Dit is Itamar Ben-Gvir, de extreemrechtse minister zonder wie premier Netanyahu niet kan regeren

Hij werd in Israël 53 keer aangeklaagd vanwege haatzaaien en racisme. Nu is hij minister van nationale veiligheid: Itamar Ben-Gvir. Hoe groot is zijn invloed op de Israëlische politiek? "Netanyahu heeft hem nodig."

3 weken geleden vierde Itamar Ben-Gvir een klein feestje: hij had sinds afgelopen 7 oktober de honderdduizendste wapenvergunning afgegeven aan een Israëlische burger.

Wapens uitdelen aan kolonisten

Ben-Gvir is een groot voorstander van wapenbezit: hij deelde zelfs gratis aanvalsgeweren uit aan kolonisten in de bezette gebieden. De voorwaarden zijn uiterst soepel.

Volgens Midden-Oostendeskundige Erwin van Veen van onderzoeksinstituut Clingendael is dit typerend voor de manier waarop Ben-Gvir opereert.

Eén groot Israël

"De wapens worden uitgedeeld aan zeer militante kolonisten. Zij gebruiken grof geweld om Palestijnen te verjagen en hun huizen te bezetten." Er zijn de afgelopen 6 maanden al zo'n 360 Palestijnen vermoord en nog eens zo'n 7.000 gearresteerd, vertelt Van Veen.

"Terwijl de blik van het Westen vooral op Gaza is gericht, werkt Ben-Gvir op de Westelijke Jordaanoever aan zijn droom: één groot Israël inclusief de bezette gebieden, zonder Palestijnen, waar joodse religieuze wetten gelden."

Terreurorganisatie

Die droom heeft Ben-Gvir al vanaf jonge leeftijd. Als 19-jarige was hij jeugdleider bij de Kach-partij van de radicale rabbijn Meir Kahane. Die partij werd in de jaren 80 verboden en bestempeld als terreurorganisatie.

Ben-Gvir verheerlijkte openlijk geweld tegen Palestijnen en werd door het Israëlische leger afgewezen omdat ze hem 'te radicaal' vonden. Hij werd daarna advocaat en specialiseerde zich in het verdedigen van kolonisten van illegale nederzettingen.

Netanyahu heeft hem nodig

Jarenlang werd Ben-Gvir gezien als een gevaarlijke extremist. En nu is hij minister van nationale veiligheid in het kabinet van premier Benjamin Netanyahu. Hij vormde de Kach-partij de afgelopen jaren om tot de politieke partij Otsma Jehudi, ofwel: Jewish Power.

Bij de laatste verkiezingen haalde Otsma Jehudi twaalf zetels. Om een kabinet te kunnen vormen had Netanyahu Ben-Gvir nodig.

'Geen invloed op Gaza'

De Israëlische politiek commentator Shmuel Rosner is geen fan van Ben-Gvir, verre van zelfs. "Hij is iemand die heel ver gaat in het propageren van zijn extreme visie op Israël, maar hij is wel democratisch gekozen en hij heeft als minister tot nu toe geen wetten overtreden", zegt Rosner.

"De titel 'minister van nationale veiligheid' lijkt heel wat, maar Ben-Gvir maakt geen deel uit van het huidige oorlogskabinet. En hij heeft geen invloed op militaire operaties in Gaza."

1,3 miljoen Palestijnse vluchtelingen vast

Volgens Rosner is de invloed van Ben-Gvir dus beperkt, maar Midden-Oostendeskundige Van Veen zegt dat hij wel degelijk veel concessies kan afdwingen bij Netanyahu.

"Vorige week dreigde hij zijn steun aan het kabinet op te zeggen als het Israëlische leger af zou zien van een offensief in Rafah. In deze Gazaanse grensplaats verblijven zo'n 1,3 miljoen Palestijnse vluchtelingen in onmenselijke omstandigheden."

Steeds meer buiten internationale rechtsorde

"De Amerikaanse president Joe Biden en zo'n beetje de hele wereldgemeenschap met hem, zijn tegen de invasie van Rafah. Vanwege de enorme humanitaire ramp die dat veroorzaakt, bovenop het extreme geweld in Gaza van de afgelopen 6 maanden", zegt Van Veen.

"Mede onder druk van Ben-Gvir verkondigde Netanyahu dat het offensief toch doorgaat. Er is zelfs al een datum vastgesteld. Israël plaatst zich hiermee steeds meer buiten de internationale rechtsorde."

'Israël kan zich verlies niet permitteren'

Volgens politiek commentator Rosner verkeert Israël nog steeds in een staat van shock en voert Netanyahu met zijn beleid de wil uit van de meerderheid in Israël: "Het Westen begrijpt niet dat de gruwelijke aanval van 7 oktober voor Israëliërs een rechtstreekse bedreiging was van het voortbestaan van Israël."

Niet omdat Hamas zo machtig is, maar omdat er in de regio meer krachten zijn die Israël bedreigen, legt hij uit. "Wij kunnen geen zwakte tonen en moeten het signaal afgeven dat iedereen die zo'n aanval op Israël pleegt een enorm hoge prijs moet betalen. Israël kan het zich gewoonweg niet permitteren om deze oorlog te verliezen."

Grotere bedreiging dan Hamas

Maar volgens Van Veen kan Ben-Gvir weleens een grotere bedreiging vormen voor Israël als 'democratisch' land dan Hamas. "Niet alleen na 7 oktober, maar de afgelopen 10 jaar, zie ik dat de Israëlische politiek verhardt en extremer wordt", zegt de Midden-Oostendeskundige.

"De invloed van het orthodoxe radicale deel van de politiek wordt groter. Uitspraken over de Palestijnen die 10 jaar geleden als zeer extreem werden gezien, zijn nu 'bon ton'."

'In de buurt van staatsterrorisme'

Van Veen vervolgt: "Ben-Gvir zei al bij zijn aantreden dat hij het bevel wil krijgen over een nationale garde. Onder de kolonisten bevinden zich grote groepen zwaarbewapende jongeren die niet terugschrikken voor geweld. Als je dat ook nog eens onderbrengt in een paramilitaire organisatie, die geen verantwoording hoeft af te leggen, dan kom je heel dicht in de buurt van staatsterrorisme."

Politiek commentator Rosner beaamt dat ook in Israël met argusogen gekeken wordt naar Ben-Gvir en zijn groeiende populariteit. Maar we zijn nog steeds een democratie." De beste en snelste manier om van Ben-Gvir af te komen is volgens Rosner nieuwe verkiezingen organiseren en hem weg te stemmen.

Niet zomaar terug naar centrum-regering

Van Veen betwijfelt of dat zal gebeuren: "Na alles wat er is gebeurd, kan Israël niet zomaar terug naar een centrumregering en doorgaan alsof er niets gebeurd is."

"Ze hebben geen oplossing voor wat er uiteindelijk met Gaza moet gebeuren. De medestanders van Ben-Gvir daarentegen hebben de plannen al klaarliggen om ook in Gaza Joodse nederzettingen te vestigen."