radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Dit is de regencoach, het geheime wapen van Amersfoort tegen de droogte

Dit is de regencoach, het geheime wapen van Amersfoort tegen de droogte
Regenwatercoach Elke Blänsdorf
Bron: Annet Neijmeijer Photography

Je hebt je tuin mooi betegeld, zodat het water lekker snel wegloopt. Jij bent blij, maar regenwatercoach Elke Blänsdorf helemaal niet. Want dat water moeten we vasthouden. Daarvoor pleit ze bij de mensen thuis.

De regenwatercoach helpt dit jaar 200 huishoudens in en rond Amersfoort met het vergroenen en het verduurzamen van hun tuin. En dat is volgens de regenwatercoach nodig, omdat we er drie zomers van droogte mee kunnen tegengaan en de negatieve effecten van het veranderende klimaat afremmen.

Meer dan de helft van steen

Als Blänsdorf in een tuin aankomt, ziet ze in één oogopslag welke fouten tuineigenaren maken. "Bijvoorbeeld wanneer er te veel stoeptegels liggen. En of er veel water uit de regenpijp komt." Ze onderzoekt of de regenpijp kan worden afgekoppeld van het riool, zodat het water in de tuin blijft.

Dat veel Nederlandse tuinen niet zijn voorbereid op het veranderde klimaat, is zeker. "Versteende wijken zijn echt graden warmer. Dat zie je terug op de warmtekaart van een stad", vertelt Blänsdorf. "Tuinen in Nederland zijn samen groter dan de hele oppervlakte van Nationaal Park De Hoge Veluwe, dat is veel. Uit recent onderzoek blijkt dat 60 procent van de Nederlandse tuinen van steen is."

Al 25 jaar bezig met duurzaamheid

Hoewel de benaming 'regenwatercoach' nieuw is, is Blänsdorf dat helemaal niet in deze branche. Ze houdt zich al 25 jaar bezig met het ontwerpen van duurzame tuinen.

7 jaar geleden kwam ze van het Duitse Meinz naar Nederland en ging ze aan de slag bij Botanische Tuinen Utrecht, waar ze zich bezighield met wadi's. Van het een kwam het ander. "In Meinz is het heel droog, dus dat was altijd al een groot onderwerp voor mij."

Lees ook

Groen is niet altijd meer werk

En nu pakt ze samen met zes collega's Amersfoort aan, een project dat is voortgekomen uit een samenwerking tussen de gemeente en het waterschap. Met vooronderzoek, een bezichtiging en een adviesgesprek proberen de regenwatercoaches tuinen duurzamer te maken. "Kunnen we een paar tegels weghalen, wellicht een plat dak veranderen in een groen dak? We bekijken of we een regenton kunnen neerzetten. Dan moet je trouwens wel voor echt een grote ton gaan, want eentje van 100 liter is zo leeg."

Blänsdorf ziet vaak dat mensen denken dat een groene tuin meer werk kost dan een betegelde tuin. "Ik snap dat je tegels wilt op een plek waar je wil zitten, maar er zijn ook waterdoorlatende stenen, die ook nog eens voor verkoeling zorgen. Dus er is best wat mogelijk. Het betekent echt niet altijd veel werk. Mensen denken dat het vooral gaat om een regenton, maar er zijn ook andere kleinere aanpassingen die effectief zijn."

Ons wc-water drinken om droogte tegen te gaan? Volgens deze deskundige gaat het gebeuren

Bekijk hier de reportage over dit onderwerp

Samenwerking gemeente

Inmiddels heeft Blänsdorf dit jaar ongeveer 30 huishoudens van advies voorzien. "Mensen vragen het aan bij de gemeenten die aangesloten zijn bij het landelijke platform SteenBreek." Het waterschap en de gemeente stellen budget beschikbaar, waardoor het gratis is. Voor mensen die denken 'dat wil ik ook', is er minder goed nieuws.

"Volgens mij zitten we vol. En daar ben ik ook blij om. Het is namelijk heel leuk om mensen enthousiast bezig te zien. En iedereen vertelt het verder, en zo bereiken we veel meer tuinen. Buren sluiten bijvoorbeeld aan, of huishoudens delen het schriftelijk advies wat ze krijgen met hun buren. Dat is alleen maar heel goed."

Wateroverlast

Hartstikke goed dus, dat water vasthouden in de tuin. Maar wat met de heftige regenbui die we laatste tijd over ons heen krijgen? "De heftigere buien die we nu zien, gaan we vaker krijgen. En wij kijken dus niet alleen naar droogte, maar ook naar veel regen. Wateroverlast hebben is niet nodig", vertelt Blänsdorf. Het verduurzamen van de tuin werkt daarmee twee kanten op: niet te veel, niet te weinig.

Volgens de regenwatercoach kunnen we de klimaateffecten verkleinen als we maatregelen nemen. "Zo kunnen we bijvoorbeeld meer warmte dempen door meer groen in de steden. En door water beter te reguleren en beter te infiltreren in de grond kunnen we wateroverlast op den duur ook dempen."

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe de nieuwe stikstofaanpak van kabinet boeren klem zet: 'Venijn zit in de details'

Hoe de nieuwe stikstofaanpak van kabinet boeren klem zet: 'Venijn zit in de details'
Melkveehouder Chantal Farjon is een zogenoemde 'PAS-melder'
Bron: EenVandaag

6 jaar na de geruchtmakende 'stikstofuitspraak' van de Raad van State ligt er sinds een kleine week eindelijk een pakket aan plannen op tafel. Maar onder juristen, milieuactivisten én boeren zijn er twijfels. "Nederland komende 5 jaar nog niet van slot."

"Het is een enorme draai en een mooie stap", zegt boerin Chantal Farjon. Haar melkveebedrijf met 160 koeien in het Overijsselse Bruchterveld zou gered zijn als de stikstofregels worden opgerekt zoals landbouwminister Femke Wiersma nu voorstelt. "Maar ik denk dat het venijn in de details zit."

'Rechtszaken beangstigend'

Chantal is een van de 2.500 zogeheten PAS-melders. Dat zijn boeren die onder het oude Programma Aanpak Stikstof (PAS) geen natuurvergunning hoefden aan te vragen voor activiteiten met een beperkte stikstofuitsoot. Chantal breidde haar boerderij in 2015 uit, maar na de stikstofuitspraak van de Raad van State in 2019 werd haar bedrijf in één klap illegaal.

De overheid zoekt al jaren naar een manier om de PAS-melders te 'legaliseren', omdat het buiten hun schuld gebeurde. Maar milieuorganisaties als Mobilisation for the Environment (MOB) denken daar anders over en proberen via de rechter boeren als Chantal te laten stoppen. "Beangstigend", noemt ze de dreiging die nog altijd boven haar hoofd hangt.

Bekijk ook

Minister wil regels oprekken

Minister Wiersma presenteerde eind vorige maand haar langverwachte stikstofbeleid. In 2035 moet de hoeveelheid stikstof die boeren, bedrijven en het verkeer uitstoten zijn gehalveerd ten opzichte van 2019. Er komen vrijwillige regelingen voor boeren, een nieuw vergunningstelsel en verduurzaming in de industrie en het verkeer.

Ook wil ze de stikstofregels oprekken, de zogeheten rekenkundige ondergrens. Daarmee zijn veel PAS-melders in één keer geholpen. Strenger wordt Wiersma bij kwetsbare natuurgebieden zoals de Veluwe en De Peel. Daar komt een regionale aanpak, met onder meer een regeling voor boeren om vrijwillig te stoppen en 'extensivering', oftewel minder dieren per hectare.

Stikstofexpert is kritisch

Ralph Frins is universitair hoofddocent omgevingsrecht aan Tilburg University en een van de stikstofexperts in Nederland. Hij is kritisch: "De recente uitspraken van de Raad van State en de rechtbank in de Greenpeace-zaak maken duidelijk dat er nu stappen gezet moeten worden. We weten al decennia dat er maatregelen nodig zijn, maar de stappen tot nu toe zijn veel te klein."

Volgens hem lijkt het erop dat Wiersma het laat aankomen op nieuwe rechtszaken. En dan moet je, zo zegt Frins, kunnen aantonen dat je als overheid voldoende stappen zet. "De landsadvocaat zegt zelf dat dit pakket hooguit in een paar gebieden kan werken. Nota bene de landsadvocaat, die de overheid ook heeft verdedigd in de recente Greenpeace-zaak, waartegen het kabinet in beroep gaat."

Bekijk ook

'Dit is nieuw kleuterplan'

Milieuactivist Johan Vollenbroek oordeelt vernietigend over de plannen. Het was zijn organisatie MOB die de zaak aanspande tegen het PAS-systeem, waarin de Raad van State de ingrijpende 'stikstofuitspraak' deed. "Ook dit nieuwe kleuterplan is in strijd met de habitatrichtlijn. De eerstkomende 5 jaar gaat Nederland niet van het slot, omdat er gewoon geen stikstofruimte is om vergunningen te verstrekken."

Hij noemt het 'bizar' dat het kabinet de eisen van de rechter negeert. De rechtbank heeft volgens hem duidelijk gemaakt dat Nederland in 2030 de helft minder stikstof moet uitstoten, en niet pas in 2035. Minister Wiersma laat hem geen andere keuze dan een juridische weg te bewandelen, vindt Vollenbroek. "Onze intentie is simpel: we willen de natuur redden."

'Chantage door MOB'

Maar volgens melkveehouder Chantal gaat de wens om de natuur te redden ten koste van bedrijven zoals die van haar. "We hebben het idee dat wij heel goed bezig zijn. We hebben extra land per koe en we doen aan natuurbeheer, met drones vliegen we over het land om nesten te beschermen."

De boerin vindt het daarom onbegrijpelijk dat Vollenbroek en zijn milieuorganisatie via de rechter probeert af te dwingen dat zij moet stoppen haar bedrijf. "Ze zijn niet tevreden over het pakket van de minister. En dan chanteren ze de minister door boeren aan te pakken. En de natuur is er nog steeds helemaal niks mee opgeschoten."

Bekijk ook

Bij kabinet aankloppen?

"Zij moet met haar zorgen bij zowel de provincie als het kabinet aankloppen", reageert Vollenbroek. "Ik hoop dat zij gaat inspreken in de Tweede Kamer, laat weten dat dit plan het niet gaat redden. Ik hoop dat ze dat gaan doen, want dat betekent dat als er echt een goede oplossing komt, wij kunnen stoppen met al onze procedures."

Hij zegt dat MOB jaren geleden al een plan heeft ingediend voor 'een complete herstructurering van de landbouw, waarbij de stikstofuitstoot fors omlaag gaat'. Dat zou volgens hem 24 tot 30 miljard euro kosten. "Economisch gezien levert het winst op. Nederland zou volgens een economische studie welvarender zijn met een veel kleinere veestapel. Je moet eventjes flink investeren, maar dan hebben we ook wat. En dan komen we van het stikstofslot."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe deze dorpen in Friesland tijdens de Tweede Wereldoorlog een 'veilige haven' werden voor Amsterdamse Joden

Friese verzetstrijders brachten tijdens de Tweede Wereldoorlog talloze, vaak Amsterdamse, Joden naar de dorpen Bontebok en De Knipe. 80 jaar later leeft de geschiedenis daar nog enorm, vooral bij mensen die de oorlog zelf hebben meegemaakt.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant