaat de neurowetenschapper verder. "Vooral omdat je niet kunt aantonen hoeveel kopballen nou te veel is. Dan moet je echt aan de veilige kant gaan zitten vind ik."
Als het aan Ietswaard ligt, volgt Nederland snel het Britse voorbeeld. "In Nederland is er de overheid niet gestimuleerd om over dit onderwerp echt te spreken. Hier in het Verenigd Koninkrijk wordt er echt een maatschappelijk thema van gemaakt. Waarom moet dat koppen eigenlijk? En hoe maken we sport veilig voor elke leeftijd en op elk niveau? Ik hoop dat we die discussie ook snel in Nederland op gang kunnen brengen."